Τα χτήνα μ’ θέλ’νε το πλυμίν, ροΐν θέλ’νε τ’ αρνία μ’!
Τα σκυλία μ’ γουρνιάγουνταν και το μαλέζ’ περμένε…
Οι παραπάνω στίχοι από την Καμπάνα του Πόντου του Φίλωνα Κτενίδη περιέχουν δύο λέξεις που σχετίζονται με τα ζώα, το πλυμίν και το μαλέζ’. Το πλυμίν το συναντάμε κυρίως τον χειμώνα που δεν υπάρχει φρέσκια τροφή. Γι’ αυτό οι Πόντιοι βράζουν με πολύ νερό διάφορα χόρτα και λαχανικά ώστε να τραφούν κυρίως οι αγελάδες. Μάλιστα στο λεξικό του Άνθιμου Παπαδόπουλου υπάρχει η φράση φαείν άμον πλυμίν, που περιγράφει το φαγητό που είναι νερούλο και άνοστο.
Σε αντίθεση με το πλυμίν, το μαλέζ’, που επίσης είναι τροφή για ζώα, φτιάχνεται από αλεύρι. Πρόκειται για έναν υδαρή χυλό, μια αλευρόσουπα επί της ουσίας, που δίνεται αποκλειστικά στα σκυλιά, χειμώνα και καλοκαίρι. Στην ποντιακή διάλεκτο υπάρχει η παροιμία έκαψεν το μαλέζιν, να έτον κ’ έναν καλόν φαείν, που χρησιμοποιείται για ένα κακό που προέρχεται από άνθρωπο ανάξιο λόγου ή για μια ατυχία από μικρή αφορμή.
- Βρείτε, μάθετε και διαδώστε την έννοια ακόμα περισσότερων ποντιακών λέξεων και φράσεων στο λεξικό του pontos-news.gr.