Το σημαντικότερο ζήτημα που αντιμετωπίζουν τα Βαλκάνια σήμερα προέρχεται από τη διαφαινόμενη συμφωνία μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου για τη «διόρθωση» των συνόρων του Κοσσυφοπεδίου, όπως τόνισε ο Κοσοβάρος πρόεδρος Χασίμ Θάτσι.
Με τη συμφωνία δεν έχουν πρόβλημα οι ΗΠΑ, διαφωνεί η Μέρκελ (δεν θέλει καμιά συνοριακή αλλαγή) αλλά και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Ραμούς Χαραντινάι.
Διαφωνεί επίσης η Σερβική Εκκλησία, καθώς μια τέτοια συμφωνία, που θα προβλέπει την συμπερίληψη της περιοχής Μητροβίτσας (βόρειο Κοσσυφοπέδιο) στη σερβική επικράτεια, εξασθενεί το σερβικό στοιχείο που, παρόλο που το 60% δεν ζει στο βόρειο Κόσοβο, θα βρίσκεται διεσπαρμένο, οπότε το ποίμνιο της Εκκλησίας και των ιστορικών μοναστηριών εξασθενεί. Σέρβοι θα συνεχίσουν να υπάρχουν, αλλά χωρίς εδαφική και πληθυσμιακή συνοχή.
Η Ελλάδα, ως γνωστόν, και άλλες τέσσερις χώρες της ΕΕ (Ρουμανία, Κύπρος, Σλοβακία, Ισπανία) δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, και μια τέτοια εξέλιξη θα φέρει τις χώρες αυτές ενώπιον μιας νέας κατάστασης. Η διαφαινόμενη ανησυχία περιστρέφεται γύρω από ένα δυναμικό ντόμινο εξελίξεων, το οποίο αν και δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί δεν αποκλείεται, σε μια εποχή που οι δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Ευρώπη) επιδιώκουν επαναπροσδιορισμό της επιρροής τους στα Βαλκάνια.
Η Αλβανία εκδήλωσε ήδη το ενδιαφέρον της για ένωση με το Κόσοβο. Δεν είναι εύκολη υπόθεση όχι μόνο λόγω του διεθνούς παράγοντα, αλλά και διότι οι Κοσοβάροι δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα δεχθούν να τεθούν υπό την ηγεσία και την πολιτική του αλβανικού κράτους και της ηγεσίας του.
Μια νέα δυναμική στα Βαλκάνια δεν αποκλείεται να επαναφέρει τη διεκδίκηση, από τα Τίρανα, των δυτικών περιοχών των Σκοπίων (Τέτοβο), όπου ζουν πολλοί Αλβανοί.
Ο πρόεδρος του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι σκέφτεται να φέρει στις συνομιλίες το θέμα απόκτησης από την περιοχή του της κοιλάδας του Πρέσεβο στη νότια Σερβία, στην οποία η πλειοψηφία είναι Αλβανοί.
Οι Σέρβοι της Βοσνίας (Ρεπούμπλικα Σέρμπσκα), θα μπορούσαν να ζητήσουν την απόσχισή τους από τη Βοσνία και την ένωσή τους με τη Σερβία. Οι Κροάτες θα μπορούσαν επίσης να διεκδικήσουν τη δυτική Ερζεγοβίνη, η οποία σήμερα ανήκει στη Βοσνία. Η Βοσνία θα μπορούσε να διεκδικήσει το Σαντζάκ, περιοχή της Σερβίας στην οποία ζουν Μουσουλμάνοι. Βοσνία, Σερβία και Αλβανία θα μπορούσαν να διεκδικήσουν από το Μαυροβούνιο περιοχές που πιστεύουν ότι τις ανήκουν λόγω του πληθυσμιακού στοιχείου. Και πάει λέγοντας.
Θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί μια τέτοια εξέλιξη η Μόσχα; Κατά μία άποψη ναι. Η διεθνής αποδοχή αυτών των εξελίξεων νομιμοποιεί την προσάρτηση της Κριμαίας και τις ρωσικές διεκδικήσεις στην ανατολική Ουκρανία, όπου η μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων είναι Ρώσοι.
Αλλά υπάρχει και η επιφυλακτική προσέγγιση.
Μια διεθνής αποδοχή αλλαγής συνόρων στη βάση της εθνικής ομοιογένειας μπορεί να δημιουργήσει πολλά και σοβαρά προβλήματα στη Ρωσία, η οποία αποτελείται από 85 ομόσπονδες περιοχές.
Ενδεικτικό του κλίματος στα Βαλκάνια είναι, επίσης, ότι ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας στη Βοσνία Μίλοραντ Ντόντικ δήλωσε πως ο επονομαζόμενος υπουργός εξωτερικών του Κοσόβου Μπεγζέτ Πατσόλι είναι ανεπιθύμητος στην Μπάνια Λούκα, πρωτεύουσα της δημοκρατίας στην οποία προεδρεύει, διότι η Ρεπούμπλικα Σέρμπσκα δεν αναγνωρίζει το Κόσοβο.
Στην Μπάνια Λούκα πρόκειται να συνέλθει η Διαδικασία Ευρωπαϊκής Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην οποία συμμετέχει και το Κόσοβο. Ο υπουργός Εξωτερικών της Βοσνίας Ιγκόρ Κράντακ δήλωσε ότι ο Πατσόλι συμμετέχει στη διάσκεψη ύστερα από συναίνεση της Σερβίας.
Στα Βαλκάνια, ακόμη και η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα επηρεάζοντας χώρες και ηγέτες –όπως ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα–, αλλά με την οικονομική κρίση που περνά, μάλλον στο άμεσο μέλλον θα παρουσιάσει μια εσωστρέφεια.
Είναι καιρός οι βαλκανικές χώρες να βρουν έναν τρόπο συνεννόησης με μια βαλκανική διάσκεψη στην οποία η Τουρκία δεν θα είναι παρούσα.
