Ιωάννης Πασαλίδης (1885-1968)

Διακεκριμένος γιατρός – τον είπαν και «γιατρό των φτωχών» γιατί πρόσφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του ως μαιευτήρας. Πολιτικός στα μέρη που γεννήθηκε αλλά και στην Ελλάδα, εκ των ιδρυτών της ΕΔΑ και πρόεδρός της, άφησε το στίγμα του στη σύγχρονη ιστορία με το ήθος και την προσωπικότητά του. Μιλούσε έξι γλώσσες αλλά λάτρευε την ποντιακή διάλεκτο και είχε τεράστια ευαισθησία απέναντι στον πολιτισμό και το λαό του Πόντου.

Ο Ιωάννης Πασαλίδης γεννήθηκε το 1885 στην Κουταΐδα του Καυκάσου από Σανταίους γονείς, φτωχούς αγρότες.

Παρά τις οικονομικές δυσκολίες και χάρη στον αδελφό του που τον βοήθησε, ξεκίνησε τις σπουδές του από το ρωσικό γυμνάσιο της Τιφλίδας και έπειτα σπούδασε Ιατρική στα πανεπιστήμια της Οδησσού και του Βερολίνου. Από το 1903 είχε προσχωρήσει όμως και στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Ρωσίας. Το πτυχίο Ιατρικής το πήρε από το Λομονόσοφ της Μόσχας γιατί είχε αποβληθεί από την Οδησσό λόγω πολιτικών φρονημάτων. Συντάχθηκε με τους μενσεβίκους κατά την περίοδο των επαναστατικών αλλαγών στη Ρωσία, και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση εξελέγη βουλευτής στη Βουλή της Γεωργίας.

Το 1914 παντρεύτηκε τη Μαρία Σπυράντη, με την οποία εγκαταστάθηκαν στο Σοχούμι του Καυκάσου και έκαναν τρία παιδιά. Εκείνη την περίοδο η δουλειά του και η κοινωνική του προσφορά τον έκαναν ιδιαίτερα γνωστό και αγαπητό. Παράλληλα με την Ιατρική και την ενασχόλησή του με την πολιτική, αντιπροσώπευε τον ελληνισμό του Καυκάσου στις επαφές με την ελληνική κυβέρνηση.

Το 1921 εισβάλλουν στη χώρα σοβιετικά στρατεύματα. Οι μπολσεβίκοι επικρατούν. Ο Πασαλίδης καταφεύγει στο Βερολίνο και μένει έναν χρόνο. Το 1923, λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, και ως διευθυντής του Ρωσικού Μαιευτηρίου Θεσσαλονίκης για μια επταετία προσφέρει κοινωνικό έργο. Ιδρύει το «Σύλλογο Καυκασίων» και εκδίδει το περιοδικό Μακρινές φωτιές. Είμαστε ακόμα στο 1923 όταν ο Πασαλίδης προσεγγίζει το πολιτικό ρεύμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και εκλέγεται βουλευτής Θεσσαλονίκης.

Οι Γερμανοί τον συλλαμβάνουν την περίοδο της Κατοχής και τον οδηγούν στις φυλακές του Επταπυργίου. Με την απελευθέρωση ιδρύει το μικρό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος και εντάσσεται στο ΕΑΜ, αλλά είναι αντίθετος με την πολιτική του ένοπλου αγώνα.

Το 1951 ιδρύεται η ΕΔΑ από συνασπισμό κομμάτων (και του δικού του) και ο Ιωάννης Πασαλίδης ορίζεται ομόφωνα ο πρώτος πρόεδρός της. Οι άοκνες προσπάθειές του για τη «συγκρότηση μιας δημοκρατικής Αριστεράς, που θα διασφαλίσει με τους αγώνες της και στη χώρα μας γαλήνη και λευτεριά», είχαν τελεσφορήσει. Ως πρόεδρος της ΕΔΑ και ως βουλευτής θα πρωταγωνιστήσει μέχρι το 1967.

Ο Ιωάννης Πασαλίδης πέθανε στις 14 Μαρτίου 1968 φρουρούμενος από τα όργανα της Χούντας, που τον είχε θέσει σε κατ’ οίκον περιορισμό. Σύμφωνα με την έκδοση Ποντιακά (Πάνος Καϊσίδης), τελευταία επιθυμία του ήταν να ταφεί στο κοιμητήριο της Καλαμαριάς, «προέκταση της γης του Πόντου, που οι πιο πολλοί κάτοικοί της είχαν γεννηθεί εκεί ή κατάγονταν από αυτόν».

ΕΙΠΑΝ