Βρέθηκε τελικά το ιερό που ήταν αφιερωμένο στον Ποσειδώνα; Αυτό είναι το ερώτημα που προέκυψε κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο στο Κλειδί Σαμικού στην Ηλεία, την πρώτη του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος που υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας σε συνεργασία με το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών.
Οι ανασκαφείς έφεραν στο φως κτηριακά κατάλοιπα που μπορούν να αποδοθούν στο ιερό του Ποσειδώνα, ενώ συνεχίζουν να αναζητούν το λιμάνι του Σαμικού.
Η θέση Κλειδί είχε προταθεί από παλαιότερους ερευνητές ως πιθανή θέση του περίφημου αρχαίου ναού, καθώς βρίσκεται στις υπώρειες της αρχαίας ακρόπολης του Σαμικού η οποία δεσπόζει στην περιοχή βορείως της λιμνοθάλασσας της Καϊάφα, στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παραδίδει ο Στράβων (Γεωγραφικά, 8o βιβλίο), το ιερό του Ποσειδώνα ήταν σημαντικό λατρευτικό κέντρο της αμφικτυονίας των πόλεων της Τριφυλίας και βρισκόταν κοντά στη θάλασσα.
Κατά τις ανασκαφικές εργασίες που ολοκληρώθηκαν στα τέλη Σεπτεμβρίου αποκαλύφθηκε τμήμα της θεμελίωσης ενός μεγάλου κτηρίου πλάτους 9,40 μ., του οποίου οι τοίχοι έχουν πλάτος 0,80 μ.. Στο εσωτερικό του εντοπίστηκε πυκνό στρώμα κεραμίδων.
Με βάση τις ενδείξεις της γεωφυσικής έρευνας και τα ανασκαφικά δεδομένα μπορεί να ανασυντεθεί κτήριο μήκους τουλάχιστον 28 μ., το οποίο διέθετε δύο εσωτερικές αίθουσες, καθώς και έναν πρόναο και έναν οπισθόδομο ή άδυτο.
Σε συνδυασμό με την κεράμωση λακωνικού τύπου, η ανακάλυψη τμήματος μαρμάρινου περιρραντηρίου οδηγεί σε ένα πρώτο συμπέρασμα: το κτήριο ανήκει στην Αρχαϊκή περίοδο. Το μαρμάρινο περιρραντήριο, που μιμείται χάλκινη λεκάνη, είναι χαρακτηριστικό σκεύος με λατρευτική χρήση που προσιδιάζει σε ιερό.
Οι ανακαλύψεις στη θέση Κλειδί δίνουν νέες προοπτικές στην έρευνα της πολιτικής και οικονομικής σημασίας της αμφικτυονίας των τριφυλιακών πόλεων κατά τον 6ο αιώνα π.Χ., καθώς το ιερό του Ποσειδώνα αποτελούσε το κέντρο της θρησκευτικής και εθνικής τους ταυτότητας.
Η έρευνα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Gerda Henkel και το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών).