«Σε μια νέα πατρίδα»: Για πρώτη φορά στην τηλεόραση η ζωή των Ελλήνων προσφύγων στους τόπους εγκατάστασης

Στην παγκόσμια ιστορία ίσως ποτέ άλλοτε ένας βίαιος εκπατρισμός ανθρώπων να μην σημάδεψε τόσο ανεξίτηλα τη μετέπειτα πορεία ολόκληρων γενεών, αλλά και την πορεία μιας ολόκληρης χώρας που είδε την κοινωνική εικόνα της να μεταβάλλεται και να μετεξελίσσεται από την εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων.

Εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, αυτή η μετεξέλιξη των κοινωνιών όπου εγκαταστάθηκαν οι προσφυγικοί πληθυσμοί της Μικράς Ασίας, από τον Πόντο μέχρι τη Σμύρνη, γίνεται θέμα ντοκιμαντέρ, για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση.

Το Σε μια νέα πατρίδα θα προβληθεί από την ΕΡΤ3 και περιλαμβάνει 12 επεισόδια γυρισμένα στη βόρεια Ελλάδα. Πρεμιέρα την Παρασκευή στις 19:00.

Η παραγωγή της ΕΡΤ, όπως αναφέρεται, «με πολύ σεβασμό στην εύθραυστη ακόμα προσφυγική μνήμη, παρά τα 100 χρόνια που πέρασαν, καταγράφει με συγκινητικό τρόπο τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι χιλιάδες πρόσφυγες όλων των ηλικιών από τη στιγμή που εγκαταστάθηκαν στη νέα τους πατρίδα, μετά από ένα δύσκολο, επίπονο και πολλές φορές μοιραίο ταξίδι».

Έτσι, παρουσιάζει την ενσωμάτωση στις πόλεις εγκατάστασης, το πώς μεταβλήθηκαν οι ζωές τους και πώς από δακτυλοδεικτούμενοι που όλοι τους αποστρέφονταν, έγιναν επιφανή μέλη των κοινωνών.

Στα 12 επεισόδια της σειράς επιχειρείται ένα οδοιπορικό στα γεωγραφικά σημεία της βόρειας Ελλάδας όπου εγκαταστάθηκαν οι περισσότεροι προσφυγικοί πληθυσμοί. Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, Δράμα, Σέρρες, Κιλκίς, Θεσσαλονίκη, Γιαννιτσά, Φλώρινα, Πτολεμαΐδα, Κατερίνη, Καστοριά, Κοζάνη και Βόλος.

Συμμετέχουν πάνω από 65 πρόσωπα, ακαδημαϊκοί, απόγονοι προσφύγων δεύτερης και τρίτης γενιάς, εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων, ιστορικοί και ερευνητές, κληρικοί, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών.

Σε κάθε ένα από τα ωριαία επεισόδια επιχειρείται να αναδειχθούν όλα εκείνα τα στοιχεία και γεγονότα, μικρά και μεγάλα, γνωστά και άγνωστα, που αποτυπώθηκαν στη συλλογική μνήμη και συνέθεσαν τη νέα πατρίδα των προσφύγων.

Το σενάριο έχει γράψει ο Θεοδόσης Κυριακίδης, ενώ τη δημοσιογραφική έρευνα έκανε ο Βασίλης Λωλίδης. Σκηνοθέτης ο Δημήτρης Χατζημαλλής, στη διεύθυνση παραγωγής ο Γιώργος Κάσδαγλης.

Οι τίτλοι των 12 επεισοδίων

• «Η αρχή του δράματος»
• «Ορεστιάδα: Η νεότερη πόλη στην ιστορία της Ελλάδας. Αλεξανδρούπολη (Δεδέ Αγάτς): Η φιλόξενη γωνιά της ακριτικής Ελλάδας»
• «Κομοτηνή-Ξάνθη: Η συνύπαρξη»
• «Καβάλα: Η δύναμη της καπνεργασίας και της ανάπτυξης ως αιτία προσέλκυσης και εγκατάστασης προσφύγων»
• «Δράμα: Παραμεθόριες προσφυγικές εγκαταστάσεις»
• «Σέρρες-Κιλκίς: Οι νέοι απόκληροι ακρίτες»
• «Θεσσαλονίκη (μέρος 1ο), Η Εγκατάσταση: Προσφυγικές εγκαταστάσεις στην Καλαμαριά και το Παλαιό Χαρμάνκιοϊ (σημερινός Εύοσμος)»
• «Θεσσαλονίκη (μέρος 2ο), Το προσφυγικό αποτύπωμα: Δημιουργία νέας τάξης στην αγορά, το εμπόριο, τα γράμματα και τις τέχνες»
• «Κοζάνη-Φλώρινα-Καστοριά-Πτολεμαΐδα: Εγκατάσταση και συλλογική οργάνωση»
• «Βέροια-Νάουσα-Γιαννιτσά-Κατερίνη: Από τη δίνη του αυτοπροσδιορισμού στη δυναμική της ενεργητικής παρουσίας»
• «Βόλος: Από την τραγωδία, στην εποποιία»
• «Οι πρόσφυγες που έγιναν μετανάστες».