Μπορεί οι Έλληνες να ξεριζώθηκαν από τις εστίες του Πόντου, ωστόσο μερικά από τα έθιμα τους είναι βαθιά ριζωμένα, τόσο πολύ που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Το Καλαντάρ’ που αναβιώνει πιστά στην περιοχή της Ματσούκας, με μεγάλη συμμετοχή από τους ποντιόφωνους της περιοχής, έχει άμεση σχέση με το νέο έτος με βάση το Παλαιό ημερολόγιο (Ιουλιανό).
Έτσι, το βράδυ της 13ης Ιανουαρίου και μέχρι τα ξημερώματα της επομένης άντρες μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες ή με προβιές, τοπικές ενδυμασίες και μουτζουρωμένα πρόσωπα βγαίνουν στους δρόμους.
Αυτή η σύνδεση με την καλοτυχία, αλλά και με το γέλιο και το γλέντι είναι σε ευθεία σύνδεση με τους Μωμόγερους, αλλά με την παραλλαγή που σχετίζεται με το τσαντάι, το σακούλι που πρέπει να γεμίσουν όσοι βλέπουν το θίασο στην πόρτα τους – όπως έκανε φέτος ο Σύλλογος Ποντίων Δάφνης, επί ελληνικού εδάφους.
Η μουσική με τη λύρα, το νταούλι και το γαβάλ’, τα πειράγματα και οι στιχομυθίες είναι το… σύνηθες στα σοκάκια, με τους Μωμόγερους να απαιτούν κεράσματα, τους νοικοκύρηδες αρχικά να αρνούνται αλλά στο τέλος να υποκύπτουν καθώς ό,τι συγκεντρώνεται είναι για το παρακάθ’ που ακολουθεί.
Καλαντάρης, Κουλουντούρης, απουκά’ θελ’κά μουσκάρεα
απάν’ αγουρί παιδία, γιά δέκα παράδες δώσ’ για πέντε παράδες
για κολοκυθί φελία.
Τα παραπάνω λόγια είναι στην ποντιακή για το έθιμο που διατηρείται στη σημερινή Τουρκία. Δείτε βίντεο από την αναβίωση στο Κατοχώρι (Τσάικαρα) της Τραπεζούντας: