Ενότητα και συνεργασία όλων απαιτείται για να ξεπεραστούν οι όποιες κρίσεις, αλλά κυρίως η «παρακμή», που είναι και η μεγαλύτερη δυσκολία για τη χώρα, επισήμανε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, σε ομιλία του κατά τα εγκαίνια της έκθεσης προσφυγικών κειμηλίων της μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως με τίτλο «Μικρά Ασία Χαίρε! Κιβωτός μνήμης», στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη συναισθηματική αξία των προσφυγικών θρησκευτικών κειμηλίων της μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, τα οποία παρουσιάζονται στην έκθεση με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, λέγοντας ότι αποτυπώνουν την ιδέα, την πίστη των προσφύγων, ότι διέσωσαν ό,τι θεωρούσαν πιο πολύτιμο για την ψυχή τους και την καρδιά τους.
Στην τελετή των εγκαινίων, αμέσως μετά τον Αρχιεπίσκοπο πήρε το λόγο η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία επισήμανε ότι σε ρήξη με παρωχημένες νοοτροπίες και με καθεστηκυίες «έως και αταβιστικές συμπεριφορές και αντιλήψεις» θα πρέπει να συνεχιστεί η διαδικασία εκσυγχρονισμού και μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας.
Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων τιμήθηκαν η Χάρις Αλεξίου και η Μιμή Ντενίση, για τη σχέση και τη συμβολή τους στην ανάδειξη της ιστορίας και της παράδοσης του μικρασιατικού ελληνισμού μέσα από το καλλιτεχνικό τους έργο.
Ο μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας, με τη σειρά του, υπογράμμισε ότι «όλες αυτές τις μέρες θρήνος επιτάφιος σκέπασε τον τόπο, την πόλη και τη Μητρόπολή μας, καθώς το δρεπάνι του θανάτου, βίαια και άδικα, θέρισε κορφές από τα βλαστάρια μας, που δεν πρόφτασαν να ανθήσουν και να γενούν καρπός. Μνημονεύουμε σε αυτόν τον Εσπερινό της μνήμης τα ονόματά τους… Τη μνήμη και τη θύμηση την ενεργοποιεί η αγάπη. Γιατί ό,τι αγαπάς αυτό θυμάσαι, και αυτό μνημονεύεις».
«Η μνήμη είναι αναμφίβολα καθοριστική στην πορεία ενός έθνους» σημείωσε από την πλευρά του ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας. Παράλληλα τόνισε ότι είναι σημαντικό για τους νεότερους να διατηρούν ζωντανή τη μνήμη των γεγονότων και των προσφύγων, που «ξεριζώθηκαν, όμως μετέφεραν στην Ελλάδα την τεράστια και αστείρευτη ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της ελληνικής κοιτίδας της Μικράς Ασίας».
Στα εγκαίνια της έκθεσης παρευρέθηκαν επίσης ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης) Σταύρος Καλαφάτης, η αντιπεριφερειάρχης της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, οι βουλευτές Στράτος Σιμόπουλος, Δημήτρης Κούβελας, Σάββας Αναστασιάδης, Άννα Ευθυμίου (ΝΔ) και Γιάννης Αμανατίδης (ΣΥΡΙΖΑ), δήμαρχοι, υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και πλήθος κόσμου.
Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 30 Ιουνίου 2023 και θα λειτουργεί καθημερινά (και τα σαββατοκύριακα) από τις 10:00 έως τις 18:00.
Παράλληλα, θα λειτουργεί και η έκθεση «Εν(θύμησες) Κιρκασία: Σκιές μελάνης και φακού» με πρωτότυπο αρχειακό υλικό της τοπικής Μητρόπολης.