Τις ημέρες που πέρασαν, η Ρωσία και οι ΗΠΑ υπενθύμισαν στον κόσμο τι σημαίνει ρεαλιστική εξωτερική πολιτική και συμφέρον. Η Ρωσία έστειλε το μήνυμά της παγκοσμίως. Οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ελλάδα, την Τουρκία και όσους παρακολουθούν τη διαμάχη των δύο χωρών.
Υλοποιώντας, όπως λένε, ένα σχέδιο που υπήρχε στο γραφείο του Λαβρόφ εδώ και καιρό, η Μόσχα υποτίθεται πως «επέβαλε» συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στο μέτωπο του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ), ταπεινώνοντας και οδηγώντας σε οδυνηρή ήττα τους Αρμένιους.
Βεβαίως, η Μόσχα κέρδισε από αυτήν την αντιπαράθεση και ικανοποίησε το εθνικό της συμφέρον, πατώντας όμως πάνω στην προσπάθεια του μικρού αριθμητικά λαού των Αρμενίων να δημιουργήσουν και να σταθεροποιήσουν το κράτος τους.
Αυτή η ρωσική ωμότητα επιχειρήθηκε να δικαιολογηθεί από τους λάτρεις του ξανθού γένους – στην πρόσληψη της Ρωσίας από ένα σημαντικό μέρος του ελληνικού λαού υπάρχει μια μεταφυσική διάσταση. Ενώ ταυτίζονται και υποστηρίζουν τη ρωσική πολιτική, η οποία πολλές φορές, όπως τώρα με τον Ερντογάν, έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα της Ελλάδας, οι άνθρωποι αυτοί καταγγέλλουν όσους λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο προς τις ΗΠΑ. Επιτρέπεται να είσαι φιλορώσος, όχι όμως φιλοαμερικανός.
Για να θυμηθούμε τον Γιουνγκ –ο οποίος όπως όλα δείχνουν θα έλθει στην επικαιρότητα–, στο συλλογικό ασυνείδητο του ελληνικού λαού είναι ακόμη καταγεγραμμένη η πρώτη μετεπαναστατική περίοδος, όταν τα πολιτικά κόμματα είχαν το πραγματικό όνομά τους: ρωσικό, αγγλικό, γαλλικό. Τηρουμένων των αναλογιών. Αναζητούμε το ελληνικό κόμμα με τους δικούς του υποστηρικτές. Θα το βρούμε;
Στο εύλογο ερώτημα πώς η Ρωσία με τον πόλεμο στο Καραμπάχ και την ειρήνευση ταπείνωσε τους Αρμένιους για να πετύχει τους στόχους της, απαντά ο δημοσιογράφος Κρικόρ Τσακιτζιάν με ανάρτησή του στο facebook:
«Η ουσία αυτής της επώδυνης έως και προδοτικής για την Αρμενία συμφωνίας, κρύβεται σε έναν από τους όρους που έθεσε η Ρωσία προς το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο θα πάρει πίσω ορισμένες περιοχές-κλειδιά για τον αγωγό φυσικού αερίου που θέλει να προωθήσει προς την Τουρκία, μέσω του Ναχιτσεβάν.
»Ο όρος είναι να μην ενταχθούν ποτέ οι περιοχές αυτές στο ΝΑΤΟ, και επίσης το ΝΑΤΟ να μην έχει πρόσβαση στην Κασπία Θάλασσα και στα ρωσικά σύνορα στην περιοχή Ναγκεστάν.
»Αυτός ήταν ο σκοπός της Ρωσίας, γι’ αυτό και αναπτύσσει στην περιοχή στρατιωτικές “ειρηνευτικές” δυνάμεις, δημιουργώντας μια ζώνη ασφαλείας, ουσιαστικά για να ελέγχει πλήρως την περιοχή και να διασφαλίσει ότι από εκεί δεν θα περάσει ποτέ ΝΑΤΟϊκή δύναμη».
Αυτό είναι το ρωσικό συμφέρον. Για έναν Ρώσο ή για κάποιον ταυτισμένο με τα ρωσικά συμφέροντα, η επιδίωξη είναι λογική. Για να επιτευχθεί, όμως, υπέστη δεινή ήττα η Αρμενία.
Κάποιος τρίτος παρατηρητής γιατί να επικροτήσει την ωμή αυτή πολιτική της Μόσχας σε βάρος ενός λαού που υπέστη τρομερές διώξεις και Γενοκτονία;
Η Τουρκία εξυπηρέτησε και πάλι τη Μόσχα με το αζημίωτο, και η Μόσχα είτε το ανταπέδωσε είτε της το χρωστά.
Το ερώτημα που θέτουν οι υποστηρικτές της ρωσικής πολιτικής είναι αν η Ρωσία είχε συμβατική υποχρέωση να υποστηρίξει στρατιωτικά το Αρτσάχ. Όχι, δεν είχε.
Υποτίθεται, όμως, ότι οι υποστηρικτές της θεωρούν τη Ρωσία δύναμη του «καλού»· την ηθική πλευρά σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο, την πλευρά που υποστηρίζει τους αδύναμους λαούς και τους αγώνες των εθνών να αποκτήσουν υπόσταση. Δεν είναι τέτοια δύναμη. Είναι μια παγκόσμια δύναμη όπως οι ΗΠΑ. Και έτσι πρέπει να κρίνεται.
Πάμε στην Αμερική τώρα. Η Ουάσινγκτον πήρε από την Ελλάδα ό,τι ήθελε. Δεν ξέρω αν καν το ζήτησε ή αισθάνεται τη χώρα δική της. Από μια άποψη το να αισθάνεται την Ελλάδα δική της δεν θα ήταν κακό. Θα την υποστήριζε. Αλλά παίρνει χωρίς να δίνει τίποτε. Και όχι μόνο δεν δίνει, αλλά αμφισβητεί ακόμη και αυτά τα οποία έχουν αποδεχθεί και οι Τούρκοι.
Για παράδειγμα, η Τουρκία δεν αμφισβητεί ότι μεταξύ των ελληνικών νησιών και των μικρασιατικών παραλίων, όπου τέμνονται τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και της Τουρκίας, το όριο είναι η μέση γραμμή. Το αμφισβητούν όμως οι ΗΠΑ.
Σε απάντηση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών προς το Κογκρέσο, εκτός από αυτήν την αμφισβήτηση διατυπώνεται και η πάγια αμερικανική θέση μη αναγνώρισης ελληνικού εναέριου χώρου πέραν των 6 μιλίων.
Και όλα αυτά από μια δύναμη στην οποία έχουμε παράσχει ό,τι επιθυμούσε, και υποτίθεται περιμένουμε να συμπαρασταθεί στην Ελλάδα σε περίπτωση στρατιωτικής αναμέτρησης με την Τουρκία.
Για να μην έχουμε ψευδαισθήσεις, κανείς δεν θα μας υποστηρίξει. Πρέπει να φροντίσουμε μόνοι την άμυνά μας. Και υπάρχουν σοβαροί λόγοι να ανησυχούμε γι’ αυτήν.
Από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ δεν πρέπει να περιμένουμε να γίνει υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας. Τα συμφέροντα της χώρας του θα υποστηρίξει. Και τα αμερικανικά συμφέροντα θέλουν την Τουρκία στη Δύση.
Η Τουρκία το γνωρίζει καλά αυτό. Αν επιστρέψει, θα ζητήσει ανταλλάγματα. Και μεταξύ των ανταλλαγμάτων αυτών θα είναι και παραχωρήσεις της Ελλάδας.
Η χώρα, και ο λαός της, δεν αντέχουν μια ακόμη ήττα. Όποια κυβέρνηση το επιχειρήσει θα εκλείψει από το πολιτικό προσκήνιο. Το ίδιο και οι πολιτικοί που θα συνηγορήσουν.
Πρέπει οι Έλληνες πολιτικοί να ξεπεράσουν την αίσθηση της μικρής και αδύναμης χώρας που δεν μπορεί να απαιτήσει από τις ισχυρές δυνάμεις – όταν, τουλάχιστον, πρόκειται για ζητήματα ακεραιότητας.