Σε… διορθωτική δήλωση προχώρησε ο πάπας Φραγκίσκος μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η τελευταία τοποθέτησή του για τη Ρωσία η οποία εξελήφθη από την Ουκρανία ως έγκριση της ρωσικής εισβολής και του ιμπεριαλισμού.
Ο ποντίφικας παραδέχθηκε ότι τα σχόλιά του ήταν κακοδιατυπωμένα, εξηγώντας ότι πρόθεσή του ήταν να υπενθυμίσει στους νεαρούς Ρώσους τη μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά τους, όχι την πολιτική.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους μέσα στο αεροσκάφος με το οποίο επιστρέφει από τη Μογγολία, ο Φραγκίσκος είπε επίσης ότι θέλει να καθησυχάσει την Κίνα, με την οποία το Βατικανό διατηρεί μια «δύσκολη» σχέση, ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν έχει απώτερα κίνητρα και δεν θα πρέπει να θεωρείται «ξένη δύναμη» από το Πεκίνο.
«Δεν σκεφτόμουν τον ιμπεριαλισμό όταν το είπα αυτό», απάντησε ο Φραγκίσκος, αναφερόμενος στο σχόλιό του για τη Ρωσία. Στις 25 Αυγούστου μια ομιλία του, μιλώντας εκτός κειμένου και απευθυνόμενους στους νέους Καθολικούς της Ρωσίας, ο Φραγκίσκος αναφέρθηκε στους τσάρους Πέτρο Α΄ και Αικατερίνη Β΄ –και οι δύο επέκτειναν τα ρωσικά εδάφη εκείνη την εποχή– και είπε στους ακροατές του ότι είναι οι κληρονόμοι της «μεγάλης ρωσικής αυτοκρατορίας». Η δήλωση αυτή προκάλεσε την κατακραυγή της Ουκρανίας, επειδή ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επικαλείται την κληρονομιά αυτών των δύο τσάρων για να δικαιολογήσει την εισβολή και την προσάρτηση ουκρανικών εδαφών.
Το Κρεμλίνο, από την άλλη, επαίνεσε τον πάπα για τις γνώσεις που έχει γύρω από τη ρωσική ιστορία.
«Μάλλον δεν ήταν ο καλύτερος τρόπος για να το θέσω, όμως όταν μιλούσα για τη μεγάλη Ρωσία δεν το σκεφτόμουν γεωγραφικά αλλά πολιτιστικά», είπε ο Φραγκίσκος, αναφέροντας μεταξύ άλλων και το όνομα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, ενός από τους αγαπημένους του συγγραφείς. «Ήταν ένα αυθόρμητο σχόλιο που μου ήρθε στο μυαλό επειδή μελέτησα (ρωσική ιστορία) στο σχολείο, πρόσθεσε, εξηγώντας γιατί αναφέρθηκε στον Πέτρο και την Αικατερίνη. «Ο ρωσικός πολιτισμός είναι τόσο όμορφος, με τόσο βάθος. Δεν θα έπρεπε να τον ακυρώνουμε λόγω πολιτικών προβλημάτων. Υπήρξαν σκοτεινά πολιτικά χρόνια στη Ρωσία όμως η κληρονομιά είναι εκεί, διαθέσιμη σε όλους», συνέχισε.
«Να μην νομίζουν οι Κινέζοι ότι δεν δεχόμαστε τον πολιτισμό τους»
Ο Φραγκίσκος ρωτήθηκε επίσης για την Κίνα. Στη λειτουργία της Κυριακής, κατά την επίσκεψή του στη Μογγολία, χαρακτήρισε «ευγενή» λαό τους Κινέζους και ζήτησε από τους Καθολικούς της χώρας να είναι «καλοί χριστιανοί και καλοί πολίτες». Σχολιάζοντας τις σχέσεις Βατικανού-Κίνας, ο ποντίφικας είπε: «Πιστεύω ότι πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τις θρησκευτικές απόψεις, ώστε να καταλάβουμε ο ένας τον άλλο, ώστε οι Κινέζοι να μην νομίζουν ότι η Εκκλησία δεν δέχεται τον πολιτισμό και τις αξίες τους και ότι αντιπροσωπεύει μια ξένη δύναμη».
«Οι σχέσεις με την Κίνα διέπονται από μεγάλο σεβασμό. Εγώ προσωπικά θαυμάζω πολύ τον κινεζικό λαό», πρόσθεσε.