Στο κοινωνικό… αρχείο μπαίνει μια βεντέτα που κρατά περίπου 25 χρόνια στα Ζωνιανά της Κρήτης, και στην οποία εμπλέκονται τρεις οικογένειες. Οικογενειακές διαφορές, προβλήματα με βοσκοτόπια και κτηματικές διεκδικήσεις ήταν η αιτία η ανατροφοδοτούμενης έχθρας, με τα δεσμά της εκδίκησης να έρχεται να τα σπάσει ο σασμός, ένα έθιμο διαμεσολάβησης.
Για μήνες ολόκληρους οι άνθρωποι που σασμού συνομιλούσαν με τις οικογένειες μέχρι να αποφασιστεί η συμφιλίωση, η οποία θα επισφραγιστεί με κουμπαριές.
Ο δημοσιογράφος Μανώλης Λαμπαθάκης του ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τους διαμεσολαβητές, που δεν θέλησαν να αποκαλύψουν τα ονόματά τους. Όπως του είπαν, αυτό το σαββατοκύριακο οι νονοί θα γνωρίσουν τα βαφτιστήρια τους και οι οικογένειες θα ανταλλάξουν επισκέψεις.
«Οι νονοί είναι έφηβοι 15 και 16 ετών. Πήραν την εντολή να βαπτίσουν τα μικρά κοπέλια, συμμετέχοντας ως παιδιά στην κίνηση που δίνει πια ένα χαρούμενο τέλος σε μια πολύχρονη και ταραχώδη περίοδο για τις εμπλεκόμενες στη βεντέτα οικογένειες», είπε ένα μέλος της επταμελούς ομάδας των σαστάδων.
Από τα Ανώγεια, τα Λειβάδια και τα Ζωνιανά είναι οι άνδρες που μεσολάβησαν για τη λήξη της βεντέτας η οποία το καλοκαίρι του 2020 είχε σαν αποτέλεσμα να πέσουν πυροβολισμοί, να υπάρξουν ξυλοδαρμοί και οι εμπλεκόμενοι να οδηγηθούν είτε στο νοσοκομείο είτε στη φυλακή.
Ήδη ενημερώθηκε η Αστυνομική Διεύθυνση Κρήτης, που το τελευταίο διάστημα έχει στείλει ισχυρές δυνάμεις στην περιοχή, ενώ τις επόμενες ημέρες θα ενημερωθεί και ο εισαγγελέας καθώς θα ζητηθεί η αποφυλάκιση του ενός εκ των πρωταγωνιστών του επεισοδίου.
Το έθιμο του σασμού
Ο σασμός, αυτός ο παλιός τρόπος διευθέτησης διαφορών, φέρεται να έχει κρατήσει ενωμένες πολλές ορεινές κοινότητες της Κρήτης. «Θα μπορούσα να πω ότι είναι η σημερινή διπλωματία, όταν οι διπλωμάτες και οι διαμεσολαβητές προσπαθούν να επιλύσουν σοβαρά θέματα, ακόμη και μεταξύ κρατών. Οι σαστάδες είναι πρόσωπα που αποπνέουν σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες, η γνώμη τους μετράει και είναι αποδεκτή», εξήγησε ένας από τους διαμεσολαβητές.
Για να λήξει η συγκεκριμένη βεντέτα των τριών οικογενειών από τα Ζωνιανά χρειάστηκαν πάνω από επτά μήνες και περισσότερες από 20 συναντήσεις, μερικές από τις οποίες κράτησαν ακόμα και δέκα ώρες. «Ακούσαμε όλους τους εμπλεκόμενους, και τα παιδιά που οι μεγάλοι τα είχαν δίπλα τους», ανέφερε.
Όπως είπε, αυτή δεν ήταν η πρώτη προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορών που παρέμεναν άλυτες παρά το γεγονός ότι στοίχιζαν σε όλες τις οικογένειες και τις έκαναν να ζουν μέσα στο φόβο και την ανασφάλεια.
Τόσο η κουμπαριά όσο και η συμφιλίωση θα επισφραγιστούν με το έθιμο του κουτσανυχίσματος, όταν δηλαδή ο νονός κόψει ένα νύχι από το δάχτυλο που παιδιού που θα βαφτίσει, ένδειξη του νέου δεσμού μεταξύ των οικογενειών.