Μαρία, Παρθένος Μαρία και Θεοτόκος είναι οι συχνές αναφορές στην Παναγία, μητέρα του Ιησού και όλων των ανθρώπων. Αρκετά και ποικίλα τα προσωνύμιά της, τα οποία, μεταξύ άλλων, αποδίδονται λόγω του τρόπου αγιογράφησης ή παράστασής της, της μονής, του τρόπου και του τόπου εύρεσης της εκάστοτε εικόνας.
Πλήθος πιστών συρρέει να τις προσκυνήσει σε κάθε εορτασμό της, πόσω μάλλον τον Δεκαπενταύγουστο, το Πάσχα του καλοκαιριού, σε ναούς ανά την Ελλάδα. Για να πάρουν την ευλογία της, να εκπληρώσουν κάποιο τάμα, να την ευχαριστήσουν, να ζητήσουν βοήθεια, να προσκυνήσουν και να ηρεμήσει η ψυχή τους.
Δεν είναι λίγες εκείνες οι εικόνες που έχουν να αφηγηθούν από ένα θαύμα, εξού και το κάθε προσωνύμιό τους: Θαλασσομαχούσα, Φιδιώτισσα, Προυσιώτισσα, Παναγία του Χάρου, Παναγία της Τήνου, ανάμεσα σε πολλά ακόμη.
Παναγία Θαλασσομαχούσα Ζακύνθου
Στα χρόνια της Εικονομαχίας, στην Κωνσταντινούπολη, έχει τις ρίζες της η εικόνα της Παναγίας Θαλασσομαχούσας, ονομασία που σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση οφείλεται στο γεγονός ότι η εικόνα ρίχτηκε στη θάλασσα και κατευθύνθηκε όρθια προς την Ιερά Μονή Στροφάδων Ζακύνθου, παλεύοντας με τα κύματα και χωρίς να καταστραφεί.
Οι χριστιανοί της Πόλης την είχαν ρίξει στη θάλασσα για να την γλιτώσουν από τη μανία των εικονομάχων. Στη Ζάκυνθο, την παρέλαβαν με δεήσεις και παρακλήσεις ο ηγούμενος και οι Πατέρες της Μονής Στροφάδων, οι οποίοι την τοποθέτησαν στο Καθολικό της Μονής.
Λέγεται δε ότι σε κάθε θαλασσοταραχή οι μοναχοί έπαιρναν το καντήλι της εικόνας και έριχναν το λάδι του στη θάλασσα, η οποία γαλήνευε ευθύς.
Παναγία Φιδιώτισσα Κεφαλονιάς
Γνωστή στους περισσότερους είναι η παράδοση με την οποία είναι συνδεδεμένη η εικόνα της Παναγίας Φιδιώτισσας, η οποία κάθε Δεκαπενταύγουστο περιστοιχίζεται από φιδάκια που έχουν στην κεφαλή τους και στη γλώσσα τους έναν μαύρο σταυρό.
Η εικόνα είχε βρεθεί στις ρίζες ενός καμένου δέντρου, στην πλαγιά του χωριού Μαρκόπουλο, στη νότια Κεφαλονιά. Οι χωρικοί που την βρήκαν την προσκύνησαν, την πήγαν στο χωριό και την τοποθέτησαν στην εκκλησία τους. Την επόμενη μέρα η εικόνα δεν βρισκόταν εκεί, αλλά στις ρίζες του δέντρου. Παρόλο που οι χωρικοί την πήγαν ξανά στην εκκλησία, για τρεις ακόμη φορές, η εικόνα αναζητείτο και βρισκόταν στις ρίζες του καμένου δέντρου, σημείο στο οποίο εντέλει έχτισαν μια εκκλησία και στέγασαν την εικόνα.
Λίγο καιρό αργότερα έχτισαν μοναστήρι γυναικών, το οποίο οι πειρατές θέλησαν να λεηλατήσουν. Οι μοναχές φοβήθηκαν, ζήτησαν τη βοήθεια της Παναγίας και έγινε το θαύμα: φίδια περικύκλωσαν το μοναστήρι, οι πειρατές φοβήθηκαν και έφυγαν.
Παναγία Προυσιώτισσα
Από την Προύσα της Μικράς Ασίας ξεκίνησε το ταξίδι της η εικόνα της Παναγίας Προυσιώτισσας, για να καταλήξει στα νοτιοδυτικά της Ευρυτανίας, στο Δήμο Προυσού, όπου βρίσκεται από τον 9ο μ.Χ. αιώνα, υπό τη σκέπη της Ιεράς Μονής της Παναγίας Προυσιώτισσας.
Από την Προύσα την μετέφερε ένας ευγενής νέος την περίοδο της Εικονομαχίας, την έχασε στην Καλλίπολη της Θράκης, και την ανακάλυψαν βοσκοί στην Ευρυτανία μέσα από μια στήλη φωτός (σαν πυρσός). Σαν το έμαθε ο ευγενής νέος, θέλησε να την πάρει, αλλά η εικόνα θαυματουργικά επέστρεψε στο μέρος όπου είχε αποκαλυφθεί στους βοσκούς, κοντά στο σημερινό κοιμητήριο της Μονής.
Η εικόνα απεικονίζει την Παναγία να κρατά στην αγκαλιά της τον Χριστό, κι εκείνος να την ευλογεί. Είναι καλυμμένη με αργυροεπίχρυσο «πουκάμισο» – δώρο του Γεωργίου Καραϊσκάκη που φιλοξενούνταν στη Μονή την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης.
Σύμφωνα με το vimaorthodoxias.gr, η Παναγία Προυσιώτισσα εορτάζει στις 22-23 Αυγούστου – τη νύχτα της 22ας προς 23ης Αυγούστου βρέθηκε από τους βοσκούς η θαυματουργός εικόνα.
Παναγία του Χάρου
Στις 23 Αυγούστου –στα εννιάμερα της Παναγίας– εορτάζει η Παναγία του Χάρου, στο μοναστήρι της Παναγίας στους Λειψούς. Η θαυματουργή εικόνα οφείλει την ονομασία της στην απεικόνισή της: η Θεοτόκος δεν κρατά στην αγκαλιά της τον Χριστό ως Βρέφος, αλλά ως Εσταυρωμένο, αποτυπώνοντας, έτσι, το θρήνο της παραλαμβάνοντας το παιδί της νεκρό.
Το θαύμα το οποίο είναι συνδεδεμένο με την εικόνα, έχει να κάνει με λευκούς κρίνους: Όπως προκύπτει από μαρτυρίες, τον Απρίλιο του 1943 μια νεαρή τοποθέτησε στην εικόνα της Παναγίας λευκούς κρίνους, οι οποίοι λίγες μέρες μετά μαράθηκαν, αλλά τον Ιούλιο άρχισαν να πρασινίζουν και να ανθίζουν. Στις 23 Αυγούστου είχαν νέα μπουμπούκια.
Παναγία της Τήνου
Τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και όχι την Κοίμησή της απεικονίζει η εικόνα της Παναγίας της Τήνου, παρά τους εορτασμούς του Δεκαπενταύγουστου, ενώ η απεικόνισή της χωρίς το χρυσό «πουκάμισο» που την κοσμεί και τα αφιερώματα των πιστών επάνω σε αυτό, είναι μία από τις σπανιότερες της Παναγίας.
Κατά κάποιους μελετητές την απεικόνισε ο Απόστολος Λουκάς, ενώ σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση βρέθηκε στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός Της, ύστερα από όραμα της Αγίας Πελαγίας, στις 30 Ιανουαρίου 1823.
Η ιερή εικόνα είναι συνδεδεμένη με την πίστη των Ελλήνων και τους απελευθερωτικούς αγώνες της χώρας.
Μετέβησαν στο νησί και την προσκύνησαν ο Κολοκοτρώνης, ο Μιαούλης, ο Νικηταράς και ο Μακρυγιάννης. Η σύνδεσή της με τους αγώνες του έθνους εορτάζεται μέχρι σήμερα με λειτουργία στον Ναό της Μεγαλόχαρης, εκπροσώπους της κυβέρνησης και άλλους επισήμους να επιβαίνουν σε τορπιλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού και να ρίχνουν στεφάνια, έξω από το λιμάνι, στο σημείο που τορπιλίστηκε το «Έλλη» στις 15 Αυγούστου 1940.