Η γλώσσα του είναι τα ρωμέικα, γι’ αυτό και έγραψε ένα λεξικό με την τουρκική σημασία των λέξεων. Ο Βαχίτ Τουρσούν, συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής, ελληνόφωνος μουσουλμάνος γεννημένος στον Πόντο, ήταν ομιλητής στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Πολιτισμικής Κληρονομιάς που διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ, υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών.
Η εισήγησή του ήταν εξαιρετικά διαφωτιστική σχετικά με τους Έλληνες μουσουλμάνους του Πόντου και τη συνεισφορά τους στη διαλεκτική σχέση του ελληνισμού με το ισλάμ.
Αναφερόμενος στη συμβολή των ρωμέικων, ή αλλιώς της ποντιακής διαλέκτου, στην εξάπλωση του ισλάμ στην Ανατολή τόνισε ότι μέσα στο Κοράνι υπάρχουν πολλές ελληνικές λέξεις – ο ίδιος άλλωστε έχει σπουδάσει Θεολογία. Όπως εξήγησε, αρκετοί εξισλαμισμένοι που έγιναν ιεροδιδάσκαλοι (χοτζάδες) έμαθαν το Κοράνι στη μητρική τους γλώσσα, τα ποντιακά.
Περιγράφοντας τη δική του εμπειρία από τις θεολογικές του σπουδές την περίοδο 1971-1972 είπε: «Διάβαζαν το Κοράνι και μετά στα ποντιακά μάς εξηγούσαν τι θα πει, γιατί αλλιώς στα τουρκικά δεν μπορούσαμε να ξέρουμε καλά τι σημαίνει η λέξη ή η φράση. […] Έτσι έζησαν και μπόρεσαν να κρατηθούν τα ρωμέικα».
Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι στο χωριό του, στην Όκενα, το 1988 υπήρχαν 60 μαθητές στο θεολογικό σχολείο· αρκετοί έγιναν χοτζάδες και σκόρπισαν σε ολόκληρη την Ανατολή για να κάνουν υποχρεωτικά ιεραποστολικό έργο. «Αυτοί έμαθαν τη θρησκεία με τα ρωμέικα», ανέφερε.
Και έδωσε και μία ακόμα εξήγηση ο Βαχίτ Τουρσούν: «Όλοι αυτοί (σ.σ. οι εξισλαμισμένοι Έλληνες του Πόντου) έμαθαν το Κοράνι με την πιο σωστή προφορά, γιατί οι Τούρκοι δεν μπορούν λόγω της ιδιότητας της γλώσσας να προφέρουν τόσο καλά τα αραβικά, γιατί δεν έχουν το “δι” το “χρι”. Αλλά εμείς μπορούσαμε, λόγω της δικής μας γλώσσας».
Κάνοντας παρέμβαση, η καθηγήτρια Αραβολογίας Ελένης Κονδύλη τόνισε ότι η ίδια έχει Κοράνια δίγλωσσα, στα αραβικά και τα ελληνικά, ο σχολιασμός των οποίων έχει γίνει με λάθος προφορά, προφανώς από κάποιον αμιγώς τουρκόφωνο.
«Μπορούμε να μιλάμε για ιδιαίτερο ποντιακό τοπικό Ισλάμ; Και αν υπάρχει, μπορούμε να το διακρίνουμε από το σύγχρονο, αυτό που βλέπουμε στις μέρες μας, το τουρκικό σουνητικό ισλάμ που είναι σε μία κεντρική γραμμής;», ρώτησε τον ομιλητή ο συντονιστής της συζήτησης, δημοσιογράφος Γιώργος Γεωργιάδης.
Πάνω σε αυτό ο Βαχίτ Τουρσούν σημείωσε ότι κάθε θρησκεία κατά κάποιο τρόπο έχει εμφανιστεί για να κάνει τον άνθρωπο καλύτερο. Εξήγησε όμως, ότι οι μουσουλμάνοι παλαιότερα ήταν πιο ελεύθεροι απ’ ό,τι σήμερα, καθώς σιγά-σιγά επικρατεί ο συντηρητισμός.
«Εμείς παλιά το ισλάμ το διαμορφώσαμε, το έκαναν τόσο καλό που ήμασταν μία χαρά. Ορίστε μία θρησκεία πάρα πολύ καλή. Τώρα, λοιπόν, αν πάρεις αυτή τη θρησκεία και τη δώσεις σε έναν Σύρο, έναν πολύ καθυστερημένο, αδιάβαστο, αναλφάβητο… Και δεν έχει σχέση μόνο με το αλφάβητο, έχει σχέση και με τον πολιτισμό. Γιατί εμείς είχαμε πολιτισμό από πίσω μας, που μας έμεινε από τους προγόνους μας. Στη Συρία αυτός που δεν είχε ούτε από τον πατέρα του, ούτε από τον παππού του, ούτε από κανέναν από τη γειτονιά, στα δικά του χέρια το ισλάμ έχει μετατραπεί σε ISIS», υπογράμμισε.