Το Ρετιρέ είναι από τις πιο πετυχημένες σειρές της ιδιωτικής τηλεόρασης. Κράτησε δυο σεζόν και εξακολουθεί να κάνει καλά ποσοστά τηλεθέασης όταν προβάλλεται σε επανάληψη. Μέχρι εδώ καλά. Τι το ξεχωρίζει από τις άλλες σειρές και το κάνει cult και μοναδικό; Πάμε να ανακαλύψουμε, αλλά πρώτα πάμε με τους τίτλους αρχής.
Σαν σήμερα, το 1990, κάνει πρεμιέρα
Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου 1990 έκανε πρεμιέρα η σειρά, στο μόλις 10 μηνών Mega channel. Αρχικά πήγαινε για την κρατική αλλά όπως έγινε και με τα: Πατήρ, υιός και πνεύμα και Τρεις χάριτες, κατέληξαν στο Mega που από την αρχή είχε επενδύσει στην μυθοπλασία. Σαν στόρι ήταν το κλασικό «Δαλιανίδειο έπος» με καθημερινές ιστορίες, καθημερινών ανθρώπων. Όπως έγινε και στο Λούνα Παρκ, τα Οικογενειακά, την Οδό Ανθέων και μετά τους Μικρομεσαίους, τα Στραβά και τα ανάποδα και τις Μικρές αμαρτίες.
Και αν αναρωτιέστε γιατί ένας τόσο σπουδαίος σκηνοθέτης, σαν τον Γιάννη Δαλιανίδη, που άλλαξε την ιστορία του εγχώριου κινηματογράφου έκανε αυτή τη συνταγή, η απάντηση είναι πολύ απλή: Αυτά του ζήταγαν τα κανάλια.
Βρισκόμαστε λοιπόν στο 1990. Η χώρα προσπαθεί να συνέλθει από το σκάνδαλο Κοσκωτά, η ιδιωτική τηλεόραση έχει εισβάλει στη ζωή μας, ενώ έννοιες όπως internet, απλά δεν υπάρχουν. Από την άλλη, μπορεί χρονολογικά η δεκαετία του ’80 να έχει φύγει, αλλά μαλλί, βάτες, συνήθειες και λεξιλόγιο των 80s δεν λέει να μας εγκαταλείψει.
Όσον αφορά την σειρά, συναντάμε κάτι πολύ προχώ: Το κεντρικό ζευγάρι, η Κατερίνα και ο Χρίστος είναι κοντά στα 50. Ηλικίες που ούτε πριν, πόσο μάλλον τώρα, η ελληνική τηλεόραση δεν μας είχε συνηθίσει.
Οι κριτικές δεν ήταν οι καλύτερες, αλλά όταν βγαίνεις πρώτο πρόγραμμα της σεζόν σε τηλεθέαση, σίγουρα δεν τις λαμβάνεις υπόψιν σου.
Έχοντας σαν σιγουράκι ότι το Ρετιρέ θα πήγαινε και τρίτη σεζόν, ρίχνει αυλαία για τη δεύτερη με ένα σκηνικό χαριτωμένο μεν, αλλά που δεν δίνει απαντήσεις για τη ζωή των ηρώων.
Ένας μύθος γεννιέται
«Τέλος» στη σειρά (κατάληξη των επιμέρους ιστοριών των ηρώων) δεν δόθηκε ποτέ. Και από εδώ ξεκινάει ο μύθος και η πραγματικότητα. Η τελευταία λέει ότι η Κατερίνα Γιουλάκη και η Έλντα Πανοπούλου, ζήτησαν πολλά περισσότερα χρήματα για να παίξουν στον 3ο κύκλο. Οι δυο τους δεν το έχουν δηλώσει αλλά ξέχωρα από τις φήμες, υπάρχει και η σειρά Συγκάτοικοι στην τρέλα που αμέσως μετά το Ρετιρέ προβλήθηκε και μάλιστα στο τότε αντίπαλο ΑΝΤ1.
Αρχικά υπήρξαν σκέψεις να συνεχιστεί η σειρά χωρίς τις δυο γυναίκες, αλλά επειδή ήταν βασικές, εγκαταλείφθηκε. Τότε ο Γιάννης Δαλιανίδης έκανε τους Μικρομεσαίους μια σχεδόν ίδια σειρά με το Ρετιρέ. Και παρόλο που πρωταγωνιστούσαν η Μάρθα Καραγιάννη και η Ζωζώ Σαπουντζάκη όχι μόνο δεν έκανε την επιτυχία του προκατόχου του, αλλά σήμανε και το τέλος της συνεργασίας του δημιουργού με το κανάλι.
Από την άλλη οι θεωρίες συνωμοσίας, ότι είχαν γυριστεί αλλά δύο επεισόδια και βρίσκονται κρυμμένα στο αρχείο του Mega δεν ευσταθεί. Τουλάχιστον μέχρι σήμερα.
Τα καλοκαίρια, το internet και το reunion
Από τα πρώτα καλοκαίρια της δεκαετίας των 90s, μέχρι το αντίστοιχο του 2010, το Ρετιρέ παιζόταν σχεδόν ανελλιπώς. Και ναι, τα ποσοστά τηλεθέασης του πολλές φορές κοντράραν και νεότερα πράγματα.
Και όταν άρχισε η χρήση του internet εκεί μιλάμε για την απογείωση. Αυτοσχέδια βίντεο χρηστών αναπαριστούν σκηνές από την σειρά, ενώ άπειρες είναι οι παραλλαγές ακόμα και στο κλασικό μουσικό θέμα των τίτλων.
https://www.youtube.com/watch?v=LXtj9Srnqs8
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το βίντεο που έκανε το καλοκαίρι του 2012 ένας χρήστης από τη Θεσσαλονίκη. Ο τύπος δεν δεχόταν ότι ήρθε το καλοκαίρι γιατί το Mega δεν είχε προβάλει το Ρετιρέ σε επανάληψη για δύο συνεχόμενα καλοκαίρια! Δυστυχώς το βίντεο κατέβηκε, για άγνωστους λόγους. Ευτυχώς έχει μείνει ένα άλλο που έχει μοντάρει κάποιες σκηνές σαν δραματική σειρά.
Το 2015 το περιοδικό Down town βρίσκει τους περισσότερους από τους πρωταγωνιστές και τους φωτογράφισε μαζί 20+ χρόνια μετά το τέλος της σειράς. Κάτι που γινόταν για πρώτη φορά για ελληνική σειρά.
Από τη φωτογράφιση, εκτός από τους ηθοποιούς που είχαν φύγει από την ζωή, έλειπε η Κατερίνα Γιουλάκη. Η παλαίμαχη πλέον ηθοποιός, απέφευγε να μιλάει για τη σειρά. Όταν μίλησε, κόντεψε να παίξει το διαδίκτυο.
«Ένα σιριαλάκι ήταν. Μόνο Όσκαρ που δεν μας έδωσαν. Με άφησε μία αναγνωρισιμότητα, που την είχα βέβαια, και μου άφησε τρυφερές στιγμές. Την εποχή που γυριζόταν άγγιζε τα προβλήματα των εργαζομένων, της οικογένειας», είπε η ίδια.
Ραντεβού στο φαρμακείο του Χρήστου
Το 99% των γυρισμάτων ήταν στούντιο. Τα περισσότερα εξωτερικά πλάνα της σειράς γυρίστηκαν συγκεκριμένα στην περιοχή που περικλείεται από τις οδούς Μιχαλακοπούλου και Ίωνος Δραγούμη και τη Λεωφόρο Βασιλέως Αλεξάνδρου
Η πολυκατοικία του Ρετιρέ στην πραγματικότητα βρίσκεται πίσω από την Εθνική Πινακοθήκη, στην περιοχή πίσω από το Χίλτον. Το 1997 σε αυτή την πολυκατοικία έζησαν ως ζευγάρι αρχικά και μετά ως νιόπαντροι, ο Κώστας Καραμανλής και η Νατάσα Παζαΐτη-Καραμανλή.
Και βέβαια το απόλυτο cult της περιοχής είναι το φαρμακείο του Χρήστου, που ήταν και είναι ακόμα φαρμακείο, απέναντι από το νοσοκομείο του Συγγρού, στην οδό Ίωνος Δραγούμη 56 άσχετα αν τον ιδιοκτήτη του δεν τον έλεγαν Χρήστο.
Γενικώς όλη η περιοχή παρόλες τις αλλαγές που έχει βιώσει, είναι η γειτονιά του Ρετιρέ. Και αν αναρωτιέστε γιατί εκεί και όχι αλλού, η απάντηση είναι γιατί ήταν το σπίτι του Γιάννη Δαλιανίδη. Πού ήταν το πάρκο που γνωρίστηκαν η Ελένη με τον Ιάσονα; Φάτσα.
«Ξαναδιαβάζοντας» το Ρετιρέ
Μια λαϊκή κωμική σειρά ή ένα μνημείου σουρεαλισμού; Οι άνθρωποι που γνώριζαν καλά τον Γιάννη Δαλιανίδη, είναι σίγουροι ότι όλο αυτό το σκηνικό ήταν άκρως σατυρικό για τη νοοτροπία του Νεοέλληνα που δυστυχώς δεν έχει αλλάξει με τα χρόνια. Οι φωνές, η υστερία, ο «τα ξέρω όλα», η κλασική Ελληνίδα μάνα που μόλις διαπιστώσει ότι δεν γίνεται το δικό της, παθαίνει κρίση, ήταν κατευθείαν σατυρικές βολές. Όπως υπήρχαν και σε επιμέρους σημεία σατυρικές βολές. Η πολιτική, η show biz αλλά και η νεοσύστατη τηλεόραση της εποχής, έδιναν μπόλικο υλικό στον Γιάννη Δαλιανίδη να πει πολλά πράγματα. Για όσους τα καταλάβαιναν.
Από την άλλη δεν έχει υπάρξει συνέντευξη του Μάκη Δελαπόρτα, της Τζοϋς Ευείδη, του Παύλου Ευαγγελόπουλου και της Νεφέλης Ορφανού που να μην τους έχουν ρωτήσει για τη σειρά-ορόσημο.
Ειδικά η περίπτωση της τελευταίας είναι αξιοπερίεργη. Μπήκε στην σειρά για 4-5 επεισόδια και τελικά έμεινε και τις δυο σεζόν. Γιατί ήταν μοναδική ως Αμαλία- «ξινή» και ήταν και ρολάρα. Κυριολεκτικά.