Σε ανοικτό πόλεμο με τις Βρυξέλλες, η Ουγγαρία και η Πολωνία αμφισβητούν ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ τον νέο μηχανισμό που απειλεί να τους στερήσει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, σε ένα κλίμα έντασης που έχει προκαλέσει η πρόσφατη απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου που παραβιάζει την αρχή της υπεροχής του ευρωπαϊκού δικαίου έναντι των εθνικών δικαίων.
Βουδαπέστη και Βαρσοβία, συχνά εναγόμενες ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για συστηματικές παραβιάσεις του κράτους δικαίου, αυτήν την φορά είναι ενάγουσες και στρέφονται κατά των ευρωπαϊκών οργάνων.
Το παράδοξο της κατάστασης είναι ότι η προσφυγή συζητείται λίγες ημέρες μετά την απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, που πρόσκειται στην εθνικιστική, υπερσυντηρητική κυβέρνηση της χώρας, απόφαση που ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου κατά της υπεροχής του ευρωπαϊκού δικαίου και της αρμοδιότητας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο μηχανισμός κατά του οποίου στρέφονται οι δύο χώρες επιτρέπει την διακοπή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης ή την μείωση των ευρωπαϊκών πόρων προς ένα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση παραβίασης από αυτό των αρχών του κράτους δικαίου (πλημμελής αντιμετώπιση της σύγκρουσης συμφερόντων, επιθέσεις στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης…).
Καρπός ενός δύσκολου συμβιβασμού κατά την διάρκεια της υιοθέτησης του πολυετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού στο τέλος του 2020 και απαίτηση των βόρειων χωρών της Ένωσης που αποκαλούνται «σφιχτοχέρες», με προεξάρχουσα την Ολλανδία, ο μηχανισμός της αιρεσιμότητας δεν έχει ακόμη χρησιμοποιηθεί.
Βαρσοβία και Βουδαπέστη, οι κατ’ εξοχήν οι χώρες που απειλούνται από την εφαρμογή του μηχανισμού εξαιτίας της σύγκρουσής τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση για συστηματικές παραβιάσεις του κράτους δικαίου, προσέφυγαν τον Μάρτιο στο Δικαστήριο ζητώντας την κατάργησή του.