Η συνταγή για την αλμυρή βασιλόπιτα του Πόντου, της Σόφης Ουργαντζίδου

Αναπόσπαστο κομμάτι των Ποντίων ήταν η τήρηση των παραδόσεων και των εθίμων κατά την περίοδο των Καλαντόφωτων, όπως ονόμαζαν το Δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Τα νοικοκυριά ήταν σε πλήρη ετοιμότητα, το προζύμι που «ταΐζαν» από του Σταυρού έμπαινε σε κάθε λογής αρτοσκεύασμα, όπως και στη βασιλόπιτα της Πρωτοχρονιάς.

Η βασιλόπιτα του Πόντου είναι αλμυρή κατά την παράδοση, παρασκευάζεται από δύο φύλλα και στη μέση περιέχει μυτζίν (μυζήθρα).

Όπως λέει η Σόφη Ουργαντζίδου στο βιβλίο της Ρίζα μ’ (εκδ. Αρμός) που περιλαμβάνει παραδοσιακές συνταγές, τοποθετούσαν το πρώτο φύλλο στο ταψί στην συνέχεια έβαζαν τη μυζήθρα, το φλουρί (ή γρόσι ή και χρυσή λίρα ανάλογα με την οικονομική ευχέρεια του οικοδεσπότη).

Έπειτα έκλειναν την πίτα με το δεύτερο φύλλο, έριχναν σουσάμι ή έκαναν κεντίδια από ζυμάρι, την περνούσαν με κρόκο αυγού και την έψηναν.

Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, και αφού άκουγαν τα κάλαντα, ο οικοδεσπότης ξεκινούσε το χάραγμα της βασιλόπιτας με ένα σταυρό και ακολουθούσε ο τεμαχισμός.

Τα πρώτα κομμάτια ανήκαν στον Χριστό και στην Παναγία και στην συνέχεια σε όλους τους παρευρισκόμενους, αλλά και τους ξενιτεμένους.

Η Σόφη Ουργαντζίδου παραχώρησε στο pontosnews.gr τη συνταγή για την παραδοσιακή βασιλόπιτα του Πόντου:

1 κ. αλεύρι σκληρό

250 γρ. προζύμι ή 80 γρ. νωπή μαγιά ή 2 φακελάκια ξηρή μαγιά

100 ml βούτυρο ζωικό λιωμένο

3 αυγά

120 ml γάλα χλιαρό

1 κ.γ. ζάχαρη

1 κ.γ. αλάτι

½ κ.γ. δυόσμο (προαιρετικά)

500 γρ. μυτζίν (μυζήθρα «Ραγιάν»)

1 κρόκο αυγού για επάλειψη

1. Αν χρησιμοποιήσουμε προζύμι, από βραδύς βάζουμε ελάχιστο χλιαρό νερό, το προζύμι και λίγο αλεύρι, ώστε να γίνει χυλός. Το αφήνουμε να φουσκώσει σκεπασμένο με μεμβράνη.
2. Στο χλιαρό γάλα διαλύουμε τη μαγιά (ξηρή ή νωπή) και τη ζάχαρη, και αφήνουμε να ενεργοποιηθεί (θα βγάλει φουσκάλες).
3. Σε λεκάνη κοσκινίζουμε το αλεύρι, ανοίγουμε στο κέντρο μια λακκούβα και προσθέτουμε το αλάτι, το βούτυρο, τα αυγά (αφού τα αναδεύσουμε).
4. Ενσωματώνουμε το μίγμα της μαγιάς μαζί με το μίγμα του αλευριού και ζυμώνουμε δυνατά.
5. Αφήνουμε να φουσκώσει για 1 ώρα σε ζεστό μέρος
6. Κρατάμε στην άκρη λίγη από τη ζύμη για τα κεντίδια της βασιλόπιτας και στη συνέχεια χωρίζουμε στα δύο το ζυμάρι.
7. Προθερμαίνουμε το φούρνο μας στους 180°C.
8. Λαδώνουμε το ταψί και τοποθετούμε το φύλλο σε όλη την επιφάνειά του.
9. Τοποθετούμε σε όλο το φύλλο τη μυζήθρα, το δυόσμο, το κέρμα και κλείνουμε από πάνω με το δεύτερο φύλλο (αφού πρώτα το ανοίξουμε στον πάγκο μας).
10. Με το ζυμάρι  που κρατήσαμε φτιάχνουμε όμορφα κεντίδια για να στολίσουμε την βασιλόπιτα και τέλος την περνάμε με κρόκο αυγού.
11. Ψήνουμε για 50 περίπου λεπτά στους 180°C.

Χρόνια πολλά και καλοχρονίαν.