Η Σουηδία αναλαμβάνει σήμερα την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Τσεχία για το πρώτο εξάμηνο του 2023.
«Η Σουηδία αναλαμβάνει την προεδρία σε μια περίοδο που η Ένωση είναι αντιμέτωπη με ιστορικές αλλαγές», είχε δηλώσει στα μέσα Δεκεμβρίου ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον.
Σε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης ο Κρίστερσον αναφέρεται στον πόλεμο στην Ουκρανία, τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα ως τα βασικά θέματα που θα προωθήσει η Στοκχόλμη.
Προτεραιότητα της Σουηδίας θα είναι «μια πιο πράσινη, πιο ασφαλής και πιο ελεύθερη Ευρώπη», υπογραμμίζεται.
Sweden has now taken over the Presidency of the Council of the European Union. Learn more about the Swedish Presidency’s priorities at https://t.co/35ilJfxRtz #EU2023SE pic.twitter.com/gWm3iC9fC7
— Sweden in EU (@SwedeninEU) January 1, 2023
Ο Κρίστερσον και η συντηρητική κυβέρνησή του δεν είναι πολύ γνωστοί στην ευρωπαϊκή σκηνή, καθώς ανέλαβαν την εξουσία πριν περίπου δυόμιση μήνες. Εξάλλου ο Κρίστερσον είναι ο πρώτος Σουηδός πρωθυπουργός που συνεργάζεται στενά με το ακροδεξιό, λαϊκιστικό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών.
Οι Σουηδοί Δημοκράτες δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση μειοψηφίας που έχουν σχηματίσει οι Μετριοπαθείς του Κρίστερσον με άλλα κόμματα της δεξιάς, τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους. Ωστόσο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο και διαθέτουν περισσότερες έδρες από τους Μετριοπαθείς, γεγονός που σημαίνει ότι οι Σουηδοί Δημοκράτες μπορούν να ασκήσουν μεγάλη επιρροή στην κυβερνητική πολιτική.
Σε ευρωζώνη και Σένγκεν η Κροατία
Η Κροατία υιοθέτησε σήμερα το ευρώ κι εντάχθηκε στον χώρο Σένγκεν, στον οποίο επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των αγαθών, δυο ορόσημα για τη μικρή χώρα των Βαλκανίων που έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από περίπου μια δεκαετία.
Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (τοπική ώρα· στη 01:00 ώρα Ελλάδας), η Κροατία αποχαιρέτισε το νόμισμά της, το κούνα, για να γίνει το 20ό μέλος της ευρωζώνης.
Έγινε επίσης το 27ο κράτος το οποίο εντάσσεται στον χώρο Σένγκεν, την αχανή ζώνη όπου πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς να υποβάλλονται σε ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.
Οι τοπικές εφημερίδες χαιρέτισαν χθες Σάββατο τα δύο γεγονότα, με την Vecernji List να τα χαρακτηρίζει «αποκορύφωμα της ένταξης της Κροατίας στην ΕΕ». Η πρόεδρος της Ένωσης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται να επισκεφθεί τη χώρα σήμερα.
Η Κροατία, που εντάχθηκε στην ΕΕ τον Ιούλιο του 2013, κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Γιουγκοσλαβία το 1991, ενώ η σύγκρουση που ακολούθησε (1991-95) προκάλεσε περίπου 20.000 νεκρούς.
Για τους ειδικούς, η υιοθέτηση του ευρώ θα συμβάλει στην προστασία της κροατικής οικονομίας, μίας από τις πιο αδύναμες της ΕΕ, μπροστά στον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό, τη σοβαρή ενεργειακή κρίση και τη γεωπολιτική ανασφάλεια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός στην Κροατία έφτασε το 13,5%, έναντι 10% στην ευρωζώνη.
Οι Κροάτες από την πλευρά τους έχουν ανάμικτα συναισθήματα: χαίρονται για την άρση των ελέγχων στα σύνορα, όμως η αλλαγή νομίσματος προκαλεί δυσπιστία.
Τις τελευταίες ημέρες πολίτες κάνουν ουρά έξω από τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης των τραπεζών, καθώς φοβούνται ότι θα υπάρχουν προβλήματα ρευστότητας μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου.
Νωρίς σήμερα ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας και ο υπουργός Οικονομικών έκαναν συμβολικά ανάληψη ευρώ από αυτόματο μηχάνημα στο Ζάγκρεμπ.
Εξάλλου πολλοί Κροάτες ανησυχούν ότι η υιοθέτηση του ευρώ θα προκαλέσει άνοδο τιμών, κυρίως καθώς οι εταιρείες θα στρογγυλοποιήσουν προς τα πάνω τις τιμές μετά από την αλλαγή νομίσματος.
Περίπου το 80% των τραπεζικών καταθέσεων είναι ήδη σε ευρώ στην Κροατία, καθώς οι βασικοί εταίροι της χώρας ανήκουν στην ευρωζώνη, και ο τουρισμός, που συμβάλει σε ποσοστό 20% στο ΑΕΠ της χώρας, τροφοδοτείται από Ευρωπαίους.
Ώθηση στον τουρισμό
Η Κροατία δέχθηκε φέτος τέσσερις φορές περισσότερους τουρίστες από τους κατοίκους της και η ένταξή της στη ζώνη Σένγκεν αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στον κλάδο.
Οι μεγάλες ουρές αναμονής στα σύνορα της χώρας με τους Ευρωπαίους γείτονές της θα αποτελούν παρελθόν. Σήμερα θα κλείσουν 73 μεθοριακά φυλάκια, ενώ στα αεροδρόμια η αλλαγή θα γίνει στις 26 Μαρτίου για τεχνικούς λόγους.
Παράλληλα η κατάσταση στα σύνορα της Κροατίας με τους γείτονές της που δεν ανήκουν στην ΕΕ –τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία– δεν θα αλλάξει.
Ωστόσο η αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης θα παραμείνει μια μεγάλη πρόκληση για τη χώρα. Από τότε που εντάχθηκε στην ΕΕ η Κροατία ανέλαβε το καθήκον να προστατεύει τα εξωτερικά, χερσαία σύνορα του μπλοκ, μήκους περισσότερων από 1.350 χιλιομέτρων.
Η χώρα βρίσκεται στη λεγόμενη οδό των δυτικών Βαλκανίων την οποία ακολουθούν αφενός οι μετανάστες για να εισέλθουν στην ΕΕ, αφετέρου όμως και λαθρέμποροι όπλων, ναρκωτικών και διακινητές ανθρώπων.
