Επισήμως σε καθεστώς πυρηνικής εγκατάστασης τίθεται από σήμερα το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Άκουγιου, στην τουρκική επαρχία της Μερσίνας, μια… ανάσα από την Κύπρο, μόλις 90 χλμ βορειότερα.
Την τελετή τροφοδοσίας με πυρηνικό καύσιμο, με την οποία θα ξεκινήσει η φάση δοκιμών και πιστοποίησης, θα την παρακολουθήσουν μέσω τηλεδιάσκεψης οι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο πρώτος γιατί ακύρωσε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις με εντολή των γιατρών του μετά την αδιαθεσία που ένιωσε κατά τη διάρκεια ζωντανής τηλεοπτικής συνέντευξης, και ο δεύτερος διότι –σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές– μοιάζει να αποφεύγει την Τουρκία πριν από τις εκλογές της 14ης Μαΐου, κρατώντας ανοιχτή την πόρτα και στην αντιπολίτευση σε περίπτωση που νικητής αναδειχθεί ο κοινός υποψήφιος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Ο πυρηνικός σταθμός του Άκουγιου είναι ο πρώτος της Τουρκίας και ο πρώτος που κατασκευάζεται από τη Ρωσία, και συγκεκριμένα από θυγατρική της κρατικής Rosatom, εκτός της χώρας. Η συμφωνία υπεγράφη τον Μάιο του 2010 – βάσει χρονοδιαγράμματος, ο πρώτος από τους τέσσερις αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 4,8 GW θα τεθεί σε λειτουργία φέτος. Το έργο δεν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί πριν από το 2025.
Με προϋπολογισμό που φτάνει τα 20 δισ. δολάρια, τη διαχείριση του εργοστασίου –για τουλάχιστον 60 χρόνια, με δικαίωμα παράτασης για άλλα 20– θα αναλάβει η θυγατρική της Rosatom, η Akkuyu Nukleer JSC με έδρα την Τουρκία, σε συνεργασία με εγχώριες κατασκευαστικές εταιρείες. Στόχος να παράγεται το 10% της ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή να καλύπτονται οι ανάγκες που υπάρχουν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη.
Παρά τις ενστάσεις, τις ανησυχίες και τις αντιδράσεις, το έργο βρίσκεται στο σημερινό του σημείο καθώς έχουν δοθεί διαβεβαιώσεις ότι έχουν ελεγχθεί τρία βασικά ζητήματα: η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή –το εργοστάσιο θα αντέχει σεισμό ως 6,5 βαθμών στην κλίμακα Ρίχτερ–, τα μέτρα ασφαλείας –όπως καθορίστηκαν μετά τις τραγωδίες στο Τσερνόμπιλ το 1986 και στη Φουκουσίμα το 2011–, και ο ανθρώπινος δόλος.
Και αυτό έχει, απ’ ό,τι φαίνεται, ανοίξει την όρεξη της Άγκυρας για δημιουργία και δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου, στη Σινώπη.