Ρίγη συγκίνησης σκόρπισε η σέρρα που χόρεψαν παλικάρια της Καλλιτεχνικής Στέγης Ποντίων Βορείου Ελλάδος μπροστά από το μνημείο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού στην Πλατεία Αγίας Σοφίας της Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια της κεντρικής εκδήλωσης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ) για τη μνήμη των θυμάτων.
Με τις αέρινες κινήσεις τους και τις κραυγές τους, οι χορευτές «βροντοφώναζαν» ότι είναι περήφανοι για τους ήρωες προγόνους τους που έχασαν τη ζωή τους από το μαχαίρι των Νεότουρκων και των Κεμαλιστών και έστειλαν το μήνυμα ότι δε θα ξεχαστούν ποτέ τα 353.000 αθώα θύματα της Γενοκτονίας.
Με την επιμνημόσυνη δέηση ξεκίνησε η εκδήλωση της ΠΟΠΣ για τη 19η Μαΐου, ενώ μπροστά στο άγαλμα νεαροί άντρες και γυναίκες με ποντιακές φορεσιές κρατούσαν μία φοτά που υφάνθηκε πριν από περισσότερα από 150 χρόνια στη Σάντα της ιστορικής πατρίδας.
Στην εκδήλωση ήταν παρόντες πλήθος επισήμων, μεταξύ των οποίων βουλευτές κι εκπρόσωποι της περιφερειακής και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Παράλληλα, ήταν παρόντες και εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων, στέλνοντας το μήνυμα ότι μια γροθιά οι απόγονοι των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής διεκδικούν τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας.
«Εθνικό χρέος να θυμόμαστε και να θυμίζουμε τη Γενοκτονία
Το λόγο πήρε πρώτη η πρόεδρος της ΠΟΠΣ Χριστίνα Σαχινίδου, η οποία σημείωσε ότι είναι εθνικό χρέος να θυμόμαστε και να θυμίζουμε σε όλο τον κόσμο τη Γενοκτονία των Ποντίων αλλά και όλων των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής. Έκανε λόγο για αφανισμό του ελληνισμού από τις πατροπαράδοτες εστίες του και τόνισε ότι «η ιστορική μνήμη αποτελεί γνώση, που φέρνει δικαίωση με πίστη και αγώνα. Αν ο θύτης δεν τιμωρηθεί, θα συνεχίσει την ίδια γενοκτονική πολιτική του.
«Θέλουμε να στείλουμε μήνυμα σε όλους τους Έλληνες ότι η Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής, η πολιτιστική Γενοκτονία αλλά και οι συνεχείς παραβιάσεις στο Αιγαίο δείχνουν ότι η Τουρκία συνεχίζει την ίδια πολιτική επεκτατισμού. Θέλουμε, επίσης, να στείλουμε το μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση ότι πρέπει να εντάξει στην επίσημη ατζέντα της τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας αλλά και να ζητήσει την προστασία των μνημείων μας. Όχι στην υποχωρητικότητα, ναι στον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση», είπε συγκινημένη η Χριστίνα Σαχινίδου.
Στον ποντιακό ελληνισμό που ξεριζώθηκε από τις πατρογονικές του εστίες αναφέρθηκε η εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Αλεξάνδρα Σδούκου, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι «η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο. Τιμούμε τα θύματα, τους Έλληνες του Πόντου που χάθηκαν από τους διώκτες τους;. Η μέρα της δικαίωσης για τον ποντιακό ελληνισμό θα ξημερώσει».
«Οργανωμένο σχέδιο η Γενοκτονία»
Ως οργανωμένο σχέδιο των Νεότουρκων υπό την καθοδήγηση των Γερμανών, που εφαρμόστηκε στους Έλληνες του Πόντου και της Ανατολής, χαρακτήρισε τη Γενοκτονία ο εκπρόσωπος της Βουλής στην εκδήλωση, βουλευτής Β΄ Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας και πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς της Βουλής, Σάββας Αναστασιάδης.
«Το 1994 η Πολιτεία με την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων έκανε το μισό της χρέος. Φτάσαμε στο σημείο που η ελληνική Πολιτεία πήρε την πρωτοβουλία να επιδιώξει την ικανοποίηση του αιτήματος για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας. Αυτό πρέπει να γίνει τώρα, διότι μετά από δεκαετίες μπορεί να εξαφανιστεί. Θα είμαστε ανάξιοι απέναντι στους προγόνους μας, αν δε διεκδικήσουμε τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας», σημείωσε ο Σάββας Αναστασιάδης.
Από την πλευρά της η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, ανέφερε: «Τα χαλάσματα που άφησαν πίσω οι πρόγονοί μας δεν ήταν μόνο ντουβάρια. Είχαν ψυχή και αυτές τις ψυχές δεν τις ξεχνάμε, τις τιμούμε.
»Το κλάμα είναι ένα παράπονο για το ερώτημα που έμεινε αναπάντητο, γιατί αφανίστηκαν τόσοι άνθρωποι. Αυτός ο αφανισμός εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στους Έλληνες του Πόντου και γενικότερα της Ανατολής. Αν δεν επιμείνουμε στη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, χάνουμε την παρουσία μας στη γη. Δεν είναι μόνο οι θύτες, είναι και οι αρνητές της Γενοκτονίας».
Για θηριωδία σε βάρος των 353.000 θυμάτων της Γενοκτονίας, για τα οποία κάθε τέτοια ημέρα βιώνουμε ένα εσωτερικό θρήνο, έκανε λόγο ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος σημείωσε ότι «είναι σημαντικό να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, για να γίνει κτήμα όλης της ανθρωπότητας. Πρέπει όλοι μαζί να διεκδικήσουμε διεθνοποίηση, αναγνώριση, διεθνή καταδίκη. Είναι χρέος μας να τα μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές».
«Ενώνουμε τις φωνές μας»
Στο γεγονός ότι όλοι οι απόγονοι των προσφύγων ενώνουν τις φωνές τους και μεταφέρουν την πίεση και προς την όποια ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΟΠΣΕ Αντώνης Οραήλογλου.
Από τη μεριά του ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων Νίκος Ραγιάς, ο οποίος έχει και ποντιακή φλέβα, είπε ότι ακόμα ακούει τη γιαγιά του Σοφία, με τρεμάμενη φωνή να λέει ότι είναι το ίδιο πράγμα ο θάνατος και η ξενιτιά. Σημείωσε ακόμα ότι όλοι οι απόγονοι των προσφύγων ενώνουν τις φωνές τους για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, διότι τους ενώνει το αίμα των θυμάτων.
Ο δε εκπρόσωπος της Αρμενικής Επιτροπής Ελλάδος Ντικράν Σαρκιζιάν, τόνισε ότι «ο κοινός παρονομαστής είναι ένας και είναι η γενοκτόνος Τουρκία».
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, ο δρ Ιστορίας και επιστημονικός συνεργάτης της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Θεοδόσης Κυριακίδης, ο οποίος τόνισε ότι πολλοί έχουν κουραστεί από το στείρο πολιτικό λόγο και την απλή αναφορά των γεγονότων.
«Πρέπει να εξορθολογήσουμε την επιστημονική γνώση για τη διεκδίκηση της διεθνή αναγνώρισης της Γενοκτονίας. Θεωρώ αδύνατο η σημερινή Τουρκία να αναλάβει τις ευθύνες της, αλλά αυτός είναι ο μόνος δρόμος. Θα έπρεπε ήδη να έχουν δημιουργηθεί από την Πολιτεία πανεπιστημιακές έδρες ποντιακών, θρακικών και μικρασιατικών σπουδών καθώς και μουσεία. Υπάρχει μία τέτοια έδρα για τον ποντιακό ελληνισμό στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αλλά αυτή αποτελεί ιδιωτική πρωτοβουλία, του Ιβάν Σαββίδη. Πρέπει και η Πολιτεία να προχωρήσει προς την κατεύθυνση αυτή. Το θέμα έχει ωριμάσει», τόνισε ο Θεοδόσης Κυριακίδης.
Τραγούδι για τα θύματα της Γενοκτονίας
Το «λόγο» πήρε στη συνέχεια η μουσική, η οποία με σεβασμό τίμησε με τη σειρά της τα θύματα της Γενοκτονίας.
Υπό τους ήχους της λύρας του Αβραάμ Γκόσιου και των νταουλιών του Κώστα Ζώη και των μαθητών της σχολής του, ο Γιάννης Γκόσιος τραγούδησε το «Αναστορώ τα παλαιά». Ακαπέλα η Ευδοκία Τεκτονίδου τραγούδησε το «Σμύρνη μου» και επίσης χωρίς μουσική η Μαρίνα Δονικιάν απέδωσε ένα τραγούδι του Σαρλ Αζναβούρ για τις γενοκτονίες που έγιναν σε λαούς, καθώς και το τραγούδι «Μπινγκιολί» στα αρμένικα, το οποίο στα ελληνικά ονομάζεται «Ξενιτιά».
Η μικρή Δέσποινα Χριστοφοράκη απέδωσε το «Ίμερα», το οποίο αναφέρεται στην ομώνυμη περιοχή του Πόντου.
Η κεντρική εκδήλωση της ΠΟΠΣ ολοκληρώθηκε με τη σέρρα, την κατάθεση στεφάνων, ενός λεπτού σιγή και τον εθνικό ύμνο.
- Κείμενο: Ρωμανός Κοντογιαννίδης
- Βίντεο, φωτογραφίες: Φίλιππος Φασούλας.