Απ’ όσες κουβέντες μπορεί ν’ ακούσει κανείς σ’ αυτή τη ζωή, η πιο βαριά είναι το «για πάντα»· αυτό που ακούμε στην Εκκλησία να το λεν «εις τους αιώνας των αιώνων». Βρίσκω την απολυτότητα και τη μονιμότητα του «για πάντα» συντριπτικές. Για να ακριβολογώ, το συνταρακτικό της υπόθεσης είναι κυρίως η επίγνωση της εγκατάστασης σε μια απαράλλακτη εις το διηνεκές κατάσταση.
Μια τέτοια μονιμότητα στη ζωή πάνω σε τούτη τη γη είναι φενάκη. Τίποτα, ούτε κι η ζωή μας καθαυτή, δεν κρατάει για πάντα.
Η φθαρτότητα κι η ευμεταβλητότητα των γήινων πραγμάτων δεν επιτρέπουν στα ευχάριστα να κρατούν για πολύ. Αλλά και για τα δυσάρεστα, ακόμα και γι’ αυτά που δεν περνούν αλλά διαρκούν και φαντάζουν αναπόδραστα, υπάρχει πάντα μια ελπίδα απαλλαγής. Άγνωστη, αδιόρατη, αλλά η ελπίδα είναι εκεί – θαύματα σου λέει γίνονται. Μια τέτοια ελπίδα υπάρχει ως απαντοχή. Άλλωστε, στο τέλος-τέλος υπάρχει η ελπίδα μιας μετά θάνατον καλύτερης ζωής.
Το βαρύγδουπο «για πάντα» για το οποίο μιλάω, πάντως, δεν μπορεί ν’ αναφέρεται στον παρόντα φθαρτό βίο. Αυτού του είδους η μονιμότητα έχει νόημα μόνον στις συνθήκες αφθαρσίας της μέλλουσας ζωής. Μετά τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και την έγερση όλων των ανθρώπων από απαρχής κόσμου και την κρίση, η ύπαρξή μας θα βρεθεί ξάφνου μπροστά σ’ αυτό που ονομάζεται αιωνιότητα.
Και τότε τέρμα πια η μίξη κι οι εναλλαγές της χαράς με τη λύπη του παρόντος βίου. Εκεί πια είτε απόλυτη χαρά κι ευτυχία κοντά στον Τριαδικό Θεό (παράδεισος), είτε απόλυτη θλίψη κι ανυπόφορη δυστυχία μακριά Του (κόλαση). Τρυφή ή άλγος. Φως ή σκοτάδι. Αλλά προσέξτε: για πάντα!
Λένε πως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Και πόσο δίκιο έχουν! Πράγματι, όταν όλοι θα αναστηθούν, τότε είναι που θα πεθάνει η κυρά ελπίδα· τελευταία. Γιατί, θα χάσει το νόημά της – γι’ αυτό λέω πως θα πεθάνει. Αν σωθείς κι είσαι στον παράδεισο κοντά στον Χριστό η ελπίδα δεν έχει νόημα. Η απώλεια της ελπίδας σ’ αυτήν την περίπτωση είναι η μόνιμη κι εφάπαξ πραγμάτωσή της· είν’ αφορμή ανείπωτης χαράς.
Οι μακάριοι σωσμένοι ουρανοπολίτες θα συνειδητοποιήσουν τότε πως η προσδοκία και το όνειρο της ευτυχίας που είχαν έχει πια υποστασιαστεί. Η μετοχή τους στη Βασιλεία των Ουρανών είναι ανταμοιβή στο υπερπολλαπλάσιο. Ο απόλυτος βαθμός της ικανοποίησης και της γνώσης ακυρώνουν τη φαντασία. Από πού να γεννηθεί τότε η ελπίδα; Tι καλύτερο να ελπίσει κανείς;
Από την άλλη, ο θάνατος της ελπίδας για τους κολασμένους θα είναι το επισφράγισμα του ανείπωτου κι αβάσταχτου βασανιστηρίου τους. Αυτό το «για πάντα» χωρίς –έστω– την ελπίδα μιας κάποιας μεταβολής ή ανακούφισης πώς να το περιγράψει, πώς να το διανοηθεί κανείς; Κόλαση…
Ας σταθούμε, λοιπόν, μια στιγμή κι ας σκεφτούμε. Δεν είναι να τρέξουμε μακριά, ούτε να χώσουμε το κεφάλι στην άμμο σαν τη στρουθοκάμηλο. Δεν υπάρχει στοίχημα στη ζωή πιο μεγάλο, πιο σημαντικό και πιο σοβαρό απ’ αυτό. Είτε η μεγαλύτερη και πιο ένδοξη νίκη είτε η πιο πικρή και ολοκληρωτική ήττα.
Και μάλιστα –επιμένω σ’ αυτό– η έκβαση θα είναι τελειωτική, μόνιμη, για πάντα…
Δυο δράμια μυαλό να είχαμε στο κεφάλι μας, θα καταλαβαίναμε πως αυτός ο αγώνας δεν είναι για να χαθεί με τίποτα. Γιατί έτσι είναι τα πράγματα. Έτσι, όπως μας τα είπε ο Χριστός, οι Απόστολοι κι οι Άγιοι Πατέρες της Ορθοδοξίας μας. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και μόνο τις μαρτυρίες για την εμφάνιση στη νήσο Λέσβο των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης που γιορτάζουν σήμερα, Λαμπροτρίτη, να διαβάσει κανείς, αρκεί για να το καταλάβει. Μόνο να θέλει να το ψάξει καλοπροαίρετα και ν’ ακούσει τον λόγο των Αγίων μας, παλιότερων και σύγχρονων, αρκεί.
Αλλά αντί να κοιτάξουμε την πραγματικότητα, παρασυρόμαστε με τα παπατζιλίκια. Χάσαμε τις πνευματικές αισθήσεις και πορευόμαστε με τις ψευδαισθήσεις. Ακούμε για τον Χριστό και τους Αγίους και βουλώνουμε τ’ αυτιά και τρέχουμε μακριά, μήπως τυχόν και βγούμε από τον ψεύτικο κόσμο της αποχαύνωσης στον οποίο μάθαμε να ζούμε. Αυτόν τον κόσμο της ανόητης μέθης, της ψευτιάς και της παράνοιας τον οποίο κληρονομούμε και στα παιδιά μας που δεν φταίνε τα καημένα σε τίποτα. Αλλά την πραγματικότητα τη λένε σκληρή, γιατί τέτοια είναι όταν την αγνοείς.
Άντε να πω πως δεν θέμε να τ’ ακούσουμε αυτά που λέει ο Χριστός κι οι φίλοι του οι Άγιοι μας, γιατί μας ξεβολεύουν και μας λένε να σταματήσουμε τον κατήφορο του δρόμου της κακίας. Άντε να πω πως ζοριζόμαστε όταν βλέπουμε τον ιδρώτα και το δάκρυ και τον αγώνα που ‘χει ο δρόμος της αρετής. Αυτό το «για πάντα», όμως, πώς γίνεται να τ’ απωθούμε απ’ την σκέψη μας; Αυτό δεν το καταλαβαίνω…
Για καιρό τώρα ακολουθούμε ανθρώπους παπατζήδες, τα δουλικά του εξαποδώ. Μοιραία ήρθε η σκληρή πραγματικότητα να μας ζητήσει τα ρέστα. Τα χαστούκια της όσο πάνε δυναμώνουν. Θα μας ξυπνήσουν από την υστερία και τη χαύνωση; Μήπως, λέω, και ξυπνήσουμε στο παρά πέντε σαν τον σταυρωμένο ληστή. Ότι είναι βαρύ κι ασήκωτο της κόλασης το «για πάντα»…