Ακόμα μια πρωτιά για το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, καθώς έδωσε στους επιστήμονες το πιο λεπτομερές μέχρι σήμερα «πορτρέτο» για την ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη, αποκαλύπτοντας στοιχεία για τη χημική σύνθεση και τα νέφη της.
Έτσι, πλέον για τον… καυτό WASP-39b, ο οποίος βρίσκεται 700 έτη φωτός από τη Γη, γνωρίζουμε τα περισσότερα στο γαλαξία μας, με εξαίρεση τους 8 πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν μέσω πέντε ξεχωριστών προδημοσιεύσεων στο arXiv· θα ακολουθήσουν κανονικές δημοσιεύσεις στο Nature.
«Είχαμε μελετήσει πολλούς πλανήτες πριν, αλλά ποτέ δεν είχαμε δεδομένα όπως αυτά», ανέφερε η Λάουρα Κράιντμπεργκ, διευθύντρια του γερμανικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη.
Ο WASP-39b, ένας αέριος γίγαντας που βρίσκεται στον αστερισμό της Παρθένου, έχει περίπου το ⅓ της μάζας του Δία και χρειάζεται μόνο τέσσερις μέρες για μια πλήρη περιφορά γύρω από το άστρο του (αυτή είναι η διάρκεια του έτους του).
Λόγω της μικρής απόστασης μεταξύ εξωπλανήτη-άστρου (μόνο 7 εκατ. χλμ), αναπτύσσονται θερμοκρασίες που φτάνουν σχεδόν τους 900 βαθμούς Κελσίου. Το γεγονός αυτό τον καθιστά αφιλόξενο για ζωή – τουλάχιστον όπως την ξέρουμε στη Γη.
Το James Webb παρατήρησε τον WASP-39b για 40 ώρες. Μεταξύ άλλων, βρήκε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρά του (παρατηρείται για πρώτη φορά), και παράλληλα ανίχνευσε σε αυτή νερό σε μορφή υδρατμών, μονοξείδιο του άνθρακα, νάτριο, κάλιο κ.ά., μια χημική σύνθεση παρόμοια με εκείνη του Κρόνου.
Ακόμη, η ανίχνευση διοξειδίου του θείου μαρτυρά ότι γίνονται φωτοχημικές αντιδράσεις: καθώς πέφτει πάνω στην ατμόσφαιρα το φως του μητρικού άστρου, διασπά το νερό της σε υδρογόνο και υδροξείδιο, το οποίο με τη σειρά του αντιδρά με σουλφίδιο του υδρογόνου για να παράγει το διοξείδιο του θείου.
Είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύεται φωτοχημική αντίδραση πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, και μάλιστα μοιάζει με εκείνη μέσω της οποίας παράγεται όζον στη γήινη ατμόσφαιρα.
Οι παρατηρήσεις του James Webb δείχνουν και ότι ο WASP-39b δεν διαθέτει ολική νεφοκάλυψη, κάτι που επίσης δεν είχε ποτέ έως τώρα παρατηρηθεί σε εξωπλανήτη. Φαίνεται να καλυμμένος με πυκνά σύννεφα σε ποσοστό μόνο 60%, τα οποία δεν περιέχουν υδρατμούς όπως στη Γη, και άλλα χημικά στοιχεία.