Η πρώτη περίοδος εξουσίας του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν διήρκησε από το 1996 έως το 2001 και χαρακτηρίστηκε από μία σειρά εξτρεμιστικών μέσων διοίκησης, που δικαιολογούν την ανησυχία που προκαλεί η καινούργια τους κυβέρνηση.
Καταρχάς, καθώς προσπαθούσαν να εγκαθιδρύσουν τη δύναμη τους στα βόρια της χώρας, από το 1996 έως το 2001, εκτελούσαν μαζικά τον πληθυσμό. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, αυτά τα 5 χρόνια, είχαν καταγραφεί 15 σφαγές. Αυτές οι σφαγές ήταν συστημικές και πάντα οδηγούσαν πίσω στον υπουργό Άμυνας των Ταλιμπάν, το Μουλά Ομάρ.
«Αυτά είναι εγκλήματα πολέμου σαν αυτά που έγιναν στη Βοσνία και πρέπει να δικάζονται σε διεθνή δικαστήρια», είχε πει ένας ανώτερος υπάλληλος του ΟΗΕ.
Στα συγκεκριμένα έγγραφα, που κατέγραφαν τις πράξεις αυτές, εμφανιζόταν και ανάμειξη του Πακιστάν, αλλά και Αράβων μαχητών.
Το 1998, ο ΟΗΕ κατηγόρησε του Ταλιμπάν ότι αρνήθηκαν τη συνεισφορά του οργανισμού για τροφή σε 160.000 άτομα που λιμοκτονούσαν. Οι ίδιοι είπαν ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούσαν τους ανθρώπου που πέθαιναν από έλλειψη φαγητού για τη δική πολιτική ατζέντα και χρησιμοποιούσαν τις ανθρωπιστικές βοήθειες ως ένα όπλο πολέμου.
Μαζί με τις δολοφονίες και τους βομβαρδισμούς, τα θύματα των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν ήταν αναρίθμητα.
Εμπόριο ανθρώπων
Πολλοί από τους διοικητές των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα λειτουργούσαν δίκτυα εμπορείου ανθρώπων. Απήγαγαν γυναίκες, κυρίως από μειονοτικές ομάδες, και τις πουλούσαν σε σωματέμπορους, όπου τις ανάγκαζαν στην εκπόρνευση και σε άλλες παρόμοιες μορφές δουλείας.
Αυτή η πρακτική πήγαινε εναντίον στα άλλα δόγματα των Ταλιμπάν, που ήθελαν τις γυναίκες καλυμμένες και να μην κυκλοφορούν ποτέ μόνες τους, υποτίθεται ως μία μορφή προστασίας. Ποίος, όμως , τις προστάτευε από τους ίδιους;
Στόχοι ήταν ειδικά γυναίκες με ρίζες από το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και άλλες μη αφγανικές μειονότητες. Πολλές φορές οι γυναίκες προτιμούν να αυτοκτονήσουν, παρά να βρεθούν αντικείμενα αγοράς.
Κατά τη διάρκεια επιχείρησης των Ταλιμπάν μαζί με την Αλ Γκάιντα, το 1999, βόρεια της Καμπούλ, πάνω από 600 γυναίκες απήχησαν.
Καταπίεση των γυναικών
Τα δικαιώματα των γυναικών, κατά τη διάρκεια της διοίκησης των Ταλιμπάν, δεν υπήρχαν. Οι γυναίκες δεν μπορούσαν να μορφωθούν, να δουλέψουν (εκτός από θέσεις σε νοσοκομεία, όπου άντρες δεν μπορούσαν να εξετάσουν γυναίκα ασθενή), αλλά και ούτε να βγουν από τα σπίτια τους χωρίς την παρουσία άντρα, που έπρεπε να είναι είτε σύζυγός είτε συγγενής. Η μπούρκα ήταν υποχρεωτική, με μόνο ένα μικρό άνοιγμα για τα μάτια.
Όσες δεν ακολουθούσαν τους κανόνες είτε ραπίζονταν δημόσια είτε και εκτελούνταν.
Το 1998 εξέδωσαν εντολή, όπου υποχρέωναν τους πολίτες να βάψουν τα παράθυρα των σπιτιών τους μαύρα, για να μην φαίνονται οι γυναίκες από έξω.
Εκπαίδευση
Καθώς οι γυναίκες δεν μπορούσαν πλέον να δουλέψουν και οι περισσότερες δασκάλες και καθηγήτριες σε σχολεία ήταν γυναίκες, πολλά από αυτά έκλεισαν. Έτσι πρόσβαση στην εκπαίδευση δεν είχαν ούτε κορίτσια, ούτε αγόρια.
Την κατάσταση έκανε χειρότερη, η επιθυμία των Ταλιμπάν για μία καθαρά θρησκευτική εκπαίδευση. Περίπου τα μισά σχολεία στη χώρα καταστράφηκαν και πραγματοποιούσαν συνεχείς επιθέσεις σε μαθητές και καθηγητές.
Το 1998, 9 στα 10 κορίτσια και 2 στα 3 αγόρια δεν πήγαιναν σχολείο. Το 2000 μόνο το 4 με 5% των Αφγανών παιδιών μορφωνόταν σε εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Βία εναντίον πολιτών
Οι Ταλιμπάν συνέχισαν τη βίαιη δράση τους, ακόμα και μετά το 2001. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ήταν υπεύθυνοι για το 76% ανθρώπινης απώλειες πολιτών του Αφγανιστάν το 2009, το 75% το 2010 και το 80% το 2011.
Οι θρησκευτικές μειονότητες αντιμετωπιζόταν με βία και είχαν λιγότερα δικαιώματα. Δεν μπορούσαν να χτίσουν νέους τόπους λατρείες, έπρεπε να τοποθετήσουν ένα κίτρινο πανί στα σπίτια τους, για να ξεχωρίζουν από τους μουσουλμάνους και δεν μπορούσαν να ζήσουν μαζί ή να ασκήσουν κριτική στους τελευταίους. Οι γυναίκες που δεν ήταν μουσουλμάνες, έπρεπε να φοράνε ένα κίτρινο φόρεμα για αν ξεχωρίζουν. Χριστιανοί, ινδουιστές και σιχ αντιμετωπίζονταν με βία και καχυποψία.
Πολιτισμική Γενοκτονία
Οι Ταλιμπάν κατέστρεψαν πολλά πολιτισμικά κειμήλια του Αφγανιστάν. Το 1992 επιτέθηκαν και έκλεψαν το Εθνικό Μουσείο του Αφγανιστάν, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί το 70% από το 100.000 κειμήλια που φυλάσσονταν εκεί.
Το 1998 κατέστρεψαν μία από τις πιο σημαντικές βιβλιοθήκες της χώρες που περιείχε πάνω από 55.000 βιβλία και χειρόγραφα, ενώ το 2001 κατέστρεψαν με δυναμίτη τα Αγάλματα του Βούδα της κοιλάδας του Μπαμιγιάν που αποτελούσαν μνημεία πολιτισμικής κληρονομίας.
Απαγόρευση μέσων διασκέδασης
Το ποδόσφαιρο, το πέταγμα χαρταετού και το σκάκι απαγορεύονταν στα χρόνια διακυβέρνησης των Ταλιμπαν. Το ίδιο συνέβαινε και με μορφές διασκέδασης, όπως η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, η μουσική και τα δορυφορικά κανάλια.
Το πέταγμα χαρταετού ήταν πολύ δημοφιλές για τα παιδιά στη χώρα, και λέγεται ότι όταν έπιαναν παιδιά να το κάνουν, τους ράπιζαν.
Στη λίστα με τα απαγορευμένα προϊόντα συμπεριλαμβάνονται τα μουσικά όργανα και αξεσουάρ και κάθε οπτική απεικόνιση έμβιων όντων.