Μπλόκο των Προσφυγικών της Πάτρας: Στις 4 Δεκεμβρίου 1943 εκτελούνται 63, από τους Γερμανούς

Από τις φυλακές του Λυμπερόπουλου μπροστά από τα μυδράλια των Γερμανών. Εκεί οδηγούνται στις 4 Δεκεμβρίου 1943 οι 62 έφηβοι και άνδρες ηλικίας από 14 έως 39 ετών που συλλαμβάνονται στις 27 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια του Μπλόκου των Προσφυγικών της Πάτρας.

Δεκάδες γερμανικά καμιόνια αποκλείουν τη συνοικία και γίνονται αθρόες καθ’ υπόδειξη συλλήψεις. Στην πλειοψηφία τους οι συλληφθέντες (πολλοί πρόσφυγες) είναι μέλη της ΕΠΟΝ.

Από το εκτελεστικό απόσπασμα δεν γλιτώνει ούτε η 8χρονη Παναγιώτα Μαρινέλη, η οποία συλλαμβάνεται για παραβίαση της απαγόρευσης κυκλοφορίας. Κρατάει ακόμα την κανάτα στο χέρι όταν τη βάζουν στο καμιόνι· το παιδί το είχαν στείλει για νερό στη βρύση στη διασταύρωση της Πόντου με την Περγάμου.

Το γερμανικό μπλόκο στην προσφυγική συνοικία της Πάτρας κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, καθώς εκεί βρίσκεται ένας από τους πυρήνες της αντίστασης. Υπολογίζεται ότι συνολικά πιάνονται 200 άτομα, ανάμεσά τους και Ιταλοί αντιφασίστες – όσοι στήνονται στον τοίχο είναι αυτοί που δεν καταφέρνουν να αποδράσουν με τη βοήθεια του ΕΑΜ.

Στους κατοίκους του συνοικισμού δηλώνεται ότι πρόκειται για αντίποινα για τη δολοφονία του ανιψιού ανώτατου στελέχους των Ναζί. Υποτίθεται ότι βρισκόταν για κυνήγι και τον σκότωσαν για να του πάρουν το τουφέκι. Μόνο που ο «νεκρός» ανιψιός στις 24 Φεβρουαρίου 1944 ανταλλάσσεται με Έλληνες αιχμαλώτους.

Η εκτέλεση των 63 από το Μπλόκο καθώς και ακόμα 21 ατόμων γίνεται ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας στο κτήμα του Μουρτζούχου, κάτω ακριβώς από την έπαυλη Λυμπερόπουλου.

Ο Λευτέρης Μαρινέλλης στο βιβλίο Στα Προσφυγικά της Πάτρας τη δεκαετία του ’40 γράφει: «Την παραμονή της εκτέλεσης βάζουν αρκετούς φυλακισμένους ν’ ανοίξουν τον μεγάλο λάκκο που θα σκεπάσει τα νεανικά κορμιά. Την επαύριο στήνουν στον τοίχο της μάντρας που χωρίζει τα δύο οικόπεδα και εκτελούν κατά δεκάδες τους πατριώτες. Την πρώτη δεκάδα των σκοτωμένων τη θάβει η δεύτερη των ζωντανών, τη δεύτερη η τρίτη, την τρίτη η τέταρτη και τους τελευταίους τους χώνουν στον τάφο οι εκτελεστές τους.

»Μερικά χρόνια αργότερα, όταν το στρατόπεδο επεκτάθηκε σ’ ένα τμήμα του κτήματος του Μαρτζούχου, τα σκαπτικά μηχανήματα φέρνουν στην επιφάνεια τα κόκαλα των πατριωτών αυτών που στο μεγαλύτερο μέρος τους ήταν νέοι άνθρωποι, αμούστακα παιδιά και έφηβοι».

Τα ονόματά τους υπάρχουν χαραγμένα στη στήλη πεσόντων που βρίσκεται στην Πλατεία Ελευθερίας.

Λίγες ημέρες μετά την εκτέλεση στην Πάτρα, στις 13 Δεκεμβρίου 1943 οι Ναζί σκορπούν τον όλεθρο στα Καλάβρυτα.