Πολλά από εκείνα που ζητούσε να μάθει ο ελληνικός λαός, για το πώς έκλεισε η Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ για την ονομασία των Σκοπίων, τις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων, το erga omnes, το δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα αλλά και τα σχέδια της κυβέρνησης Ζάεφ, αποκάλυψε ο Σκοπιανός πρωθυπουργός μιλώντας στον δημοσιογράφο της ΕΡΤ Φάνη Παπαθανασίου.
Αν και τα όσα είπε ο Ζόραν Ζάεφ, συχνά διαφοροποιούνται όταν τα διατυπώνει στο εσωτερικό της πΓΔΜ, η συνέντευξή του είναι κάτι παραπάνω από χρήσιμη καθώς θεωρητικά μάθαμε αρκετά πράγματα.
- Καταρχήν, στο εσωτερικό της πΓΔΜ το όνομα «Μακεδονία» θα παραμείνει ως έχει μέχρι το 2025! Τη χρονιά αυτή τα Σκόπια περιμένουν πως θα ενταχθούν πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε το όνομα της χώρας θα αλλάξει και τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό θα είναι «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».
- Μέχρι τότε, προηγούνται πολλά βήματα με πρώτο το δημοψήφισμα στα Σκόπια που θα διενεργηθεί στις 23 ή στις 30 Σεπτεμβρίου ή στις 7 Οκτωβρίου 2018. Το ερώτημα που θα τεθεί είναι το «Είστε υπέρ της ΕΕ και του NATO υποστηρίζοντας την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας;». Ο Ζόραν Ζάεφ πιστεύει ότι οι πολίτες της πΓΔΜ θα είναι απόλυτα θετικοί.
- Σε κάθε περίπτωση η καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης στην πΓΔΜ είναι η 15η Ιανουαρίου 2019. Από τη Συμφωνία οι πολίτες και στις δύο χώρες θα δουν μόνο οφέλη.
- Ελλάδα και Σκόπια «έχουμε σαφώς διαχωρισμένα τα θέματα ταυτότητας. Εμείς δεν είμαστε κομμάτι της ελληνιστικής ιστορίας της Μακεδονίας». Τα Σκόπια αναγνωρίζουν την ελληνιστική μακεδονική ταυτότητα.
- Απευθυνόμενος στον Πάνο Καμμένο και τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο Ζόραν Ζάεφ είπε πως «αποκτήσαμε όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις, ότι αυτό θα γίνει με συνταγματικές τροποποιήσεις και ότι ταυτόχρονα δεν θίγει την ιδιαιτερότητα του βορείου τμήματος της Ελλάδας». Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως το άρθρο 7, παράγραφος 2 και 3 διαχωρίζει με σαφήνεια το ελληνικό κομμάτι της Μακεδονίας από το δικό τους, εκφράζει «απόλυτο σεβασμό προς την ελληνική κληρονομιά, προς εκείνους που νιώθουν Έλληνες Μακεδόνες» και πρόσθεσε: «Εμείς αυτό το σεβόμαστε και θέλουμε σε αυτή τη βάση να οικοδομήσουμε τη φιλία μας. Με τον αμοιβαίο διαχωρισμό αυτών των ζητημάτων ταυτότητας, διότι η ταυτότητα είναι αίσθημα, δεν μπορεί να ορισθεί με συμφωνίες. Δεχόμενοι τη χρήση erga omnes πιστεύω ότι και τα ζητήματα ταυτότητας που συζητιούνται προστατεύονται στην ελληνική πλευρά. Θέλω να απευθυνθώ σε αυτούς και να τους καλέσω να δουν αυτό το ζήτημα με αυτόν τον τρόπο. Οι βλέψεις προς την Ελλάδα είναι μόνο τουριστικές, φιλικές».
- Όπως είπε ότι οι δύο χώρες έκαναν αμοιβαίες υποχωρήσεις και αποκόμισαν εξίσου οφέλη μέχρι να φτάσουν στη συμφωνία.
- Εκμυστηρεύθηκε πως η πιο δύσκολη στιγμή γι’ αυτόν ήταν εκεί που έπρεπε να δεχτεί την αιτιολόγηση για ποιο λόγο το όνομα θα πρέπει να είναι για όλες τις χρήσεις και στο εσωτερικό με συνταγματικές αλλαγές και έκανε γνωστό πως η απάντηση από την ελληνική πλευρά, από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά ήταν ότι αν δεν κλείσει με αυτό τον τρόπο ολοκληρωτικά το θέμα, στο μέλλον θα προκύψουν και νέα προβλήματα. Και αυτό είναι γεγονός, παραδέχθηκε, «όσο αυτό και να ήταν δύσκολο, αυτό ήταν το σημείο καμπής» και σημείωσε σε άλλο σημείο της συνέντευξης: «Δεν είναι εύκολο, ξέρω όμως ότι οι ηγέτες πρέπει να ηγούνται και να εξασφαλίζουν ένα καλό μέλλον για τα παιδιά και τις επερχόμενες γενιές. Αυτό είναι υποχρέωσή μας. Μπορεί και να στοιχίσει στην πολιτική καριέρα τη δική μου και του Αλέξη Τσίπρα, αλλά ξέρω ότι οι δύο χώρες μας θα έχουν οφέλη. Αυτό ήταν το επώδυνο θέμα». Αντέταξε σε αυτό πως μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό έκαναν ένα ιστορικό βήμα για το οποίο δήλωσε βέβαιος ότι οι πολίτες θα δουν τα οφέλη, όχι σε 5 και 10 χρόνια, αλλά σε 5 και 10 μήνες.
- Σε ερώτηση για το ποιος ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που οδήγησε στη συμφωνία, απάντησε κατηγορηματικά το «erga omnes». «Επειδή το πιο επώδυνο θέμα στη συμφωνία είναι η εσωτερική χρήση του ονόματος και η ανάγκη να αλλάξει στο Σύνταγμα είναι επώδυνο ζήτημα. Ραγίζει την καρδιά. Τη δική μου και του λαού μου. Αλλά δίνει μεγάλη προοπτική για τους πολίτες μας. Δημιουργούμε έναν καινούργιο φίλο, τον νότιο γείτονά μας με τον οποίο πρέπει να αναπτύξουμε τεράστια φιλία. Ανοίγει προοπτική για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ» διευκρίνισε.
- Ταυτόχρονα με τις συνταγματικές αλλαγές, επισήμανε, θα ανοίξουν τα διαπραγματευτικά κεφάλαια με την ΕΕ έτσι θα προχώρα και η χρήση τους ονόματος στο εσωτερικό. «Κάθε κεφάλαιο αφορά όλους τους θεσμούς και έτσι η χρήση θα μπαίνει σταδιακά και στο εσωτερικό. Με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε με τα κεφάλαια, για να προχωρήσει πιο γρήγορα και η χρήση το εσωτερικό. Με την πλήρη ένταξη στην ΕΕ που όλοι περιμένουμε να μην είναι αργότερα από το 2025, η χώρα και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» συμπλήρωσε.
- Για την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ, είπε πως η χώρα του περιμένει την επόμενη εβδομάδα ότι θα λάβει πρόσκληση από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, με την οποία ουσιαστικά θα ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για την εισδοχή. Αυτές θα διαρκέσουν μέχρι τον Ιανουάριο του 2019, οπότε θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες με το δημοψήφισμα και τις συνταγματικές αλλαγές και η κύρωση από την Ελλάδα, εκτίμησε και ανέφερε πως αμέσως μετά αρχίζει η δεύτερη φάση της πρόσκλησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που είναι η κύρωση της συμφωνίας προσχώρησης από τα κράτη-μέλη, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα-μέλος που θα την κυρώσει εφόσον και η πΓΔΜ εκπληρώσει τα συμφωνηθέντα.