Georges Seurat, ο καλλιτέχνης που άφησε το «στίγμα» του στη ζωγραφική

«Ένα κυριακάτικο απόγευμα στο νησί της Γκραντ Ζατ». Αυτός είναι ο τίτλος του έργου του Georges Seurat (Ζωρζ Σερά) που θεωρείται από τους κριτικούς ότι άλλαξε την κατεύθυνση της σύγχρονης τέχνης προς τον νεοϊμπρεσιονισμό.

Ο Γάλλος ζωγράφος γεννήθηκε στο Παρίσι στις 2 Δεκεμβρίου 1859. Πατέρας του ήταν ένας πλούσιος γαιοκτήμονας από την Καμπανία και μητέρα του μία βέρα Παριζιάνα.

Ενηλικιώθηκε ανάμεσα σε πινέλα και χρώματα και έτσι η φοίτηση στην Καλών Τεχνών ήταν σχεδόν μονόδρομος. Το έργο των ιμπρεσιονιστών είναι αυτό που τον εντυπωσίαζε, γι’ αυτό μελετούσε σκληρά στη βιβλιοθήκη της σχολής, αναζητώντας τη συγκίνηση της αληθινής ζωγραφικής και τις αρχές της.

Το έργο που διαμόρφωσε τον τρόπο σκέψης του Ζωρζ Σερά ήταν το Περί των αδιάψευστων σημείων της τέχνης του Ιμπέρ ντε Σορβίλ» (1827). Έτσι, σιγά-σιγά αποκρυσταλλώθηκε μέσα του η πεποίθηση ότι πρέπει να κάνει τέχνη με καθορισμένους νόμους, απόλυτη απέναντι στη ρευστότητα του κόσμου.

Όταν διαπίστωσε ότι η Καλών Τεχνών δεν συμβάδιζε με τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες, την εγκατέλειψε.

Με τα χρόνια, και όσο συνέχιζε να ζωγραφίζει, άρχισε να απομακρύνεται από την ανησυχία των ιμπρεσιονιστών για τη φευγαλέα στιγμή. Αν και δανείστηκε κάποια στοιχεία (γι’ αυτό και θεωρείται νεοϊμπρεσιονιστής), έγινε πρωτοπόρος της τεχνικής που είναι ευρέως γνωστή ως ντιβιζιονισμός (από τη γαλλική λέξη division που σημαίνει διαίρεση), ή πουαντιγισμός (από τη γαλλική λέξη point που σημαίνει κουκκίδα ή στίγμα).

Πρόκειται για μια προσέγγιση που σχετίζεται με μία επιφάνεια που «τρεμοπαίζει» με μικρές βούλες ή πινελιές χρώματος. «Κάποιοι λένε ότι βλέπουν την ποίηση στους πίνακές μου· εγώ βλέπω μόνο την επιστήμη», είναι μία φράση που του αποδίδεται.

Οι καινοτομίες του Ζωρζ Σερά σχετίζονται με τις νέες σχεδόν επιστημονικές θεωρίες σχετικά με το χρώμα και την έκφραση, όμως η κατευναστική ομορφιά των έργων του εξηγείται από την επιρροή πολλών διαφορετικών πηγών.

Αρχικά πίστευε ότι η σπουδαία μοντέρνα τέχνη θα έδειχνε τη σύγχρονη ζωή με τρόπο παρόμοιο με την κλασική τέχνη, μόνο που θα χρησιμοποιούσε νέες τεχνικές. Πίστευε ακόμα ότι γραμμές που τείνουν προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις και τα ζεστά ή ψυχρά χρώματα θα μπορούσαν να έχουν συγκεκριμένα εκφραστικά αποτελέσματα.

Επίσης, δούλεψε πάνω στο πώς αντίθετα ή συμπληρωματικά χρώματα μπορούν να αναμιχθούν οπτικά για να αποδώσουν πολύ πιο έντονους τόνους.

Ο Ζωρζ Σερά αποκαλούσε την τεχνική του chromo-luminism (χρωμο-φωτισμό), δηλαδή το παλλόμενο αποτέλεσμα στις επιφάνειές του καμβά από τις απειροελάχιστες πινελιές μπογιάς.

Το μνημειώδες «Ένα κυριακάτικο απόγευμα στο νησί της Γκραντ Ζατ» ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1884, μετά από δύο χρόνια που πέρασε στο πάρκο δημιουργώντας τα περιγράμματα. Σε αυτό το έργο παρουσιάζονται μέλη όλων των κοινωνικών τάξεων, σε διαφορετικές σκηνές. Οι μικροσκοπικές κουκίδες επιτρέπουν στο μάτι του θεατή να συνδυάσει τα χρώματα οπτικά.

Αργότερα, το ενδιαφέρον του στράφηκε στη γοτθική τέχνη και στις δημοφιλείς αφίσες, πρωτοπορώντας και πάλι, με αποτέλεσμα να αναγνωριστεί από τους σουρεαλιστές ως ένας εκκεντρικός, ανορθόδοξος και ταλαντούχος καλλιτέχνης.

Ο Ζωρζ Σερά πέθανε σε ηλικία 31 ετών, μάλλον από μολυσματική ασθένεια. Το έργο που άφησε, αν και μικρό σε ποσότητα, είχε αντίκτυπο διαρκείας. Οι καινοτομίες που εισήγαγε στη ζωγραφική αποτέλεσαν έμπνευση για καλλιτέχνες όπως ο Βίνσεντ βαν Γκογκ, ενώ επηρέασε και τους Ιταλούς φουτουριστές.