Οι ώρες μετρούν αντίστροφα πλέον για το εξ ολοκλήρου άνοιγμα της ιστορικής Μονής της Παναγίας Σουμελά και του ναού της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας που έχει μετατραπεί σε τζαμί από το 2013. Δύο ιεροί χώροι-σύμβολα για τον ελληνισμό του Πόντου, που πλέον έχουν γίνει τα σημαντικότερα κέντρα θρησκευτικού τουρισμού της Τουρκίας, την Τρίτη (28/7), ανοίγουν και πάλι τις πύλες τους για το κοινό.
Έπειτα από πέντε χρόνια εργασιών αποκατάστασης η Μονή Σουμελά, η οποία βρίσκεται στην κοιλάδα Αλτίντερε της Ματσούκας Τραπεζούντας και έκλεισε για τους επισκέπτες στις 22 Σεπτεμβρίου 2015, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό και στα 12 τμήματά της. Τα εγκαίνια θα γίνουν παρουσία του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας Μεχμέτ Νουρί Ερσόι.
Αξίζει να τονιστεί ότι στην Παναγία Σουμελά γίνονταν εργασίες μέχρι και την τελευταία στιγμή πριν από τα εγκαίνια. Πάντως, ένα μέρος του μοναστηριού (το τμήμα μόνο μέχρι την πρώτη αυλή) είχε ανοίξει για τους επισκέπτες στις 25 Μαΐου 2019. Ωστόσο, έκτοτε, μια ομάδα 24 επαγγελματιών ορειβατών και πέντε μηχανικών συνέχιζαν τις εργασίες στερέωσης του βράχου (με ειδικό συρματόπλεγμα έκτασης 16.000 τ.μ.) που υψώνεται πάνω από την πύλη του μοναστηριού.
Τώρα, με την αποπεράτωση των έργων, μπορεί να ανοίξει για τους επισκέπτες τόσο το κύριο τμήμα της Μονής όσο και τα υπόλοιπα που παρέμεναν κλειστά.
Επίσης, παρουσία του Τούρκου υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού ανοίγει την Τρίτη και η Αγία Σοφία Τραπεζούντας, στην οποία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης που είχαν ξεκινήσει τον Δεκέμβριο του 2018. Η Αγία Σοφία, η οποία χτίστηκε μεταξύ 1250-1260 από τον Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Μανουήλ (της Δυναστείας των Κομνηνών), αρχικά λειτουργούσε ως μουσείο.
Το 2013 μετατράπηκε σε τζαμί (η πρώτη προσευχή τελέστηκε την Παρασκευή 5 Ιουλίου 2013) αλλά εξακολουθούσε να δέχεται και επισκέπτες ως μουσειακός χώρος (στον κυρίως ναό λάμβαναν χώρα οι μουσουλμανικές προσευχές και στα κλίτη παρέμεναν επισκέψιμοι οι χώροι με τις αγιογραφίες). Πλέον, οι αγιογραφίες θα καλύπτονται αυτόματα με ειδικό σύστημα κατά τη διάρκεια της μουσουλμανικής προσευχής και μετά θα αποκαλύπτονται και πάλι, για να είναι ορατές από τους επισκέπτες.
Προκειμένου να παρακολουθείται συνεχώς η στατικότητα του οικοδομήματος, τοποθετήθηκαν και ειδικοί αισθητήρες που θα μετρούν τους κραδασμούς και τις αλλαγές στη δομή του κτίσματος και θα ειδοποιούν έγκαιρα τους αρμοδίους.