Ένα πολύ ενδιαφέρον τελετουργικό του ποντιακού γάμου, ιδίως στην Αργυρούπολη του Πόντου και στα χωριά της, αλλά και στα χωριά του Καρς όπου μετανάστευσαν πολλοί Κιμισχαναλήδες (Αργουρουπολίτες), έχει διασώσει η Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού.
Κεντρικό πρόσωπο ήταν ο χουτζήμπασης, ο τρόπον τινά τελετάρχης γάμου.
O χουτζήμπασης επιτηρούσε την τάξη κατά τη γαμήλια πομπή (το γαμόστολο), που παραλάμβανε τη νύφη και μετά το στεφάνωμα τη συνόδευε στο σπίτι του γαμπρού. Στον ώμο του κρεμόταν με λουρί ένα ξίφος. Μαζί του είχε πάντα ρακή για να προσφέρει από ένα ποτήρι στους συγγενείς της νύφης, οι οποίοι στη διαδρομή του γαμόστολου σταματούσαν κι έκαναν τα «τσαλίμα».
Τηρώντας το «έθιμο», όταν η πομπή συναντούσε βρύση, γεφύρι ή σταυροδρόμι έβγαζε το ξίφος και το κρατούσε ψηλά ώστε κάποιο πονηρό πνεύμα να μην βλάψει το νέο αντρόγυνο.
Έξω από το σπίτι του γαμπρού κάποιοι από τη γαμήλια πομπή φώναζαν «ε, χουτζήμπαση» κι αυτός έβγαζε και πάλι το ξίφος και το κρατούσε ψηλά μπροστά στην πόρτα ώσπου να βγει ο γαμπρός. Το ίδιο και μετά το στεφάνωμα, έπρεπε να περάσουν κάτω από αυτό οι νεόνυμφοι.
Επιπλέον, ο χουτζήμπασης πρόσεχε τόσο τους νέους, μήπως από ερωτικό αίσθημα ή για αστεϊσμό άρπαζαν τη λαμπάδα ή το μαντίλι κάποιας νέας, όσο και να μην περάσει κάποιος ανάμεσα από τους νεόνυμφους κατά την επιστροφή στο σπίτι και συμβεί το «δέσιμον» με συνέπεια να εμποδιστούν η ερωτική συνεύρεση και η τεκνοποίηση.
Τέλος, κατά το «αποκαμάρωμαν», όταν ο ιερέας μετά την ανάγνωση της ευχής ανασήκωνε ως ένα σημείο το καμαρωτέρ’, ο χατζήμπασης με το ξίφος του έπαιρνε την καλύπτρα για να γίνει το ξεσκέπασμα του προσώπου της νύφης.
Σε μερικά μέρη του Πόντου το ρόλο του χατζήμπαση αναλάμβανε συγγενής της νύφης που προϋπαντούσε τη γαμήλια πομπή και στη συνέχεια πήγαινε να ειδοποιήσει την οικογένεια της κοπέλας ότι έρχονται για το νυφόπαρμα.