Η παράδοση, τα έθιμα και οι ενδυμασίες είναι από τα πιο χειροπιαστά συστατικά του κάθε πολιτισμού. Είναι συστατικά που ειδικά τώρα, τις ημέρες του Πάσχα, βλέπουμε πολύ έντονα γύρω μας. Αυτά του στοιχεία του ποντιακού ελληνισμού μελετάει και το τέταρτο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ «Φάρος Ιστορίας».
Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ, οκτώ επεισοδίων, μελετάει όλες τις πτυχές του πολιτισμού και της ιστορίας των Ποντίων. Έχει δημιουργηθεί από το «Φάρο» Ποντίων Πατρών και προβάλλεται στο Ioanian Channel.
Όταν αναγκάστηκαν να έρθουν στην Ελλάδα, οι Πόντιοι φρόντισαν να φέρουν νοερά μαζί τους και τις παραδόσεις τους. Σημαντικό στοιχείο αυτών είναι και η λαϊκή ιατρική. Ένα παράδειγμα είναι το κοπανισμένο κεφάλι της σαύρας που τοποθετούταν σε σημείο που είχε μπει αγκάθι.
Το φαγητό είναι επίσης πολύ σημαντικό κομμάτι κάθε λαού. Οι γεύσεις πάντα φέρνουν μνήμες και συνδέονται με συγκεκριμένες καταστάσεις και φυσικά με το τι έχει να προσφέρει η γη κάθε τόπου. Άλλα φαγητά τρώει κανείς στις χαρές και άλλα στις λύπες. Οι Πόντιοι ειδικά έχουν λίγα φαγητά με κρέας, που δείχνει το σεβασμό που είχαν για τα ζώα. Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τρεις συνταγές ποντιακών φαγητών, τανωμένο σορβά, σαρμαδάκια και ωτία.
Όπως και το φαγητό, έτσι και τα ήθη και έθιμα κάθε τόπου, δείχνουν την προσωπικότητα του και το ποια γεγονότα θεωρεί σημαντικά. Ο γάμος, για παράδειγμα είναι μία πολύ σημαντική στιγμή για τους Πόντιους.
Ένα έθιμο του γάμου είναι αυτό της κοσάρας (κότας), όπου μία στολισμένη κότα, που κρατούσε μία θεία της νύφης πάνω σε ταψί, περίμενε το γαμπρό όταν πήγαινε να παραλάβει τη νύφη. Ο κουμπάρος έπρεπε να αγοράσει τη κότα αυτή.
Όσον αφορά στην ενδυμασία, η ποντιακή στις αρχές του 19ου αιώνα χωρίζεται στην αστική και την καθημερινή. Τα ζίπκας ήταν τα πιο διαδεδομένα και τα φορούσε όλος ο ανατολικός και δυτικός Πόντος.
Η ποντιακή παράδοση, μία παράδοση που έχεις τις ρίζες της στην αρχαιότητα και στο Βυζάντιο δεν είναι μόνο ό,τι έχουμε πάρει, αλλά κυρίως αυτό που θα φροντίσουμε να δώσουμε εμείς στις επόμενες γενιές.
Δείτε εδώ το πέμπτο επεισόδιο της σειράς: