Κατάφεραν να φύγουν από την κόλαση, όπως λένε, της πολιορκημένης Μαριούπολης, της πόλης όπου μέχρι πρότινος ανθούσαν ελληνικές κοινότητες. Αυτό που περιγράφουν οι ξεριζωμένοι είναι εικόνες με πτώματα να παραμένουν άταφα για μέρες στους δρόμους και πολίτες σε υπόγεια και καταφύγια που υπομένουν την πείνα, τη δίψα και το ψύχος τα βράδια.
Κάτοικοι της Μαριούπολης που κατάφεραν να φτάσουν στη Ζαπορίζια, περίπου 250 χιλιόμετρα βορειοανατολικά, μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Δεν είναι πια η Μαριούπολη, είναι μια κόλαση. Οι Ρώσοι εκτόξευσαν τόσες ρουκέτες που οι δρόμοι είναι γεμάτοι με πτώματα αμάχων. Όταν χιόνιζε, μαζεύαμε χιόνι και το λιώναμε για νερό. Όταν δεν χιόνιζε, βράζαμε νερό από το ποτάμι για να το πιούμε», είπε η Ταμάρα Καβουνένκο.
Η 58χρονη είναι μία από τους περισσότερους από 4.300 εκτοπισμένους που έχουν φτάσει στη Ζαπορίζια από την αρχή της εβδομάδας. Σύμφωνα τις ουκρανικές Αρχές, πάνω από 2.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι στιγμής στη Μαριούπολη – ανάμεσά τους και ομογενείς.
Από την αρχή του πολέμου η κατάληψη της συγκεκριμένης πόλης ήταν μέγιστος στρατηγικός στόχος, καθώς θα μπορέσουν να συνδεθούν τα στρατεύματα της Κριμαίας με εκείνα στο Ντονμπάς και ταυτόχρονα οι Ουκρανοί δεν θα έχουν πρόσβαση στην Αζοφική.
Την Πέμπτη η Ουκρανία κατηγόρησε τις ρωσικές ότι βομβάρδισε ένα θέατρο όπου εκατοντάδες κάτοικοι είχαν βρει καταφύγιο. Οι τοπικές Αρχές τόνισαν ότι αγνοήθηκε η προειδοποίηση που ήταν γραμμένη στο έδαφος με τεράστια γράμματα μπροστά και πίσω από το κτήριο: «Diéti» («Παιδιά» στα ρωσικά).
Οσμή θανάτου
Σε ένα μήνυμα που δημοσιεύτηκε στο Telegram, ο δήμαρχος της Μαριούπολης Βαντίμ Μποϊτσένκο ανέφερε ότι περίπου 6.500 οχήματα μπόρεσαν να φύγουν από την πόλη τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη.
Στη Ζαπορίζια, σε ένα κτήριο σοβιετικής περιόδου, εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού περιμένουν εκτοπισμένους δίπλα σε στοίβες παιδικά παπούτσια και κουβέρτες.
Με μακριά νύχια και βρώμικα χέρια, ο Ντίμα είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι είχε να πλυθεί δύο εβδομάδες και αναγκάστηκε να κλέψει τρόφιμα από καταστήματα για τα παιδιά και τους παππούδες του.
«Μείναμε σε υπόγεια και όταν ήταν -4 βαθμοί Κελσίου, ήταν μια καλή θερμοκρασία», δήλωσε και ταυτόχρονα σήκωσε το πόδι του για να δείξει ότι φοράει τρία παντελόνια για να αντέξει το κρύο.
«Ορισμένες φορές τα πτώματα έμεναν στο δρόμο για τρεις μέρες. Η οσμή είναι έντονη στην ατμόσφαιρα και κανείς δεν ήθελε να το αισθάνονται αυτό τα παιδιά του», πρόσθεσε.
Ο Ντίμα τονίζει ότι κατάφερε να φύγει από τη Μαριούπολη στην τρίτη προσπάθεια και έφτασε στη Ζαπορίζια την Τρίτη με τη σύζυγό του και τα δύο μικρά παιδιά τους.
Children evacuated from #Mariupol in a hospital in Zaporozhye#Ukraine pic.twitter.com/pgBDYV8TMM
— Oriannalyla 🇺🇦 (@Lyla_lilas) March 18, 2022
Η Ντάρια θυμάται από την πλευρά της ότι έμεινε στο υπόγειο του κτηρίου της με το μωρό της για 10 μέρες. «Μέρα με τη μέρα η κατάσταση χειροτέρευε ήμασταν χωρίς φως, χωρίς νερό, χωρίς αέριο, χωρίς κανένα μέσο επιβίωσης. Ήταν αδύνατο να αγοράσουμε οτιδήποτε, πουθενά», περιέγραψε.
«Εξαντλημένοι, άρρωστοι, κλαίνε…»
Η Μαρίνα, εθελόντρια του Ερυθρού Σταυρού, βλέπει τη μεγάλη αγωνία των επιζώντων. «Είναι εξαντλημένοι, άρρωστοι, κλαίνε», είπε. Στη Ζαπορίζια τούς προσφέρεται καταφύγιο και η δυνατότητα να κάνουν ντους. «Τους φροντίζουμε, τους παρέχουμε τα πάντα», υπογράμμισε.
Ο μόνος τρόπος να φύγεις από τη Μαριούπολη είναι με το αυτοκίνητο. «Είδαμε ανθρώπους με λευκές κορδέλες [στο όχημά τους] που έφευγαν», εξήγησε η Ντάρια, λέγοντας ότι ενώθηκε με αυτούς αφού ζήτησε από μία γειτόνισσα να έρθει κι εκείνη μαζί τους.
Για ορισμένους το ταξίδι από τη Ζαπορίζια –που συνήθως διαρκεί τρεις ή τέσσερις ώρες– κράτησε μιάμιση μέρα.
Πολλοί απ’ όσους έφτασαν στη Ζαπορίζια δήλωσε ότι δεν μπορούσαν να εγκαταλείψουν τα καταφύγιά τους λόγω της σφοδρότητας των ρωσικών επιθέσεων και ότι βρήκαν μια ασφαλή διαδρομή τυχαία, χωρίς να μπορούν να λάβουν βοήθεια μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου.