Υπάρχει μια στάση λεωφορείου σε ένα γηροκομείο στη Σουηδία, στην οποία το λεωφορείο δεν έρχεται ποτέ. Και μόνο η ύπαρξή της όμως, εκτιμάται ότι βοηθά τους ανοϊκούς ασθενείς που ζουν εκεί.
Όταν η διευθύντρια Καρολίν Βαλμπέργκ παρουσίασε την ιδέα μιας ψεύτικης στάσης λεωφορείου έξω από το γραφείο της, στο κρατικό γηροκομείο του Τολχέιντεν, στην πόλη Σέντερτέλγιε, προκειμένου να βοηθηθούν οι πάσχοντες από άνοια, αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη.
Αλλά η δημοτική επιχείρηση Kultur 365, η οποία οργανώνει ένα ευρύ και ποικίλο φάσμα δραστηριοτήτων για ηλικιωμένους, υλοποίησε την ιδέα της και δημιούργησε μια αυθεντική πινακίδα λεωφορείου της δημοτικής εταιρείας μεταφορών, ένα χρονοδιάγραμμα με τα δρομολόγια, ένα παγκάκι και έναν πίνακα πληροφοριών με χάρτη της πόλης για όσους τρόφιμους ανυπομονούσαν να φύγουν και να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
«Στην αρχή, οι περισσότεροι γέλασαν με την ιδέα. Είναι λίγο τρελό αν το σκεφτείς», δήλωσε η Καρολίν Βαλμπέργκ για τη στάση του λεωφορείου, η οποία πλέον χρησιμοποιείται εκτενώς στο γηροκομείο.
«Είναι πολύ συνηθισμένο όμως οι πάσχοντες από άνοια να έχουν την ανησυχία να θέλουν να επιστρέψουν στο σπίτι τους σε ένα συγκεκριμένο στάδιο της νόσου Αλτσχάιμερ», συμπλήρωσε.
«Κάποιοι έχουν ετοιμάσει τις βαλίτσες τους» καθώς περιμένουν στο παγκάκι, είπε. «Είχα μια κυρία που ζούσε εδώ και ερχόταν σε μένα αρκετές φορές την ημέρα και ζητούσε από τους γονείς της να έρθουν να την πάρουν», δήλωσε η Βαλμπέργκ.
«Καθόμασταν στο παγκάκι μαζί της και απλά περιμέναμε. Και μετά αρχίσαμε να μιλάμε… και μετά ήταν πιο ήρεμη και ευτυχισμένη. Και μετά μπορούσαμε να πάμε να φάμε ή να δούμε τηλεόραση», είπε.
Το ηθικό ζήτημα
Το 2008 στήθηκαν ψεύτικες στάσεις λεωφορείων σε πάρκα έξω από ορισμένα γηροκομεία στη Γερμανία, για να δώσουν στους περιπλανώμενους ασθενείς ένα μέρος όπου ενστικτωδώς θα πήγαιναν να καθίσουν.
Στο σουηδικό γηροκομείο, το οποίο βρίσκεται 35 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Στοκχόλμης, το μέτρο αποτελεί μέρος της θεραπείας των ασθενών.
«Έχει φέρει κάποια αλλαγή εδώ, είναι σαν θεραπεία», δήλωσε η Λουίζ Μπας, νοσηλεύτρια που εργάζεται στο ίδρυμα εδώ και 13 χρόνια.
Το παγκάκι είναι πιο περιζήτητο στο τέλος της ημέρας, όταν οι ασθενείς είναι πιο πιθανό να αισθάνονται ανήσυχοι.
«Όλοι έχουν πάρει λεωφορείο. Αναγνωρίζουν την πινακίδα, οπότε μερικές φορές νομίζουν ότι όντως έρχεται το λεωφορείο», δήλωσε η Μπας.
«Καθόμαστε εδώ και συζητάμε και ξεχνούν ότι ήθελαν να βγουν έξω. Αυτό βοηθάει πολύ» πρόσθεσε.
Η στάση του λεωφορείου «ξυπνάει αναμνήσεις», πρόσθεσε η Ρεμπέκα Γκάμπριελσον, διευθύντρια πολλών γηροκομείων της πόλης.
«Μπορούν να μιλήσουν για το πού δούλευαν, πού ταξίδεψαν. Είναι ένα εργαλείο που τους βοηθάει με τα συμπτώματά τους».
Είναι όμως ηθικά αποδεκτό να λέμε ψέματα σε ευάλωτους ασθενείς;
Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε από το Israel Journal of Health Policy Research το 2019 εξέτασε το ζήτημα των ψεύτικων στάσεων λεωφορείων, έδειξε ότι ενώ ο στόχος ήταν να μειωθεί ο αριθμός των ασθενών με άνοια που προσπαθούν να δραπετεύσουν από τα γηροκομεία, οι στάσεις λεωφορείων θα μπορούσαν επίσης να αυξήσουν το αίσθημα απογοήτευσής τους και την αίσθηση ότι εξαπατώνται.