Μια ξεχωριστή ιστορία, μοναδική στον κόσμο, κουβαλάει η Ντιναμό Κιέβου. Γεννημένη το 1927, είναι η ομάδα των δύο Κυπέλλων Κυπελλούχων (1975 και 1986) και ενός Σούπερ Κυπέλλου Ευρώπης (1975), βεβαίως του Βαλερί Λομπανόσφκι, των «δικών μας» Όλεγκ Μπλαχίν και Όλεγκ Προτάσοφ, αλλά και των Ιγκόρ Μπελάνοφ και Σεργκέι Σεφτσένκο.
Περισσότερο όμως από τα κατορθώματά της και τους ποδοσφαιρικούς της ήρωες, αποτέλεσε σύμβολο αντίστασης στη μάχη ενάντια στο φασισμό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Το καλοκαίρι του 1942 η Ουκρανία βρισκόταν υπό ναζιστική κατοχή, και οι ποδοσφαιριστές της Ντιναμό εργάζονταν σε ένα αρτοποιείο του Κιέβου, παίζοντας ποδόσφαιρο στον ελεύθερο χρόνο τους. Οι Γερμανοί τούς ζήτησαν να δημιουργήσουν μια «Μικτή Κιέβου», ώστε να αγωνίζονται εναντίον μικτών ομάδων των γερμανικών στρατιωτικών μονάδων. Ο παλιός τερματοφύλακας της ομάδας Νικολάι Τρούσεβιτς αναλαμβάνει και καταφέρνει να συγκροτήσει μια νέα ομάδα. Οκτώ ποδοσφαιριστές της Ντιναμό (Τρούσεβιτς, Σβιριντόφσκι, Κορότκιχ, Κλιμένκο, Τιούτσεφ, Πούτιστιν, Κουζμένκο, Χοντσαρένκο) και τρεις της Λοκομοτίβ Κιέβου (Μπαλάκιν, Σουκάρεφ, Μέλνικ), συγκρότησαν τη «Σταρτ».
Στις 17 Ιουλίου οι Γερμανοί παρουσίασαν την πιο δυνατή ομάδα τους, αλλά γνώρισαν τη συντριβή με 6-0 από τη Σταρτ. Πεισμωμένοι από την ήττα, σε μια εποχή που ο αθλητισμός, το ποδόσφαιρο και η πατρίδα ήταν αλληλένδετα για τους Ναζί, κάλεσαν την πανίσχυρη ομάδα της γερμανικής αεροπορίας, Φλάκελφ, για να αντιμετωπίσει τη Σταρτ. Αλλά και πάλι έχασαν με 5-1 στις 6 Αυγούστου, κάτι που άρχισε να λειτουργεί ως ένεση ανάτασης για τον ουκρανικό λαό.
Οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν να συμβιβαστούν με την ήττα. Ζήτησαν «εκδίκηση» ορίζοντας τη ρεβάνς τρεις μέρες αργότερα, στις 9 Αυγούστου – τον «αγώνα του θανάτου» («The death match»), όπως χαρακτηρίστηκε.
Στα αποδυτήρια, πριν από την έναρξη του αγώνα, οι άντρες των SS είναι ξεκάθαροι προς τους ποδοσφαιριστές της Σταρτ: «Όταν βγείτε στο γήπεδο θα χαιρετίσετε με τον δικό μας τρόπο». Εκείνοι όμως, μόλις βγαίνουν στο κατάμεστο στάδιο, στον ναζιστικό χαιρετισμό των αντιπάλων τους απαντούν με τον σοβιετικό χαιρετισμό «Fizcult Hura!» (σ.σ.: «Ζήτω ο αθλητισμός»).
Στο ημίχρονο του αγώνα, και ενώ το σκορ ήταν 3-1 υπέρ της Σταρτ, οι Ναζί φτάνουν στα αποδυτήρια των Ουκρανών με ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Ή θα καθίσετε να χάσετε ή θα υποστείτε τις συνέπειες…
«Μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο τρέμοντας από το φόβο και την πείνα, αποφασισμένοι να χάσουν, όμως δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στην αξιοπρέπεια», γράφει ο Ουρουγουανός Εντουάρντο Γκαλεάνο στο βιβλίο του Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως. Νίκησαν 5-3… «Με τη λήξη του αγώνα, τουφεκίστηκαν στην κορυφή ενός ψηλού βράχου και οι ένδεκα, ενώ φορούσαν ακόμα τις φανέλες τους», συνεχίζει ο Γκαλεάνο.
O αγώνας ήρθε στο φως της δημοσιότητας 16 χρόνια μετά τη διεξαγωγή του, από ένα άρθρο Ουκρανού δημοσιογράφου σε εφημερίδα του Κιέβου.
Άλλοι αναφέρουν πως κάποιοι από αυτούς πέθαναν κατά τη διάρκεια βασανιστηρίων, μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και εκτελέστηκαν μερικούς μήνες αργότερα. Το 2005 η Εισαγγελία του Αμβούργου έκλεισε την υπόθεση. Το πόρισμα ανέφερε ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι οι ποδοσφαιριστές της Σταρτ δολοφονήθηκαν από τους Ναζί εξαιτίας της νίκης τους. Η υπόθεση μπήκε στο αρχείο, αλλά θεωρήθηκε μία ακόμα συγκάλυψη των γερμανικών εγκλημάτων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Η άλλη ματιά
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, ιστορικοί και δημοσιογράφοι (Χοτσαρένκο, Χίντα, Κουζμίν κ.ά.) της ανεξάρτητης πλέον Ουκρανίας, άρχισαν να ερευνούν το περιστατικό και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για προπαγανδιστικό κόλπο των Σοβιετικών, που σκοπό είχε την ανύψωση του ηθικού των πολιτών. Ερευνώντας αρχεία και συμβουλευόμενοι αυτόπτες μάρτυρες, διαπίστωσαν ότι οι παίκτες της Σταρτ ούτε απειλήθηκαν στο ημίχρονο, ούτε ο διαιτητής ήταν μέλος των SS.
Μάλιστα, οι ηττημένοι Γερμανοί αναγνώρισαν ιπποτικά την ήττα τους και συνεχάρησαν τους αντιπάλους τους.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Βολοντιμίρ Χίντα, τα ματς αυτού του τύπου ήταν ρουτίνα στην κατεχόμενη Ουκρανία και τις περισσότερες φορές κέρδιζαν οι Ουκρανοί (60 νίκες, έναντι 36 των Γερμανών και 15 ισοπαλιών). Βέβαια, δέκα μέρες αργότερα εννέα παίκτες της Σταρτ συνελήφθησαν και οι περισσότεροι από αυτούς εκτελέστηκαν ή πέθαναν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, επειδή ήταν πράκτορες της NKVD (προδρόμου της KGB), σύμφωνα με τις κατοχικές Αρχές.