Τον Ιούλιο του 2017 πέθανε η γιαγιά μου, Αλεξάνδρα (Λιλή) Ασλάνογλου. «Έφυγε» πλήρης ημερών, στα 97 της. Είχε προηγηθεί χρόνια πριν ο παππούς μου, Γεώργιος. Λίγες ημέρες μετά το θάνατο της γιαγιάς, η κόρη της, και μητέρα μου, Ειρήνη, ξεκίνησε την τακτοποίηση του άδειου πλέον πατρικού. Εκεί ανακάλυψε έναν κρυμμένο θησαυρό: ένα εκπληκτικό αρχείο με φωτογραφίες, διπλώματα, μετάλλια, σημειώσεις, ημερολόγια τα οποία ανήκαν όλα στον θείο της, τον Βάσο. Ο Βάσος ή Βασίλειος Ασλάνογλου (αναφέρεται και ως «Αρσλάνογλου») είχε υπηρετήσει ως αξιωματικός στο Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με το που η μητέρα μου με πληροφόρησε για την ύπαρξη αυτού του θαμμένου αρχείου που τώρα ερχόταν στο φως, κατάλαβα ότι εδώ υπήρχε μια ωραία ιστορία. Ξεκίνησα λοιπόν τη σχολαστική οργάνωσή του με απώτερο σκοπό να γίνει κάποτε βιβλίο.
Η ιστορία είναι αυτή: ο Βάσος Ασλάνογλου γεννήθηκε στη Μερσίνη της Κιλικίας της Μικράς Ασίας το 1908. Ήταν ο δεύτερος από τρία αδέλφια: τα άλλα δύο ήταν ο Γεώργιος (ο παππούς μου) και ο Ντίνος.
Τα τρία αγόρια θα αποκτήσουν «πληρεστέρα, ελληνοπρεπή» παιδεία (όπως γράφει ένα οικογενειακό έγγραφο) στη Χίο, όπου και θα εγκατασταθεί ολόκληρη η οικογένεια. Εμφορούμενοι ίσως από το πνεύμα των εθνικών αγώνων του 1912-13, οι γονείς «εθεώρησαν καθήκον να διαθέσουν τον ένα εις την υπηρεσίαν της Πατρίδος. Η διαλογή έπεσε επί του Βασιλείου, ως τον καταλληλότερον λόγω σωματικής διαπλάσεως και πνευματικής δυναμικότητος».
Η επιλογή
Ο κλήρος έπεσε στον Βάσο λοιπόν, ο οποίος απ’ όλες τις στρατιωτικές σχολές προτίμησε το «ναυτικόν στάδιον», με άλλα λόγια το Πολεμικό Ναυτικό.
Ο Βάσος δίνει εξετάσεις και περνά σε άριστη σειρά (3ος) στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, από την οποία αποφοίτησε το 1929, πρώτος στην τάξη του («λαβών το πρωτείον της αρχαιότητος, το οποίο διετήρησε μέχρι θανάτου»). Μάλιστα, έχει διασωθεί ένα καταπληκτικό χειρόγραφο ημερολόγιο 16 σελίδων «εκπαιδευτικού πλου» του 1929, όπου περιγράφεται ένα άκρως εξωτικό θαλασσινό ταξίδι με το πλοίο «Άρης»: Μάλτα – Τύνιδα – Αλγέρι – Γιβραλτάρ – Κανάριοι Νήσοι (Λας Πάλμας) – Καντίθ – Σεβίλλη – Καζαμπλάνκα.
Το 1935, ο Βάσος κατετάγη εθελοντικώς στα υποβρύχια, ιδανικός γι’ αυτόν κλάδος μιας και δεχόταν αποκλειστικά τους ικανότερους επαγγελματικά αξιωματικούς.
[…] Το ξέσπασμα του πολέμου το 1940 βρήκε τον Βάσο ύπαρχο του υποβρυχίου «Παπανικολής» (Y-2), το οποίο πρόσφερε στο Πολεμικό Ναυτικό τις πρώτες του επιτυχίες κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Στη διάρκεια της θητείας του εκεί, ο Βάσος τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Β΄ Τάξεως. Μάλιστα, ο ίδιος ο κυβερνήτης του «Παπανικολή», πλωτάρχης Μίλτος Ιατρίδης, πρότεινε την απονομή ηθικής αμοιβής στον εκλεκτό του ύπαρχο: «Θεωρώ επιβεβλημένο να επαναλάβω τη ζωηρή μου εντύπωση από τη λαμπρή διαγωγή του υπάρχου μου, υποπλοιάρχου Ασλάνογλου. Υπήρξαν δύσκολες στιγμές, κατά τις οποίες εγώ ο ίδιος σκεπτόμουν εάν έπρεπε να διακόψω την αποστολή μου. Ο ύπαρχός μου σε καμιά περίπτωση δεν σκέφθηκε κάτι τέτοιο. Για μένα, αυτό υπήρξε ευπρόσδεκτη βοήθεια για να παραμείνω στον σκοπό. Θεωρώ κέρδος για την Υπηρεσία να εισηγηθώ την ηθική αμοιβή του υποπλοιάρχου Ασλάνογλου». […]
Γιάννης Παπαδόπουλος, εκδότης.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ.