Άλλο η πολιτική και άλλο ο πολιτικός. Η πολιτική είναι κάτι αναγκαίο. Πολλοί πολιτικοί στην Ελλάδα αποτελούν ένα απεχθές είδος.Αποδείχθηκε τις τελευταίες μέρες. Η υπέρμετρη φιλοδοξία μερικών από αυτούς, σε συνδυασμό με τη ρηχή σκέψη τους, τους οδηγούν σε φληναφήματα που δυστυχώς απασχόλησαν και απασχολούν το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Η χώρα πληρώνει την ανεπάρκεια του πολιτικού της προσωπικού, και δυστυχώς την υποβάθμιση του μέσου όρου παιδείας της. Αυτό που ο Γιανναράς αποκαλεί «κατά κεφαλήν παιδεία».
Αν υπήρχε, δεν θα τολμούσαν τόσο ρηχοί τύποι να διεκδικήσουν την ψήφο των πολιτών. Τώρα όχι μόνο την διεκδικούν, αλλά εκλέγονται πανηγυρικά. Η αλήθεια είναι πως εκεί που τους γνωρίζουν υφίστανται συντριπτική ήττα, αλλά αν ταιριάζεις στο μέγεθος του αρχηγού φροντίζει ο ίδιος να σε βολέψει κάπου αλλού. Οι κομματάνθρωποι αναλαμβάνουν τα περαιτέρω. Αυτή είναι η δημοκρατία. Ένα κακό πολίτευμα, αλλά όλα τα άλλα είναι χειρότερα – όπως διάβασα ότι είπε ο Τσόρτσιλ.
Ευθύνονται όμως και οι «γνωστικοί». Υπαλληλίσκοι της εξουσίας αποδέχθηκαν τον εκφυλισμό οτιδήποτε μπορούσε να δώσει κάποια ποιότητα στον τόπο. Με τη νοοτροπία του υπαλλήλου δεν μπορούν να βγουν στο ξέφωτο, να διεκδικήσουν και να προωθήσουν κοινωνικές και πολιτισμικές αρχές.
Η χώρα δεν έχει καμιάς μορφής σοβαρή ηγεσία. Ούτε πολιτική ούτε οικονομική (μεταπράτες είναι οι άνθρωποι και εδώ) ούτε πνευματική. Αυτή η τελευταία, αν υπήρχε, θα έβγαινε μπροστά την περίοδο της κρίσης. Δεν θα λούφαζε. Το γεγονός ότι θα έβρισκε απέναντί της ισχυρή αντίδραση, έπρεπε να την ενθαρρύνει. Όχι να την κλείσει ακόμη περισσότερο στο καβούκι της. Οι ηγεσίες που είναι άξιες του τίτλου τους, επιζητούν το σταύρωσον, όχι το ωσαννά. Την άρνηση για να την μετατρέψουν σε ενεργό δυναμική.
Αυτό το είδος που λουφάζει αποτελεί, υποτίθεται, τον μεσαίο χώρο. Τον ορθολογικό, τον νηφάλιο. Το είδατε πουθενά να εκφράζει πρόταση; Συντηρείται πάντως καλά.
Άφησε το πεδίο ελεύθερο στα δύο άκρα – αυτά που εκφράστηκαν πριν από λίγες μέρες. Με τη ρηχότητά του το καθένα. Αλλά αυτή είναι η σημερινή Ελλάδα, όπως θα έλεγε ένας από τους πολιτικούς εκμαυλιστές της. Συνθήματα που ρίχνουν τη χώρα και την κοινωνία της περισσότερο στο βούρκο.
Για να έρθουμε στο προκείμενο, που είναι το Μεταναστευτικό. Δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας επειδή κάποιοι εγκάθετοι θα μας εγκαλέσουν. Δεν θα ανεχθούμε τη δικτατορία ούτε Αριστεράς ούτε Ακροδεξιάς. Το Μεταναστευτικό, όπως εξελίσσεται, είναι μια απειλή για τη χώρα. Όχι διότι έρχονται μετανάστες, αλλά διότι δεν υπάρχει πολιτική για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Όταν έχεις πολιτική και πνευματική ηγεσία σαν τη σημερινή, δεν μπορείς να διαμορφώσεις πρόταση στα σύνθετα. Τα σύνθετα φαινόμενα χρειάζονται ικανότητα να σκεφτείς και να καταλήξεις.
Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει πολιτική διαχείρισης του Μεταναστευτικού. Για την προηγούμενη, μια από τις χειρότερες που γνώρισε ο τόπος στα 200 χρόνια του νεότερου βίου του, τι να πει κανείς; Το ελάχιστο, υπήρξε άκρως υποκριτική. Δεν εφείδετο καλών λόγων για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Μιλούσε θετικά γι’ αυτούς, αλλά τους στοίβαζε σε χώρους όπως η Μόρια και εκεί συνέχιζαν το δράμα τους. Ίσως, ευελπιστώντας ότι αφού ζουν σε χειρότερο τόπο από την πατρίδα που εγκατέλειψαν, θα επέστρεφαν. Ή ήλπιζε στα φιλάνθρωπα αισθήματα των Ευρωπαίων να πίεζαν τις ηγεσίες τους να τους δεχθούν στις δικές τους χώρες. Τίποτε από αυτά δεν συνέβη. Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες έχουν γίνει αντικείμενο κρατικών πολιτικών.
Μερικές από τις πιο ευφυείς ευρωπαϊκές ηγεσίες εφαρμόζουν τη φασιστική λογική της επιλογής αυτών που κρίνουν ότι τους χρειάζονται. Άλλες επανεκλέγονται προβάλλοντας στους λαούς τους, ως μέγιστο επίτευγμα, ότι κράτησαν ερμητικά κλειστές τις πόρτες τους. Και, βεβαίως, η γειτονική Τουρκία τους χρησιμοποιεί ως μέσον άσκησης εξωτερικής πολιτικής.
Το πώς και το γιατί είναι πολυσυζητημένα, αλλά ίσως δεν γνωρίζετε ότι επιχείρησε να θέσει το θέμα στην ατζέντα των διμερών σχέσεων με την Ελλάδα.
Η Τουρκία δεν χρειάζεται να έρθει σε καμιά σκληρή αντιπαράθεση με την Ελλάδα. Μπορεί να πετύχει οτιδήποτε με την απάνθρωπη εκμετάλλευση των μεταναστών.
Στην Ελλάδα λοιπόν η πολιτική ηγεσία (και αναφέρομαι στο σύνολό της), αντί να διαμορφώσει, συνεργαζόμενη, πολιτική διαχείρισης ενός σύνθετου προβλήματος, αξιοποιώντας το σύνολο των δυνατοτήτων της χώρας, υποβαθμίζει το ζήτημα στο επίπεδο κακομοιριάς και τσίκνας, όπως συνέβη τις προηγούμενες ημέρες.
Το Μεταναστευτικό είναι ένα υπαρκτό και πολύ σοβαρό ζήτημα, και χρειάζεται να κατατεθούν προτάσεις από ανθρώπους που το γνωρίζουν σε βάθος.
Προτάσεις όμως σε ποια πολιτική βάση; Το πλαίσιο αυτό θα το διαμορφώσουν με σοβαρότητα και αίσθημα ευθύνης οι πολιτικοί. Οι λεπτομέρειες θα είναι ζήτημα των ειδημόνων.
Ποια λοιπόν είναι τα σταθερά χαρακτηριστικά του ζητήματος;
- Ήρθαν, έρχονται και θα συνεχίσουν να έρχονται μετανάστες. Κυρίως με την ενθάρρυνση της Τουρκίας.
- Η διαχείριση του θέματος με την Τουρκία δεν μπορεί να γίνει σε διμερές επίπεδο, αλλά σε ευρωπαϊκό. Στην Ελλάδα θα πρέπει να δράσουν καλύτερα οι κρατικές δομές για να φέρουν γρηγορότερα σε πέρας τις υποχρεώσεις τους. Και εννοώ ό,τι έχει σχέση με το δικαίωμα αίτησης ασύλου από τους μετανάστες.
- Πρέπει να βγει έξω από κάθε σκέψη η ιδέα ανακοπής του μεταναστευτικού ρεύματος με βίαιες, απάνθρωπες μεθόδους.
- Από τη στιγμή που φθάσουν στην Ελλάδα, η διαχείρισή τους πρέπει να είναι αξιοπρεπής. Όχι γιατί κάποιος το επιβάλλει, αλλά διότι αυτή είναι η αντίληψή μας για τη ζωή.
- Η πολιτεία θα πρέπει να αξιοποιήσει κάθε νομική η πολιτική δυνατότητα που της παρέχει το ευρωπαϊκό νομικό και πολιτικό κεκτημένο για την κατανομή τους σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
- Το σημαντικότερο: Υπάρχουν, δυστυχώς, στιγμές που μια πολιτική ηγεσία μπορεί να έρθει αντιμέτωπη και με το λαϊκό αίσθημα αν κρίνει πως το συμφέρον της χώρας το απαιτεί. Αφού βεβαίως πρώτα γίνει προσπάθεια να ενημερωθεί ο λαός και να κρίνει ο ίδιος με γνώση, όχι εφήμερα.
Η χώρα φθίνει δημογραφικά. Και σ’ αυτήν τη χώρα θα ζήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας με την επίκληση ενός πολιτισμού που έχει αφομοιωτικά χαρακτηριστικά, όπως έδειξε η ιστορική του διαδρομή. Πρέπει ή όχι, ένα μέρος των προσφύγων-μεταναστών να μείνει στη χώρα, να επηρεαστεί πολιτισμικά και να ενσωματωθεί στην ελληνική κοινωνία; Μήπως μια τέτοια εξέλιξη την έχουμε ανάγκη;
Αυτό όμως προϋποθέτει ότι όσοι έρχονται θα σεβαστούν τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες της κοινωνίας που θέλουν να ζήσουν. Για να γίνω σαφέστερος, δεν θα επιβάλλουν τον δικό τους τρόπο αντιμετώπισης π.χ. της γυναίκας. Ούτε και (στο όνομα της θρησκείας) θα σαρώνουν τα πάντα. Θα αποδεχθούν και δεν θα επιβάλλουν τα πολιτισμικά τους πρότυπα. Θα διατηρήσουν τις ιδιαιτερότητές τους αλλά δεν θα επιδιώξουν βίαιη επιβολή τους στις παρακμασμένες, δυστυχώς, κοινωνίες που φθάνουν.
Πολλοί μπορεί να διαφωνούν, αλλά όλα αυτά έπρεπε να αποτελέσουν αντικείμενο δημόσιου, ουσιαστικού διαλόγου εδώ και χρόνια. Όχι πομφόλυγες γα τη δημοσιότητα, επειδή δεν έχουμε –και δεν μπορούμε– κάτι να πούμε.
Είναι κατάντια που η αγωνία ενός βουλευτή για δημοσιότητα εξευτελίζει τη συζήτηση για ένα μείζον θέμα που απασχολεί την ελληνική κοινωνία.