Αν κάποιος θέλει πρακτικά να αντιληφθεί τη διαφορά μεταξύ υπερήφανης και αναξιοπρεπούς διπλωματίας, αρκεί να ανατρέξει στις προσωπικότητες και τα έργα του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια και του σημερινού πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Δεν θα αναφερθώ στη μεταξύ των δύο ανδρών χαώδη διαφορά ως προς τις γνώσεις, τις εμπειρίες, τις ικανότητες.
Δεν θα μείνω στο κύρος που διέθετε διεθνώς και μεταξύ των ηγετών των μεγάλων δυνάμεων ο πρώτος και πώς αντιμετωπίζουν τον σημερινό πρωθυπουργό ο Τραμπ ή η Μέρκελ. Δεν θα σταθώ στο ότι ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας χειριζόταν άριστα, πέραν της ελληνικής, πέντε γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και ρωσικά. Θα μνημονεύσω, προς σύγκριση, μόνο το χειρισμό των εθνικών θεμάτων από τον Καποδίστρια.
Ένα από τα επιχειρήματα της κυβερνητικής προπαγάνδας είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι αποτέλεσμα συμβιβασμού, με το δεδομένο ότι οι ΗΠΑ, η Γερμανία, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ ήθελαν με κάθε τρόπο αυτή να περάσει. Ο Ιωάννης Καποδίστριας στο θέμα της ιδρύσεως του ελεύθερου και ανεξάρτητου ελληνικού κράτους είχε απέναντί του όλες τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής του, που αποτελούσαν την Ιερά Συμμαχία και επηρεάζονταν από τον ανθέλληνα καγκελάριο της Αυστροουγγαρίας Μέτερνιχ.
Είναι ανακρίβεια το ότι η Επανάσταση των Ελλήνων σώθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις, με την ναυμαχία του Ναβαρίνου. Η Επανάσταση σώθηκε από τους διπλωματικούς χειρισμούς του Καποδίστρια και τη γενναιότητα αγωνιστών, με πρώτον τον Κολοκοτρώνη. Μπορεί να λεχθεί ότι το Πρωτόκολλο της Πετρουπόλεως (1826) και η Ιουλιανή Σύμβαση του Λονδίνου (1827)
–σημαντικοί σταθμοί στη θετική έκβαση του Ελληνικού Ζητήματος– προδιαγράφονται στην εισήγηση του Καποδίστρια προς τον τσάρο Αλέξανδρο, την άνοιξη του 1822 (Γεώργιος Διον. Πουκαμισάς, Ιωάννης Καποδίστριας – Εθνικός αγωνιστής, διπλωμάτης, θεμελιωτής κράτους, εκδ. «Κασταλία», σ. 37).
Ο Καποδίστριας πέτυχε να υπογραφεί, στις 6 Ιουλίου του 1827, στο Λονδίνο, η τριμερής συμφωνία Αγγλίας, Ρωσίας και Γαλλίας, απότοκο της οποίας ήταν η ναυμαχία του Ναβαρίνου, τον Οκτώβριο του 1827.
Ο κυβερνήτης έρχεται στο Ναύπλιο στις αρχές του 1828, χωρίς ακόμη να έχει αναγνωριστεί το ελληνικό κράτος. Στις 30 Νοεμβρίου 1829, με τη δεύτερη Διάσκεψη του Λονδίνου, αναγνωρίζεται ανεξάρτητο βασίλειο. Ο Αλ. Δεσποτόπουλος γράφει στη σχετική μελέτη του: «Ο Κυβερνήτης χειρισθείς αυτοπροσώπως το θέμα των σχέσεων της Ελλάδος προς τις τρεις μεγάλες Δυνάμεις, ενεργήσας ακαταπονήτως και ευστόχως παρά ταις Κυβερνήσεσιν αυτών δια την αναγνώρισιν των εθνικών δικαίων και αντιμετωπίσας επιδεξίως και ανατρέψας τας δυσμενείς δια την Ελλάδα αποφάσεις αυτών, ταυτοχρόνως εξησφάλισε παρ’ αυτών ενισχύσεις αποφασιστικάς υπέρ του Αγώνος και της Χώρας».
Μια σημείωση: Ο Καποδίστριας, πέραν των ικανοτήτων του, πίστευε σε αξίες, σε ιδανικά, στην Ελλάδα, στην Ορθοδοξία. Αντιμετώπισε θέματα και τα έλυσε επ’ ωφελεία της πατρίδας, δεν τα διεκπεραίωσε ως υποτακτικός. Οι ισχυροί της Γης δεν του επιδαψίλευσαν επαίνους και τιμές ούτε Νόμπελ, αν υπήρχε… Η δολοφονία ήταν η «αμοιβή» του. Όμως αυτός μένει φωτεινό παράδειγμα στην ιστορία μας.
Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος
