Οι δύο διαδοχικές εθνικές εκλογές την περίοδο που διανύουμε, δίνουν μια καλή ευκαιρία για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν οι κάθε είδους ιδεολογικές και πολιτικές τοποθετήσεις και στρατηγικές στην κάλπη. Ο πολιτικός χρόνος είναι πυκνός, κι έτσι η μνήμη των πρόσφατων γεγονότων και θέσεων είναι νωπή, γεγονός που βοηθά τον πολίτη να καταλάβει μερικά πράγματα – όχι όλα.
Είναι δεδομένο ότι ο απλός πολίτης υστερεί σε πληροφόρηση. Δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τις επικοινωνιακές στρατηγικές και τους κάθε είδους σχεδιασμούς που υπάρχουν, για να επηρεαστεί τελικά η συμπεριφορά και η ψήφος του. Τα πράγματα δεν είναι ποτέ όπως φαίνονται.
Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δύσκολο κανείς να συμπεράνει με βεβαιότητα.Θα κάνει το καλύτερο δυνατό: θα βασιστεί στην εύλογη πιθανότητα.
Ως μυθιστορηματικός χαρακτήρας αστυνόμου μπροστά σε δυσεξιχνίαστο έγκλημα, θα πρέπει να βασιστεί στο λεγόμενο «αστυνομικό δαιμόνιο», δηλαδή στο ένστικτό του. Στην περίπτωση μας: σε αυτό που λέγεται πολιτικό αισθητήριο. Έτσι, θα φροντίσει να μη χαθεί στον κυκεώνα της παραπληροφόρησης. Πρέπει να απλοποιήσει τα πράγματα ξεκινώντας από το βασικό: ποιος επωφελήθηκε, ποιος κέρδισε, ποιος ικανοποιήθηκε από το γεγονός;
Ας δούμε, επομένως, με βάση αυτήν τη λογική ορισμένα καίρια γεγονότα των πρόσφατων εκλογών, προετοιμαζόμενοι για τις επόμενες.
Οι καημένοι δημοσκόποι
Στα σακάτικα χρόνια που ζούμε, εμβρόντητοι συνεχίζουμε να παρακολουθούμε σε κοινή θέα την κηδεία και τα μνημόσυνα της επιστήμης – είτε αυτή λέγεται βιολογία και ιατρική, είτε στατιστική ανάλυση. Δόκιμες ή αδόκιμες συνάφειες της επιστήμης με την πολιτική οδηγούν σε δημόσιες παραδοχές του τύπου «δεν λέμε την αλήθεια στον κόσμο», δηλαδή για τον άλφα ή βήτα λόγο γινόμαστε επίορκοι. Αυτοί οι προβεβλημένοι από τα μεγάλα μέσα μαζικής ενημέρωσης ειδικοί επιστήμονες ακολουθούν φαίνεται την πολιτική γραμμή: «εάν λέγαμε την αλήθεια για την ασφάλεια στα τρένα, κανένας δεν θα έμπαινε σ’ αυτά».
Προς μεγάλη μας έκπληξη, λοιπόν, ο διευθύνων σύμβουλος μεγάλης εταιρείας δημοσκόπησης και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Εταιρειών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς, δήλωσε δημόσια ότι η πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων ήταν πρόδηλη στις έρευνες που είχαν γίνει. Ωστόσο, στα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν προεκλογικά δεν αποκαλύφθηκαν ως είχαν, εξαιτίας του φόβου.
Του φόβου, δηλαδή, των έντονων αντιδράσεων, της αμφισβήτησης και των υποτιμητικών σχολίων από το κόμμα που υπολειπόταν σε ποσοστά σε σχέση με το πρώτο.
Επομένως, ένας επιστήμονας σχετικώς υψηλού κύρους, για ένα θέμα ύψιστης σημασίας όπως οι εθνικές εκλογές, παραδέχεται δημόσια ότι οι επιστημονικές μεθοδολογίες που εφαρμόστηκαν για την παραγωγή των τελικών αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων προς δημοσίευση, φαλκιδεύτηκαν εξαιτίας προκατάληψης (bias), μπροστά στο φόβο της αμφισβήτησης της αξιοπιστίας των προβλέψεων.
Αδιανόητα πράγματα. Ποιος όμως φταίει; Σύμφωνα με τον εν λόγω επιστήμονα, στην περίπτωση αυτή φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ που ασκεί ψυχολογικές πιέσεις στους δημοσκόπους. Το σωστό ερώτημα, βέβαια, σύμφωνα με αυτά που είπαμε παραπάνω, δεν είναι ποιος φταίει, αλλά ποιος επωφελείται. Ποιος κέρδισε από τις δημοσιεύσεις δημοσκοπήσεων που δεν αποκάλυπταν τη χαοτική διαφορά μεταξύ της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά; Στην παρούσα συγκυρία, είναι ξεκάθαρο ότι κέρδισε η ΝΔ, αφού ο φόβος της επανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, συσπείρωσε τους όποιους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της σκέφτονταν να ψηφίσουν μικρότερα κόμματα.
Φυσικά είναι αδύνατο να μάθουμε στα σίγουρα την πάσα αλήθεια. Αλλά η λογική «ποιος κέρδισε από αυτό», δεν συνάδει με τις ερμηνείες του καλού δημοσκόπου.
«Τήραγαν από αλάργα»1
Στην έρευνα των φυσικών, αλλά και των κοινωνικών φαινομένων, οι υποθέσεις είναι θεμιτές. Τελικά, βέβαια, ο πειραματισμός είναι που τις επαληθεύει ή όχι. Κάποιοι υπέθεσαν ότι η συνειδητή αποχή από την κάλπη σε αυτήν την συγκυρία, θα ήταν η προσφορότερη απάντηση των αντισυστημικών απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Το πείραμα (οι εκλογές) διενεργήθηκε. Η αποχή έφτασε το 39% σε μια εποχή όπου κατά τα φαινόμενα έχει κορυφωθεί η αγανάκτηση του κόσμου απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Μήπως είδε κανείς τα στελέχη του κόμματος που θριάμβευσε στις εκλογές ολοφυρόμενα –να κλαίνε με μαύρο δάκρυ– για την αποχή; Μήπως η αποχή κατάφερε κάποιο καίριο πλήγμα στο πολιτικό σύστημα και δεν το πήραμε είδηση;
Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Το ερώτημα και πάλι επανέρχεται αμείλικτο: ποιος κέρδισε από τις προτροπές για αποχή;
Τέρμα σκάλας Daru, Λούβρο
Επιτέλους! Τα λαγωνικά των συστημικών μέσων ενημέρωσης, το σύστημα του κομματικού φεουδαλισμού, θεσμικοί εκκλησιαστικοί παράγοντες, αλλά και έγκριτοι αντισυστημικοί δημοσιολογούντες (που κατά τα άλλα στηλιτεύουν σκληρά όλους τους προηγούμενους) συμφώνησαν ομοθύμως σε κάτι. Ανακάλυψαν το αίτιο του κακού μας ριζικού. Το μείζον πολιτικό πρόβλημα της χώρας. Ποιος απειλεί τον παράδεισο στον οποίο ζούμε; Είναι ένα κόμμα που με ποσοστό 2,92% για λίγες ψήφους δεν μπήκε στη Βουλή. Μάλιστα, πολλά από τα άλλα μικρά κόμματα προεκλογικά το πολέμησαν μανιωδώς. Χρήσιμα συμπεράσματα μπορεί να βγάλει κανείς μελετώντας αυτή την σύμπλευση σε μια αλλόκοτη, υπερβολική και πρωτοφανή για πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα πολεμική. Μα αν δεν μπούνε κάνα-δυο μικρά κόμματα στη Βουλή ποιος εξυπηρετήθηκε; Ποιος επωφελείται;
Το σύστημα που μάς ρημάζει λέει πέντε. Εμένα, πάλι, μ’ αρέσει το επτά.