Η Τελετή του Νιπτήρος στο Ζιντζίντερε της Καππαδοκίας, τη «Δευτέρα Ιερουσαλήμ»

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία «ο Νιπτήρ» ετελείτο στα Ιεροσόλυμα, στη Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο και στη Μονή Τιμίου Προδρόμου στο Ζιντζίντερε. Λόγω της Τελετής του Νιπτήρος, το Ζιντζίντερε ονομαζόταν από τους χριστιανούς της Μ. Ασίας «Δευτέρα Ιερουσαλήμ».

Η τελετή γινόταν εντός του τειχισμένου περιβόλου της Μονής και είχε ως εξής:

Τη Μεγάλη Πέμπτη, μετά τη Θεία Λειτουργία, ο μητροπολίτης Καισαρείας με δώδεκα ιερείς ή μαθητές της Ιερατικής Σχολής, ανέβαινε σε ειδικά κατασκευασμένη εξέδρα, για να είναι ορατά τα δρώμενα από τους πολυπληθείς πιστούς που συνέρρεαν απ’ όλα τα μέρη της Καππαδοκίας. Σε υψηλότερο σημείο ανέβαινε ο διάκονος για την ανάγνωση του «εκ του κατά Ιωάννην αγίου Ευαγγελίου», κεφ. ΙΓ΄. Όταν η ανάγνωση έφθανε στο κρίσιμο εδάφιο «εγείρεται εκ του δείπνου και τίθησι τα ιμάτια, και λαβών λέντιον διέζωσεν εαυτόν∙ είτα βάλλει ύδωρ εις τον νιπτήρα, και ήρξατο νίπτειν τούς πόδας των μαθητών και εκμάσσειν τω λεντίω ω ην διεζωσμένος», τότε σηκωνόταν ο αρχιερέας ή ο βοηθός του, έβγαζε τα άμφια και ζωνόταν με μία πετσέτα. Έπειτα έριχνε νερό σε μια λεκάνη και άρχιζε να πλένει το δεξί πόδι των ιερέων ή των μαθητών της Ιερατικής Σχολής (υποδυομένων τους μαθητές του Ιησού) και να τα σκουπίζει με την πετσέτα που ήταν ζωσμένος.

Το παράδειγμα της μεγίστης ταπεινοφροσύνης που έδωσε ο Ιησούς στους μαθητές του, προσπαθούσε να το επικοινωνήσει ο μητροπολίτης Καισαρείας στο ποίμνιό του, που συνωστιζόταν για να βρέξει τα μαντίλια και τους γιασμάδες του με το καθαγιασμένο νερό.

Ήταν δε τόσο μεγάλο το πλήθος που συνέρρεε από τα γύρω χωριά και άλλες επαρχίες για να παρακολουθήσει την τελετή, ώστε μια χρονιά (στα τελευταία χρόνια του μητροπολίτη Παΐσιου Β΄ Κεπόγλου), τα αφιερώματα των πιστών σε δώρα, ζώα για το αγρόκτημα της Μονής και χρήματα ανήλθαν στο ποσό των 75.000 γροσιών. Περί δε το 1886, από το βάρος του λαού κατέρρευσε η εξέδρα, κατέπεσε ο μητροπολίτης Ιωάννης Αναστασιάδης και διασκορπίστηκε το νερό πάνω στους πιστούς.

• Απόσπασμα από το Κατερίνα Νικολαΐδου-Ντάναση, Καισάρεια, 2 τόμοι, ιδιωτική έκδοση, 2019.
• Πηγή: facebook / Ένωση Ζιντζίντερε – Φλαβιανών Καππαδοκίας.