Η πιο πάνω φράση ανήκει στον Ερντογάν, και η ακόλουθη «Να μην βάζουμε θέσεις και προτάσεις που δεν θα δεχθούν οι Τούρκοι» ανήκει σε Κύπριους πολιτικούς που τώρα βρίσκονται σε σύνταξη από την πολιτική και που τους ξεσκέπασε πρόσφατα ο Νίκος Κοτζιάς σε συνέντευξή του σε τηλεοπτικό σταθμό. Οι δύο πιο πάνω φράσεις αποτελούν και σχολές σκέψης που λειτουργούν μέχρι σήμερα και που πιθανό να λειτουργήσουν και στις επόμενες συνομιλίες εάν παρ’ ελπίδα δεχθούμε να συμμετάσχουμε.
Η πρώτη (τουρκική) σχολή στηρίζεται στη στρατιωτική δύναμη, και η δεύτερη (των αδαών) στο φόβο και τον ενδοτισμό.
Η σχολή των αδαών μάς συμβουλεύει να μην καταθέτουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το αίτημα αποχώρησης του κατοχικού στρατού και των εποίκων από την Κύπρο γιατί δεν θα το δεχτεί η Τουρκία. Μας νουθετεί να καταθέτουμε μόνο όσα θα συμφωνούσε και θα αποδεχόταν η Τουρκία. Η Τουρκία, όμως, δέχεται να βάλουμε στο τραπέζι ως δικά μας τα δικά της αιτήματα: α) να παραδοθεί το κράτος της Κύπρου στους Τούρκους αφού πρώτα το παραλύσουν με βέτο, β) να αποδεχθούμε πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκλιπούσα-ανύπαρκτη και γι’ αυτό την εξαφάνισαν από κάθε διαπραγμάτευση, γ) να παραμείνουν τα τουρκικά στρατεύματα και οι έποικοι στην Κύπρο, δ) να διατηρηθούν οι εγγυήσεις, ε) να μην αναφερόμαστε στο Δίκαιο της Θάλασσας, στα 12νμ και στην ΑΟΖ, και, στ) να μη λέμε πως το Αιγαίο είναι ελληνικό.
Διερωτώμαι τι θα έλεγε για τη λογική των αδαών ο πρωτοετής φοιτητής και κατά πόσο θα έμενε ή θα έφευγε από την τάξη εάν άκουγε τέτοια πράγματα σε μάθημα με τίτλο «Πώς κερδίζουμε τους Τούρκους στις διαπραγματεύσεις».
Αγωνιώ για την πιθανότητα νέων διαπραγματεύσεων με τους Τούρκους όπου θα πάμε για να χάσουμε. Δεν γνωρίζω ούτε μία παραχώρηση που έκανε ποτέ η Τουρκία προς τους Έλληνες σε διαπραγματεύσεις.
α) Οι Τούρκοι σέβονται μόνο την ισχύ. Οι διεθνείς συμφωνίες και η ηθική δεν υπάρχουν στο λεξιλόγιο της Τουρκίας, εκτός εκεί που την συμφέρει. Ενδεικτικό το γεγονός πως ενώ η Τουρκία δήλωνε πρόσφατα πως είναι ανοικτή σε διάλογο για οριοθέτηση, Κυπριακό κτλ., ο Ερντογάν παράλληλα απειλούσε πως οι Έλληνες σύντομα θα καταλάβουν τη δύναμη της Τουρκίας που θα σκίσει τους χάρτες. Βέβαια όταν τους σκίσει, οι νέοι χάρτες θα έχουν ενσωματωμένο το μισό Αιγαίο και την Κύπρο στη Τουρκία. Τι μας λέει ο Τούρκος πρόεδρος; Ελάτε να συνομιλήσουμε για να μας δώσετε αυτά που μπορούμε να πάρουμε με την δύναμη των όπλων μας.
β) Ελληνικές ψευδαισθήσεις. Ανάμεσα στην ελληνική πολιτική ελίτ υπάρχει μια κάστα, τα μέλη της οποίας λειτουργούν μόνιμα με ψευδαισθήσεις και φοβούνται τους Τούρκους. Είναι η ομάδα που ακούμε να λέει, για παράδειγμα, «αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά», και «μόνο με διάλογο λύνονται οι διαφορές». Η Τουρκία τους λατρεύει και ενθουσιάζεται όταν τους ακούει να μιλούν. Όμως, πέραν των «διαπραγματεύσεων» που σήμαναν το τέλος των Ιμίων, έχουμε και τις «διαπραγματεύσεις» των τελευταίων 42 ετών για το Κυπριακό. Εκεί, κάθε φορά (επαναλαμβάνω: κάθε φορά) οι Έλληνες δίνουν και οι Τούρκοι παίρνουν σε σημείο που τώρα έγινε αδύνατη η λύση γιατί οι Έλληνες της Κύπρου θα αυτοκτονούσαν εάν δέχονταν όσα συμφώνησαν κι έχουν ήδη παραχωρήσει οι εκπρόσωποί τους.
γ) Σταθερή στήριξη Τουρκίας από ξένους. Η στήριξη που παρέχουν προς τους Τούρκους οι ξένοι που εργάζονται στο παρασκήνιο είναι δεδομένη. Οι Τούρκοι έχουν τη μόνιμη στήριξη της Αμερικής και της Βρετανίας καθώς και ορισμένων χωρών της ΕΕ. Κάθε φορά αποδεικνύεται πως οι Έλληνες είναι μόνοι. Κατά τη «διαπραγμάτευση» του Σχεδίου Ανάν για την Κύπρο, αρχιτέκτονας στο παρασκήνιο ήταν ο Βρετανός διπλωμάτης Χάνεϊ και μια σειρά Αμερικανοί που κατεύθυναν τον Γ.Γ. του ΟΗΕ υπέρ των «στρατιωτικών στρατηγικών συμμάχων» τους, Τούρκων.
Προτού όμως ο αναγνώστης φθάσει σε απόγνωση με αυτά που διαβάζει για ορισμένους ξένους, ας δούμε εάν βρέθηκαν και Έλληνες πολιτικοί που στήριξαν τα κέρδη των Τούρκων μέσω του Σχεδίου Ανάν.
Πριν ακόμα διαβάσει το 9.000 σελίδων κείμενο του Σχεδίου Ανάν, η κυβέρνηση Σημίτη δήλωσε με ενθουσιασμό «έχουμε μια ιστορική ευκαιρία για λύση». Θεός φυλάξοι, είπαν οι Έλληνες της Κύπρου! Και προχώρησε το ΠΑΣΟΚ με πρόθεση να εκφοβίσει… τους Έλληνες, «είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία επίλυσης του Κυπριακού». Η ΝΔ παρακολουθούσε αμήχανα και σε θέση «ουδετερότητας» –Στόμα έχουσα και ου λαλήσουσα– ως εάν το θέμα να αφορούσε την διένεξη Αιθιοπίας-Ερυθραίας.
δ) Έλληνες «διανοούμενοι». Μεταξύ των Ελλήνων υπάρχει μια μικρή ομάδα της οποίας τα μέλη αυτοκαλούνται «ρεαλιστές», και «σύγχρονοι». Έχουν δε και την ψευδαίσθηση πως είναι «διανοούμενοι» λόγω των θέσεων που υιοθετούν. Αυτοί ενθαρρύνουν την πολιτική ηγεσία στο να κάνει λάθη. Η επωδός τους συμπεριλαμβάνει συνθήματα όπως «λύση για να τελειώνουμε», «ας δώσουμε στην Τουρκία 5 στρέμματα γης για να κοιμόμαστε ήσυχοι», «τι θέλετε να κάνουμε, πόλεμο;».
Προχθές ακούσαμε από αυτούς να απειλούν πως χωρίς προοπτική λύσης θα χάσουμε εδάφη. Φαντάζομαι πως εάν καλούσαμε φοιτητές μαθήματος «Περί λογικής» να μας ερμηνεύσουν την πιο πάνω φοβέρα, θα έπαιρναν άριστα όσοι απαντούσαν: «Εάν ο Ερντογάν θέλει εδάφη μας, το μόνο που έχει να κάνει είναι να μην δώσει προοπτική λύσης μια και είναι ο μόνος που μπορεί να δώσει προοπτική».
Κλείνω με έπαινο για τον Νίκο Κοτζιά σε ό,τι αφορά το Κυπριακό.
Ήταν ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, που μετά από 46-τόσα χρόνια κατοχής, πρόταξε ως πρώτο θέμα για διαπραγμάτευση την αποχώρηση όλων των κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο. Εάν είναι δυνατό μετά από 46 χρόνια κατοχής να μην είχε μπει στο τραπέζι το κυριότερο θέμα, και στο διάστημα αυτό να συζητούσαμε μόνο θέματα που βάζει η Τουρκία με σκοπό να ανακτήσει την Κύπρο.
Εν κατακλείδι. Εάν πάμε τώρα σε διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους, το σίγουρο είναι πως θα χάσουμε. Να πάμε μόνο όταν θα έχουμε αποτρεπτική στρατιωτική δύναμη τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Οι Τούρκοι δεν καταλαβαίνουν από Διεθνές Δίκαιο. «Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης». Θα ήταν μωρία να εμπλακούμε σε «διαπραγματεύσεις» εν γνώσει μας πως η Τουρκία δεν δέχεται το Διεθνές Δίκαιο. Όμως, έχω την υποψία πως όλα αυτά θα αγνοηθούν από την πολιτική ελίτ και θα προσέλθουμε ξανά σε διαπραγματεύσεις γιατί θα ενδώσουμε στις ξένες πιέσεις. Σε τέτοια περίπτωση, το μόνο που έχουμε να κάνουμε, πιστεύω, είναι να κλείσουμε τα αυτιά μας στα αιτήματα των Τούρκων και να μην μιλούμε.
Τα αιτήματα της Τουρκίας διαχρονικά είναι: α) Τουρκοποίηση της Κύπρου, β) Κυπροποίηση της Δ. Θράκης, και γ) Διαμελισμός του Αιγαίου. Ας μην αγωνιούμε για τα δικά μας αιτήματα γιατί στις διαπραγματεύσεις αυτά δεν θα ενδιαφέρουν κανένα εκτός από εμάς.
Προς το παρόν, την μόνη άμυνα που θα έχει η διαπραγματευτική μας ομάδα έναντι των αιτημάτων και των απειλών των Τούρκων μάς την προσφέρει ο 113ος ψαλμός σε παράφραση: «ώτα έχομεν, και ουκ ακούομεν».
Άρης Πετάσης
Editor of Intractable Dilemmas in the Energy-Rich Eastern Mediterranean και συγγραφέας του βιβλίου Leadership Triumphs & Failures.
- Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ενότητα Pontos Blog εκφράζουν αποκλειστικά την άποψη του γράφοντος.
