Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός κατάγονταν από την Συρία των πρώτων χριστιανικών αιώνων και έζησαν την εποχή που αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Καρίνος. Όταν η μητέρα τους Θεοδότη έμεινε χήρα, αφιέρωσε κάθε προσπάθειά της στη χριστιανική ανατροφή των δύο παιδιών της, Κοσμά και Δαμιανού.
Τους δύο αδελφούς διέκρινε μεγάλη ευφυΐα και επιμέλεια, γι’ αυτό και σπούδασαν πολλές επιστήμες, ιδιαίτερα όμως επιδόθηκαν στην ιατρική, την οποία εξασκούσαν ως διακονία φιλανθρωπίας προς τον πλησίον.
Θεράπευαν τις ασθένειες των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των φτωχών, χωρίς να παίρνουν χρήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ανάργυροι. Πολλοί ασθενείς που θεραπεύθηκαν ήθελαν να τους ευχαριστήσουν. Αλλά αυτοί δεν δέχονταν τις ευχαριστίες και απαντούσαν με τον ορθό λόγο της Αγίας Γραφής: «Η ευλογία και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμης και η ισχύς τω Θεώ ημών εις τους αιώνας των αιώνων». Δηλαδή, όλος ο ύμνος και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμη και η ισχύς, ανήκει στον Θεό μας, στους αιώνες των αιώνων.
Το μόνο που ζητούσαν απ’ όσους θεράπευαν ήταν να πιστέψουν στον Χριστό.
Κάποιοι όμως «καλοθελητές» διέβαλαν τους Αγίους στον αυτοκράτορα και του είπαν ότι τις θεραπείες και τα θαύματα που επιτελούσαν τα έκαναν με μαγικές τέχνες. Τότε οι άγιοι προσήλθαν ενώπιόν του και ο Καρίνος προσπάθησε να τους μεταπείσει να αρνηθούν τον Χριστό. Εκείνοι όμως όχι μόνο δεν αρνήθηκαν την πίστη τους, αλλά κατάφεραν να μεταπείσουν και να αλλάξουν και τον ίδιο τον αυτοκράτορα, αφού και ο ίδιος δέχτηκε τις θεραπευτικές τους ενέργειες.
Συγκεκριμένα, όταν ο Καρίνος ανέκρινε τους αγίους, μετατοπίστηκε το πρόσωπό του και στράφηκε προς τη ράχη του. Αμέσως τότε οι άγιοι τον θεράπευσαν με την προσευχή τους στον Χριστό. Εξαιτίας αυτού του θαύματος πίστεψαν στον Χριστό όσοι βρίσκονταν εκείνη την στιγμή μπροστά σ’ αυτό που συνέβη, και ο ίδιος ο αυτοκράτορας τους έστειλε πίσω στους συγγενείς τους με μεγάλες τιμές.
Αργότερα όμως, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, φθονήθηκαν από τον ίδιο τον δάσκαλο που τους είχε μάθει την ιατρική επιστήμη, γιατί είχαν αποκτήσει μεγάλη δόξα και φήμη. Γι’ αυτόν το λόγο τους ανέβασε σε κάποιο όρος για να μαζέψουν δήθεν βότανα, και εκεί τους επιτέθηκε με πέτρες και τους θανάτωσε.
Κατά άλλον συναξαριστή, αφού διακόνησαν ταπεινά σε όλη τους την ζωή τον πλησίον, πέθαναν ειρηνικά και τάφηκαν στην τοποθεσία Φερεμά.
Η μνήμη τους τιμάται την 1η Νοεμβρίου.
- Πηγή: inagkoel.gr.