Η κακοδαιμονία της Κύπρου έχει την ρίζα της στον επεκτατισμό της Τουρκίας σε βάρος της, και στα στρατηγικά λάθη του ελληνισμού –με μείζονα την αποδοχή των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου– που έδωσαν εγγυητικά δικαιώματα στην Τουρκία και έφεραν τον τουρκικό στρατό στο νησί, την απομάκρυνση της ελληνικής μεραρχίας που αποδυνάμωσε την άμυνα της Κύπρου, και το εγκληματικό πραξικόπημα που έδωσε την αφορμή της τουρκικής εισβολής το 1974.
Μετά την εισβολή, η έλλειψη πανεθνικής στρατηγικής του ελληνισμού για απελευθέρωση της Κύπρου, η ανατροπή του στρατιωτικού ισοζυγίου προς όφελος της Τουρκίας και η υιοθέτηση πολιτικής κατευνασμού επέτρεψαν στην Τουρκία να παγιώσει τα τετελεσμένα της κατοχής και χωρίς κόστος να συνεχίσει την επεκτατική πολιτική της σε βάρος της Κύπρου με δράσεις σε όλους τους τομείς: τουρκοποίηση και ισλαμοποίηση των Κατεχομένων, εκρίζωση του ελληνικού στοιχείου, αρπαγή των περιουσιών του, αλλαγή των ελληνικών τοπωνυμίων, συστηματικός εποικισμός, εγκατάσταση παράνομης υποτελούς διοίκησης εξηρτημένης από την Τουρκία (πλειοψηφία εποίκων, διμερείς συμφωνίες εξάρτησης σε όλους τους τομείς), προωθήσεις του τουρκικού στρατού στην ουδετέρα ζώνη (ΟΖ), επέκταση της κατοχής και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ), παρεμπόδιση γεωτρήσεων της ΚΔ, διαρκής ενίσχυση των τουρκικών δυνάμεων κατοχής (ΤΔΚ) με επιθετικό οπλισμό (πρόσφατα με άρματα Leopard 2A4 και αυτοκινούμενα πυροβόλα 155 χιλ.) κ.ά.
Σήμερα η πολιτικοστρατιωτική κατάσταση προμηνύει νέα δεινά για τον ελληνισμό της Κύπρου.
Σε πολιτικό επίπεδο ακολουθείται η καταστροφική επιλογή λύσης ΔΔΟ. Σε στρατιωτικό επίπεδο απουσιάζει αποτρεπτική δύναμη η οποία να ανακόψει την τουρκική επιθετικότητα, που στοχεύει με την απειλή ή χρήση ισχύος να αναγκάσει τους Έλληνες να αποδεχθούν λύση τουρκικών όρων. Η Τουρκία τηρεί την Κύπρο σε ασφυκτικό στρατιωτικό κλοιό από θαλάσσης και ξηράς. Στη θάλασσα, εισέβαλε στην ΑΟΖ της από το 2013 με ερευνητικά σκάφη, και από το 2019 με θαλάσσια γεωτρύπανα υπό την προστασία του πολεμικού ναυτικού της, προς ανατροπή του ενεργειακού προγράμματος της και σφετερισμό του φυσικού αερίου της. Στην ξηρά, οι ΤΔΚ ανέπτυξαν δυνατότητες που τους επιτρέπουν ταχεία επιθετική δράση και έλεγχο σε μικρό χρονικό διάστημα ζωτικών χώρων της ΚΔ μεγάλης στρατηγικής αξίας πλησίον της γραμμής αντιπαράταξης. Είναι μια απειλή που μεγιστοποιεί το βαθμό κινδύνου για την ασφάλεια της ΚΔ και αυξάνει δραματικά τις αμυντικές ανάγκες της.
Το Κυπριακό είναι κατεξοχήν πρόβλημα ασφάλειας που συνίσταται στην επιδίωξη της Τουρκίας να θέσει ολόκληρη την Κύπρο υπό τον έλεγχό της και στην απαίτηση για τον ελληνισμό να την ανακόψει. Η ΚΔ στον κρίσιμο τομέα της ασφάλειας ακολούθησε λανθασμένες επιλογές σε πολιτικό, στρατιωτικό και ενεργειακό επίπεδο.
Στον πολιτικό τομέα αποδέχθηκε συνομιλίες με την υποτελή διοίκηση της Τουρκίας, που μετέτρεψαν το διεθνές έγκλημά της σε δικοινοτική διαφορά και υιοθέτησε για το Κυπριακό την λύση ΔΔΟ που επέβαλαν Τουρκία και Βρετανία. Λύση που καταλύει την ΚΔ, διχοτομεί το έδαφος, το λαό και την εξουσία, αφοπλίζει το κυπριακό κράτος (δεν θα έχει το δικαίωμα να έχει ένοπλες δυνάμεις και δυνατότητα αυτοάμυνας) και παρέχει τη δυνατότητα στην Τουρκία να επιβάλει τις πολιτικές αποφάσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης μέσω των Τουρκοκυπρίων και της απαίτησης συναπόφασης των δύο κρατιδίων για τα ζωτικά θέματα.
Στον στρατιωτικό τομέα, και παρά τη συνεχιζόμενη επί 45 χρόνια τουρκική κατοχή, η ΚΔ ακολούθησε μια αδικαιολόγητη και εξαιρετικά επικίνδυνη πολιτική που πηγάζει από την υποτίμηση της αμετακίνητης τουρκικής στοχοθεσίας για έλεγχο όλης της Κύπρου και την υποτίμηση της σημασίας που έχει η στρατιωτική ισχύς για την επιβίωση ενός κράτους. Δεν μερίμνησε για την επαρκή ενίσχυση της άμυνας, παρά τη διάθεση των αναγκαίων οικονομικών πόρων από το ΤΑΘ, με συνέπεια η Εθνική Φρουρά (ΕΦ) να στερείται πολεμικού ναυτικού και πολεμικής αεροπορίας, οι δε δυνάμεις ξηράς να χρειάζονται επειγόντως εκσυγχρονισμό και συμπληρώσεις σε μέσα και οπλικά συστήματα.
Στον ενεργειακό τομέα προχώρησε σε πρόγραμμα εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της ΑΟΖ της χωρίς να εξασφαλίσει τις αναγκαίες συνθήκες ασφάλειας, που απαιτούν πέραν της επιλογής εταιριών υδρογoνανθράκων μεγάλων χωρών, και αεροναυτικές δυνάμεις καθώς και αμυντικές συμμαχίες.
Οι χώρες της ΕΕ και του ΣΑ των ΗΕ δεν αντιδρούν δυναμικά προς προστασία της ΚΔ, επειδή η Τουρκία λόγω του γεωπολιτικού βάρους της έχει πολύ μεγάλη σημασία για τα στρατηγικά τους συμφέροντα. Αποφάσεις του ΣΑ/ΟΗΕ για την απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο, την παράνομη «ΤΔΒΚ», την Αμμόχωστο και τη δημογραφική αλλοίωση, παραμένουν επί δεκαετίες ανεκτέλεστες, με την ΚΔ να μην επικεντρώνει την πολιτική στόχευσή της στη διεκδίκηση εφαρμογής τους. Σήμερα η Τουρκία πραγματοποιεί παράνομες γεωτρήσεις στην ΑΟΖ και τα χωρικά ύδατα της ΚΔ. Τα ΗΕ παραμένουν απαθή, η ΕΕ αντιδρά υποτονικά, και οι γειτονικές χώρες με τις οποίες η ΚΔ έχει συνάψει στρατηγικές συνεργασίες δεν επεμβαίνουν, επειδή δεν απειλούνται τα δικά τους ζωτικά συμφέροντα. Η Βρετανία, διαχρονικά, υπονομεύει την ΚΔ και διευκολύνει την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας. Η Ελλάδα στηρίζει την ΚΔ σε όλους τους τομείς, αλλά δεν διακινδυνεύει δυναμική αντίδραση, οσάκις η Τουρκία προβαίνει σε στρατιωτικές ενέργειες κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων τής ΚΔ (ΑΟΖ, ΟΖ, FIR).
Η πορεία που ακολουθεί η ΚΔ σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, και η εναπόθεση της ανακοπής της τουρκικής επεκτατικότητας μόνο στο Διεθνές Δίκαιο και στην ελπίδα εξωτερικών παρεμβάσεων, εμπερικλείει κινδύνους στρατηγικής κατάρρευσης. Απαιτείται άμεσα νέα στρατηγική εθνικής επιβίωσης με στόχο τη διάσωση του κράτους της ΚΔ και των ελεύθερων περιοχών και τη μη νομιμοποίηση της διχοτόμησης. Να βασίζεται στην ενίσχυση της κρατικής οντότητας της ΚΔ, στη σύναψη αμυντικών συμμαχιών και στην αναθεώρηση της πολιτικής του κατευνασμού και της επιλογής λύσης του Κυπριακού.
Συγκεκριμένα, η ΚΔ να ενισχύσει τους συντελεστές ισχύος της. Την οικονομία, τη διπλωματία, το εθνικό φρόνημα και πρωτίστως την άμυνα, με ταχεία ενδυνάμωση της ΕΦ στη ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα, και να επιδιώξει:
- Αναζωογόνηση του δόγματος του ΕΑΧ Κύπρου-Ελλάδας και οροθέτηση ΑΟΖ μεταξύ τους.
- Μετατροπή των στρατηγικών συνεργασιών με γειτονικές και φίλες χώρες, σε αμυντικές συμμαχίες, στη βάση κοινών συμφερόντων αλλά και κοινής συνεισφοράς στην ασφάλεια, που προϋποθέτει ενίσχυση της ΕΦ.
- Σθεναρά, υποστήριξη του αγωγού EASTMED, προς απόκτηση κοινότητας συμφερόντων με χώρες της ΕΕ.
- Ένταξη στην PfP.
Να απορρίψει τη λύση ΔΔΟ, που καταλύει την ΚΔ νομιμοποιεί την διχοτόμηση και θέτει τον ελληνισμό της Κύπρου υπό τουρκική κηδεμονία.
Φοίβος Κλόκκαρης
Αντιστράτηγος ε.α.
