Η πολιτική μεταβολή που συνέβη στην Ελλάδα συνεπεία του στρατιωτικού κινήματος στου Γουδή (15 Αυγούστου 1909), φέρνει τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην Αθήνα με πρόσκληση του «Στρατιωτικού Συνδέσμου». Ο Κρητικός πολιτικός έγινε δεκτός με μεγάλο ενθουσιασμό από τον αθηναϊκό λαό, και στις βουλευτικές εκλογές της 28ης Νοεμβρίου 1910, ως αρχηγός του νεοϊδρυθέντος Κόμματος των Φιλελευθέρων, επικράτησε με ευκολία αφού η παλαιά πολιτική τάξη δήλωσε αποχή από την εκλογική διαδικασία. Αμέσως, ο Βενιζέλος έθεσε σε εφαρμογή ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς, που όμοιό του δεν είχε δει η χώρα στα ογδόντα χρόνια του ελεύθερου βίου της.
Η εκσυγχρονιστική πολιτική βούλησή του αποτυπώθηκε στο σύνταγμα του 1911.
Με την αναδιοργάνωση του στρατού που έκανε με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο και τη σύναψη της Βαλκανικής Συμμαχίας κέρδισε τους απελευθερωτικούς πολέμους του 1912-1913 κατά των Τούρκων (Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος) και των Βουλγάρων (Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος). Νωρίτερα, ο λαός επικροτώντας τις επιλογές του, του έχει χαρίσει μία ακόμα εκλογική νίκη στις 11 Μαρτίου 1912.
Το αναδημιουργικό έργο του ήλθε να διακόψει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο Βενιζέλος διαφώνησε με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για το εάν έπρεπε να αναμιχθεί η Ελλάδα αμέσως στον πόλεμο ή να παραμείνει ουδέτερη. Ο αγγλόφιλος Βενιζέλος υποστήριζε την άμεση εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο, ενώ ο γερμανόφιλος βασιλιάς προτιμούσε την ουδετερότητα. Είναι η εποχή του βαθύτατου «Εθνικού Διχασμού», που θα επισωρεύσει τραύματα και πληγές που άργησαν πολύ να επουλωθούν.
Ο Βενιζέλος παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία στις 21 Φεβρουαρίου και στις 22 Σεπτεμβρίου του 1915 (αφού είχε κερδίσει πανηγυρικά της εκλογές της 31ης Μαΐου).
Η διαμάχη των δύο ανδρών κορυφώθηκε τον Νοέμβριο του 1916 με την εκθρόνιση του Κωνσταντίνου και την ανάληψη εκ νέου της πρωθυπουργίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που οδήγησε στην έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
Μετά το τέλος του «Μεγάλου Πολέμου» ο Βενιζέλος επιτυγχάνει έναν ακόμη διπλωματικό θρίαμβο με την υπογραφή, στο Παρίσι, της Συνθήκης των Σεβρών (27 Ιουλίου 1920), με την οποία δημιουργείται η μεγάλη Ελλάδα «των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Την ώρα όμως που ετοιμαζόταν να επιστρέψει θριαμβευτής στην Ελλάδα, έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του από φανατικούς αντιπάλους του (30 Ιουλίου).
Στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, μεσούσης της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Βενιζέλος ηττήθηκε και απογοητευμένος αναχώρησε από την Ελλάδα, ανακοινώνοντας ότι εγκαταλείπει την πολιτική. Κλήθηκε όμως να συνεισφέρει, με τη διπλωματική του εμπειρία και το αναμφισβήτητο διεθνές κύρος που διέθετε, στη διαμόρφωση της Συνθήκης της Λοζάνης, στην οποία σύρθηκε η Ελλάδα ηττημένη στα πεδία των μαχών της Μικράς Ασίας.
- Πηγή: sansimera.gr.