Ιβάν Ανανιάδης: Ομογενής από την Κράσναγια Πολιάνα, αναζητά τις ρίζες του – Από την Αργυρούπολη στο Καρς και τον Βόρειο Καύκασο

Ο πρόεδρος του ελληνικού συλλόγου του χωριού Κράσναγια Πολιάνα στην περιοχή της πόλης Σότσι, στον ρωσικό Καύκασο Ιβάν (Γιάννης) Ανανιάδης έδειξε το δρόμο στους συμπατριώτες του δημιουργώντας το γενεαλογικό του δέντρο, τεκμηριωμένο με αρχειακά στοιχεία. Η κάθε του καταγραφή στην αντίστοιχη στήλη του γενεαλογικού δέντρου συνοδεύεται με αντίγραφα από τα ρωσικά αρχεία του Καυκάσου και της Αρμενίας.

Ο Ιβάν κατάφερε να συλλέξει στοιχεία για την ιστορική πορεία της οικογένειας του από τη στιγμή, που οι πρόγονοί του έφυγαν από την Αργυρούπολη του Πόντου στο Καρς.

Η μελέτη του δεν σταματάει στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Αυτή την περίοδο επεξεργάζεται στοιχεία, που αγγίζουν και τα τέλη 18ου αιώνα.

Ο Ιβάν Ανανιάδης με σπουδές στη Νομική σχολή παρά τους εντατικούς ρυθμούς της ζωής του ως ακτιβιστής και οικογενειάρχης δεν ξεχνάει να κάθεται επί ώρες στα αρχεία της περιοχής του και να αλληλογραφεί με τους υπεύθυνος στα αρχεία των περιοχών, όπου είχαν κατά καιρούς βρεθεί οι παππούδες του. Αναζητώντας τις ρίζες του ο Ιβάν κατάφερε να βρει πολλές λεπτομέρειες, που έριξαν φως σε σκοτεινά σημεία της ιστορίας, που στάθηκε μοιραία για τον Ελληνισμό του Πόντου.

Ο Ιβάν (Γιάννης) Ανανιάδης γεννήθηκε το 1983 και από τότε μένει στο ελληνικό χωριό Κράσναγια Πολιάνα.

Τα ονόματα των γονιών του με καταγωγή από τις διαφορετικές περιοχές  του Πόντου και της παρευξείνιας Ρωσίας είναι Σεργκέι και Βέρα. Και οι δυο γονείς έφυγαν πολύ νωρίς από τη ζωή. Η απώλεια τους ήταν μια από τις αιτίες να ασχοληθεί ο Ιβάν με την αναζήτηση των στοιχείων, που αφορούν την καταγωγή του.

Το σόι του πατέρα του προερχόταν αρχικά από την Αργυρούπολη του Πόντου με συνεχείς μεταναστεύσεις μέσα στον Καύκασο, από το Καρς μέσω της Τιφλίδας και του Βλαντικαυκάς στην περιοχή Κουμπάν του Βόρειου Καυκάσου. Το σόι της μητέρας του προερχόταν από την Κερασούντα του Πόντου και από την Κριμαία. Η Οδύσσεια των Ποντίων αποτυπώθηκε στην πορεία της ζωής της οικογένειας του Ιβάν. Ο πατριωτισμός του και η συνεχή μελέτη της ιστορίας των συμπατριωτών του και της γενεαλογίας της δικής του οικογένειας τον ώθησαν να ασχοληθεί με τα κοινά και να φτάσει σήμερα να διοικεί τον Ελληνικό Σύλλογο της Κράσναγια Πολιάνα «Πατρίδα».

«Η ιστορία της οικογένειας μας δεν είναι καθόλου απλή, παρά τη συνηθισμένη αναφορά σε γεγονότα, που σημάδεψαν τη ζωή των Ποντίων στις τελευταίες δεκαετίες της ύπαρξης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι πρόγονοι μου ως κάτοικοι του Βυζαντινού Πόντου έζησαν από τον 15ο αιώνα κάτω από τους Οθωμανούς. Μέχρι το 19ο αιώνα η ιστορία μας βυθίζεται σε πληροφοριακό σκοτάδι. Και η δυσκολία αυτή δεν ήταν μοναδική στο δρόμο για την πλήρη διαλεύκανση της οικογενειακής μας ιστορίας. Εγώ κατάφερα να βρω τα στοιχεία, που έχουν σχέση με την οικογένειά μου ακόμα και παρά την αλλαγή στο επώνυμο.

»Αρχικά το επώνυμο μας ήταν Φωτιάδη. Ο Ανανίας Φωτιάδης, ο οποίος γεννήθηκε το 1874 στην περιοχή της Αργυρούπολης του Πόντου και απεβίωσε το 1925 στη στανίτσα (είδος οικισμού των Ρώσων ακριτών Κοζάκων) Αχτίρσκαγια στην περιοχή Κουμπάν, έδωσε μια καινούργια αρχή στους απογόνους του αλλάζοντας το επώνυμό του από Φωτιάδης σε Ανανιάδης», ανέφερε ο Ιβάν Ανανιάδης ξεκινώντας την περιγραφή της ιστορίας της οικογένειας Ανανιάδη-Φωτιάδη.

Από την Αργυρούπολη στο Καρς

Οι πρόγονοι του Ιβάν με το επώνυμο Φωτιάδη, μέχρι το 1880, ζούσαν στην περιοχή της Αργυρούπολης του Πόντου. Ο Ιβάν αναφέρει συγκεκριμένα την περιοχή Νίβαινα και τα χωριά Σπεντάμ (Spedam), Αρταπύρ (Artabel), Μανανάτων, Σίμερα  (Gülaçar).

Σύμφωνα με την έρευνα του Ιβάν Ανανιάδη 107 οικογένειες των υπηκόων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πήραν απόφαση να φύγουν από την Αργυρούπολη στην περιοχή του ρωσοκρατούμενου Καρς.

Στις 30 Ιουνίου 1884 οι ενδιαφερόμενοι για τη σχετική μετεγκατάσταση έλαβαν τη θετική απάντηση από τις ρωσικές Αρχές και εγκαταστάθηκαν στο έρημο χωριό του Καρς με την ονομασία Χαραμί (Αραμί) Βαρτάν, το οποίο οι Τούρκοι σήμερα αποκαλούν Karaçoban.

Στη νέα τους πατρίδα οι Έλληνες με την καταγωγή από την περιοχή της Αργυρούπολης έκτισαν εκκλησία και κατάφεραν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες ζωής. Ο Θεόδωρος Φωτιάδης είχε επτά παιδιά τον Ανανία, τον Φώτιο, τη Μαρία, τον Δημήτρη, τον Ζαχαρία, τον Ευθύμιο, τον Γιάννη. Όμως η ζωή τους στο Καρς δεν ήταν μακροχρόνια. Πριν από την παράδοση της περιοχής στους Τούρκους, το 1918, στην οικογένεια του Θεόδωρου πάρθηκε η απόφαση να εγκαταλείψουν τη νέα τους πατρίδα. Η αδελφή του Ανανία, προγόνου του Ιβάν, και τα δυο του αδέλφια εγκαταστάθηκαν στα ρωσικά παράλια του Καυκάσου. Τα άλλα τέσσερα αδέλφια έφυγαν στην Ελλάδα. Οι απόγονοί τους σήμερα κατοικούν στο χωριό Αναγέννηση του νομού Σερρών.

Από το Καρς στο Κουμπάν του βόρειου Καυκάσου

Ο προπάππους του Ιβάν, που άλλαξε το επώνυμο από Φωτιάδης σε Ανανιάδης, Ανανίας πέρασε με την οικογένεια του από την Τιφλίδα, πρωτεύουσα της Γεωργίας, την πόλη Βλαντικαυκάς (τη σοβιετική περίοδο – Ορντζονικίντζε) την πρωτεύουσα της Οσετίας και από εκεί έφθασε στην περιοχή Κουμπάν στη στανίτσα (οικισμός Κοζάκων) Αχτίρσκαγια της περιοχής με το κέντρο στη στανίτσα Αμπίνσκαγια, όπου ζούσαν πολλοί Έλληνες. Εκεί στην οικογένεια του γιου του Ανανία Ιβάν (Ιωάννη) γεννήθηκαν δυο παιδιά, ο παππούς του Ιβάν Ανανιάδη Χριστόφορος και η Όλγα.

Οι σταλινικές διώξεις το 1937-1938 δυσκόλεψαν τη ζωή των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης. Πολλοί από αυτούς φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν.

Ο παππούς του Ιβάν, γιος του Ανανία, κατάφερε να κρυφτεί από την Ν.Κ.Β. Ντ. Μόλις πέρασε η περίοδος από τις 15 Δεκεμβρίου του 1937 μέχρι τον Απρίλιο του 1938, οι μαζικές φυλακίσεις σταμάτησαν. Όσοι απέφυγαν τη σύλληψη ευνοήθηκαν.

Στην αρχή της δεκαετίας 1940 η οικογένεια Ανανιάδη φοβούμενη την κατοχή από τους Γερμανούς έφυγε στο βάθος της περιοχής Κουμπάν στη στανίτσα Μπελορέτσενσκαγια (σήμερα, πόλη Μπελορέτσενσκ). Εκεί ήδη εγκαταστάθηκε τότε ο αδελφός του Ανανία Φώτιος. Σε αυτό το νέο μέρος για την οικογένεια Ανανιάδη-Φωτιάδη ο προπάππους Ιβάν πέθανε.

Κράσναγια Πολιάνα

Περνούσαν τα χρόνια και ο παππούς του συνομιλητή μου Χριστόφορος Ανανιάδης του Ιβάν, γεννημένος στις 7 Ιανουαρίου 1926, υπηρέτησε στο σοβιετικό στρατό και γύρισε στο Μπελορέτσενσκ. Όμως η έλλειψη των θέσεων εργασίας τον ανάγκασε για άλλη μια φορά να μετοικίσει. Αυτή τη φορά η οικογένεια Ανανιάδη εγκαταστάθηκε στην Κράσναγια Πολιάνα της ίδιας περιοχής της Ρωσίας. Μαζί του σε αυτό το ελληνικό χωριό βρήκαν εργασία και οι μερικοί Ρώσοι φίλοι του. Εργάζονταν σε παραγωγή ξυλείας.

Το 1953 ο Χριστόφορος παντρεύτηκε τη Ζαγκέλοβα (Ζαγκελίδη) Γαλήνη του Νικηφόρου από το ελληνικό χωριό Λασνόγιε της ίδιας περιοχής (η μητέρα της ήταν Τριανταφύλλοβα).

Το ανδρόγυνο έζησε μια ευτυχισμένη ζωή στην Κράσναγια Πολιάνα, την οποία τη θεωρούν ως ιδιαίτερη πατρίδα τρις γενιές των απόγονων της οικογένειας Ανανιάδη-Φωτιάδη. Ο γιος τους Σεργκέι παντρεύτηκε τη Βέρα από το χωριό Γιουρέβιτσι που είχε συμπαγή ελληνικό πληθυσμό.

Έτσι το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Ανανιάδη-Φωτιάδη έφθασε μέχρι τον ίδιο τον Ιβάν και τον αδελφό του Χριστόφορο.

Ο Ιβάν ευελπιστεί πως θα βρεθούν οι άνθρωποι για τους οποίους τα ονόματα, που αναφέρθηκαν από αυτόν, είναι οικεία ή γνωστά. Η έρευνα συνεχίζεται. Ο Ιβάν μάς επιφυλάσσει τα στοιχεία, που βρέθηκαν στα αρχεία της Αρμενίας και της Ρωσίας και αφορούν το 18ο αιώνα. Το γενεαλογικό δέντρο του Ιβάν Ανανιάδη είναι ζωγραφισμένο σε έναν πίνακα, που παίρνει αρκετό χώρο στον τοίχο. Τα παιδιά του έχουν δυνατότητα να παρακολουθούν την ιστορική πορεία των προγόνων τους οποιαδήποτε στιγμή. Τις αναζητήσεις του Ιβάν στηρίζει και η σύζυγός του Αλεξάνδρα. Το ζευγάρι μεγαλώνει δυο παιδιά, την επτά ετών Βέρα και τον πέντε ετών Τριαντάφυλλο.

Ο Ιβάν Ανανιάδης θα είναι ευγνώμων εάν κάποιος θα μπορέσει με τις πληροφορίες του να εμπλουτίσει το δικό του οικογενειακό αρχείο (για επικοινωνία e-mail: [email protected]).

Βασίλης Τσενκελίδης, ιστορικός