Συγκρούσεις ανάμεσα σε Χιλιανούς διαδηλωτές και στην αστυνομία ξέσπασαν χθες στο Σαντιάγο στο περιθώριο των εκδηλώσεων για την τρίτη επέτειο της κοινωνικής εξέγερσης του 2019 που οδήγησε στην εξουσία τον νεαρό αριστερό Γκαμπριέλ Μπόριτς, στα τέλη του 2021.
Καταστήματα κατέβασαν ρολά και στο κέντρο της πρωτεύουσας αναπτύχθηκαν 25.000 αστυνομικοί, καθώς πολλοί προεξοφλούσαν ότι θα εκτυλίσσονταν επεισόδια, όπως στις δύο προηγούμενες επετείους της 18ης Οκτωβρίου.
Το 2019 η δυσαρέσκεια των φοιτητών για την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου στο μετρό ήταν η θρυαλλίδα του κοινωνικού ξεσηκωμού με κεντρικό αίτημα περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη στη Χιλή, εργαστήρι του νεοφιλελευθερισμού από την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ (1973-1990).
Yo no olvido: Fue en Chile cuando Piñera le declaró la guerra a su propio pueblo pic.twitter.com/uvpb2o8Y9U
— Leopoldo Lavín Mujica (@leolavin) October 18, 2022
Χθες η αστυνομία έκανε χρήση εκτοξευτήρων πεπιεσμένου νερού και δακρυγόνων γύρω από την Πλατεία Ιταλίας, επίκεντρο των 345 μαζικών κινητοποιήσεων από τη 18η Οκτωβρίου 2019 ως την 20ή Μαρτίου 2020, προτού η πανδημία να διακόψει τον κοινωνικό αναβρασμό, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (INDH).
Σε 5 μήνες τουλάχιστον 30 άνθρωποι σκοτώθηκαν στα επεισόδια ανάμεσα σε αστυνομικούς και διαδηλωτές. Άλλοι 400 τραυματίστηκαν σοβαρά, κυρίως στα μάτια.
Στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να βγάλει τη χώρα από την κρίση, η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Πινιέρα κίνησε τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος. Ωστόσο, ο ισχύων θεμελιώδης νόμος, κληρονομιά της χούντας του Πινοσέτ, θεωρείται τροχοπέδη για κάθε κοινωνική μεταρρύθμιση σε βάθος, ιδίως στους τομείς της υγείας, της παιδείας και των κοινωνικών ασφαλίσεων.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου το 62% των Χιλιανών απέρριψε το κείμενο που καταρτίστηκε από τη Συντακτική Συνέλευση που εξελέγη τον Μάιο του 2021. Έκτοτε, κυβέρνηση και αντιπολίτευση προσπαθούν να συνεννοηθούν για να αρχίσει νέα διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης.
Πάντως χθες ο 36χρονος Γκαμπριέλ Μπόριτς, που ανέλαβε πρόεδρος στις 11 Μαρτίου υποσχόμενος ότι θα εγκαθιδρύσει κράτος πρόνοιας, αναγνώρισε ότι η κυβέρνησή του δεν έχει ακόμη εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών. Κατά την άποψή του η εξέγερση του 2019 «δεν ήταν αντικαπιταλιστική επανάσταση, αλλά έκφραση της οδύνης και των ρηγμάτων στην κοινωνία».