Σημαντικά είναι τα «αγκάθια» στη διαπραγμάτευση για το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-27), λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, στις 17 και 18 Ιουλίου.
Το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί από την πλευρά της Γερμανίας και της Γαλλίας –που έχουν ταχθεί υπέρ της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα Ταμείο 750 δισ. ευρώ– οι εκκλήσεις να υπάρξει γρήγορα μια συμφωνία. Ωστόσο, διαφορές εξακολουθούν να υπάρχουν κυρίως με την ομάδα των τεσσάρων «φειδωλών» χωρών του Βορρά (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία και Δανία), ομάδα στην οποία ηγείται ατύπως ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.
Η συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ
Για να γεφυρώσει τις διαφορές αυτές, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ παρουσίασε την Παρασκευή μία συμβιβαστική πρόταση.
Αυτή περιλαμβάνει παραχωρήσεις στις χώρες που αντιδρούν, οι οποίες αφορούν στο ύψος του προϋπολογισμού και τις επιστροφές από αυτόν, καθώς και τα κριτήρια κατανομής των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πάντως, διατηρήθηκε η πρόβλεψη για τα 750 δισ. ευρώ και την αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων (500 δισ. επιχορηγήσεις και 250 δισ. δάνεια).
Σημειώνεται ότι με βάση την πρόταση της Κομισιόν η Ελλάδα μπορεί να λάβει 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, από τα οποία 22,5 δισ. ευρώ αφορούν σε επιχορηγήσεις. Όπως και η Κομισιόν, ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε το μεγαλύτερο μέρος των πόρων του Ταμείου να δοθεί στις χώρες του Νότου.
Τα μεγέθη του Ταμείου και του νέου προϋπολογισμού
Οι «φειδωλές» χώρες θέλουν έναν μικρότερο προϋπολογισμό από το περίπου 1,1 τρισ. ευρώ που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην πρόταση του Σαρλ Μισέλ προβλέπεται προϋπολογισμός ύψους 1,074 τρισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αλλά και του Νότου που είναι αποδέκτες αγροτικών επιδοτήσεων και αναπτυξιακών προγραμμάτων, θέλουν να διατηρηθούν οι παροχές αυτές.
Όσον αφορά τα επιπλέον 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία θα δανειστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις αγορές, αυτά θεωρούνται πολλά από ορισμένες χώρες.
Τα άλλα σημεία διαφωνίας
- Οι τέσσερις «φειδωλές» χώρες θέλουν να διατηρήσουν τις μειώσεις στις εισφορές τους στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ άλλες χώρες θέλουν να σταματήσουν αυτές οι επιστροφές. Ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε να υπάρξουν οι επιστροφές.
- Οι χώρες του Νότου θέλουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης να δοθούν κυρίως με τη μορφή επιχορηγήσεων, ενώ η Ολλανδία θέλει μόνο δάνεια. Ο Σαρλ Μισέλ διατήρησε την πρόταση της Κομισιόν για επιχορηγήσεις 500 δισ. ευρώ και δάνεια 250 δισ. ευρώ.
- Ανατολικές χώρες –μεταξύ των οποίων η Λιθουανία και η Βουλγαρία– είναι αντίθετες στην πρόταση της Κομισιόν να δοθούν οι περισσότεροι πόροι του Ταμείου στις χώρες του Νότου, με βάση τα υψηλά ποσοστά ανεργίας που είχαν πριν από την πανδημία. Για να ενισχύσουν το δικό τους μερίδιο, θεωρούν ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλα κριτήρια. Ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε ένα μέρος των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης να δοθούν με βάση την έκταση της ύφεσης.
- Οι πλούσιες χώρες του Βορρά λένε ότι η υλοποίηση οικονομικών μεταρρυθμίσεων πρέπει να είναι προϋπόθεση για την εκταμίευση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό το απορρίπτουν κατηγορηματικά οι χώρες του Νότου. Επίσης, οι περισσότερες χώρες της ΕΕ θέλουν να μην χορηγούνται πόροι στις χώρες που δεν σέβονται βασικές δημοκρατικές αρχές, «δείχνοντας» την Πολωνία και την Ουγγαρία.
- Ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε η αποπληρωμή του χρέους των 750 δισ. ευρώ που θα εκδώσει η Κομισιόν να αρχίσει από τον επόμενο προϋπολογισμό 2021-27, νωρίτερα από ό,τι είχε προταθεί πριν. Το πώς θα αποπληρωθεί δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί, με τις προτάσεις για επιβολή μεγαλύτερης φορολογίας στην ΕΕ σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ή σε πλαστικά μιας χρήσης να συναντούν αντιδράσεις, μικρότερες ωστόσο σε σχέση με άλλες προτάσεις, όπως η επιβολή νέων ψηφιακών ή χρηματοπιστωτικών φόρων.
- Οι χώρες του Βορρά και του Νότου διαφωνούν σχετικά με το πότε οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα αρχίσουν και πότε θα σταματήσουν να δίνονται.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ / Άκης Χαραλαμπίδης.