Αφιερωμένη στους πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους, την ενσωμάτωσή τους στον ελλαδικό χώρο και την καθοριστική συμβολή τους στη ζωή και την ανάπτυξη της χώρας ήταν η εκδήλωση που οργάνωσε η Νέα Δημοκρατία στο κέντρο πολιτισμού ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης, τιμώντας την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Τους παρευρισκόμενους και τους ομιλητές της εκδήλωσης «100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή: Η ζωή και η ανάκαμψη στη νέα πατρίδα» καλωσόρισε με μια συγκινητική ομιλία η αντιπρόεδρος της ΕΣΤΙΑΣ Θέμις Παπαδοπούλου, ενώ παρόντες ήταν επίσης ο πρόεδρος του σωματείου Ιωάννης Παπαδάτος και μέλη του ΔΣ.
Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο υφυπουργός Παιδείας και αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής Άγγελος Συρίγος, ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, ο πρόεδρος του Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕΜΙΠΟ) Λουκάς Χριστοδούλου και η γραμματέας Ποιότητας Ζωής και Εθελοντισμού της ΝΔ Πίστη Κρυσταλλίδου.
Ο Άγγελος Συρίγος, αναφερόμενος στις διαφορετικές ομάδες προσφύγων από την Ιωνία, την ανατολική Θράκη τον Σεπτέμβριο του 1922 και από τις υπόλοιπες περιοχές της Μικράς Ασίας με την Ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924, εκτίμησε ότι το σημαντικότερο γεγονός στην ιστορία του ελληνικού κράτους υπήρξε η περίθαλψη και στη συνέχεια η ενσωμάτωση ενός τόσο μεγάλου αριθμού Ελλήνων, οι οποίοι ήρθαν ως πρόσφυγες και αντιστοιχούσαν περίπου στο ¼ του πληθυσμού που κατοικούσε στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια, ο Γιάννης Σμαραγδής μίλησε για τις δικές του μνήμες από τη Μικρά Ασία, όσες είχε από την οικογένειά του αλλά και όσες απέκτησε όταν βρέθηκε εκεί για τα γυρίσματα μιας ταινίας, ενώ ο Λουκάς Χριστοδούλου, κάνοντας αναδρομή στις μνήμες εκείνης της εποχής, αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες κατά την είσοδό τους στην Ελλάδα και τον τρόπο με τον οποίο ενσωματώθηκαν, καταφέρνοντας να εξελιχθούν και να προκόψουν.
Τέλος, η Πίστη Κρυσταλλίδου μίλησε για τα βιώματα των ανθρώπων της οικογένειάς της που ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Χαιρετισμό απηύθυνε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, ο οποίος αναφέρθηκε κυρίως στο εγχείρημα της αφομοίωσης, τονίζοντας ότι αυτό που φαινόταν αρχικά ως δυσβάσταχτο φορτίο για την αδύναμη ελληνική οικονομία, μετατράπηκε σε προστιθέμενη αξία. Ειδικότερα ανέφερε τα παραδείγματα της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών και του διπλασιασμού της αγροτικής παραγωγής, καθώς και την αναζωογόνηση της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, χάρη στην εισροή ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, και τη διεύρυνση της αγοράς «μέσα από τη δραστηριότητα ανθρώπων με επιχειρηματικό πνεύμα και ικανότητες».
Στη συνέχεια, το λόγο έλαβε ο γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας Παύλος Μαρινάκης, διαβάζοντας απόσπασμα από ένα βιβλίο που είχε γράψει ο παππούς του:
«Δεν ξεριζώθηκαν μονάχα οι Έλληνες της Σμύρνης. Έσβησε και χάθηκε μεθοδευμένα και συστηματικά ό,τι το ελληνικό. Πραγματικά, “η Σμύρνη έχει χάσει τη σκιά της…”.
»[…] Τριγυρίζω, κοντεύει να μεσημεριάσει, προσπαθώντας να βρω μιαν άκρη. Κάποιος Τούρκος, με βλέπει να ψάχνω αφοσιωμένος στον χάρτη της πόλης και με πλησιάζει.
»”Τι θέλετε;” μου λέει, σε άψογα ελληνικά. “Ήταν από εδώ η μάνα μου και προσπαθώ να βρω τη θέση του σπιτιού της, που βρισκόταν μπροστά στην Αγία Φωτεινή”. “Δεν υπάρχει πια τίποτα, μόνο Πάρκο”».
«Είναι ένα απόσπασμα του βιβλίου του αείμνηστου παππού μου Παύλου Μαρινάκη, αφιερωμένο στις χαμένες πατρίδες, όπως είναι και ο τίτλος του βιβλίου αυτού, αφιερωμένο στη μητέρα του, Χρυσαυγή, η οποία ξεριζώθηκε από τον τόπο της μαζί με τόσους ακόμα Έλληνες. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν πάντα δύο πατρίδες. Εκείνη που ζούσαν και εκείνη που άφησαν. Κατάφεραν τότε, μαζί με το ελληνικό κράτος και με πολύ μεγάλες δυσκολίες, να κάνουν ένα πολύ μεγάλο θαύμα και στη συνέχεια να δώσουν και να ξαναζωντανέψουν την ταυτότητά μας, να δώσουν νέα πνοή στην επιχειρηματικότητα, να πετύχουν σπουδαία πράγματα. Όλοι κουβαλάμε μέσα μας ένα κομμάτι από τους Έλληνες της Μικράς Ασίας. 100 χρόνια μετά, είτε είναι μικρότερο είτε μεγαλύτερο αυτό το κομμάτι, οφείλουμε να τιμούμε αυτόν τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας και να τον θυμόμαστε ως παράδειγμα που θα μας δίνει τη δύναμη σε δύσκολες εποχές, όπου το θάρρος, η δύναμη και η αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων θα αποτελούν και πάλι φάρο για εμάς», κατέληξε ο Π. Μαρινάκης.