Εξέπληξε ο πρωθυπουργός αποκαλώντας τον Ερντογάν σουλτάνο. Τι δηλαδή; Εννοεί ότι η Δημοκρατία μας είναι ανώτερη και θα τον κατατροπώσει; Ίσως έχει παιγνιώδη διάθεση ο πρωθυπουργός. Ίσως ελπίζει κι αυτός στο «ξανθό γένος», ότι με την παρέμβασή του Πούτιν θα κάνουν Πάσχα σπίτι τους οι δυο Έλληνες όμηροι του Ερντογάν. Μακάρι να είναι ελεύθεροι την ώρα που διαβάζουμε αυτές οι γραμμές. Ίσως ελπίζει πως η διαβεβαίωση του Αμερικανού πρεσβευτή Πάιατ ότι η Ελλάδα είναι πολύτιμη σύμμαχος θα κάνει το θαύμα της. Μακάρι, ξαναλέμε. Αλλά τη Δημοκρατία που ο ίδιος έχει τσαλαπατήσει δυο φορές, στο δημοψήφισμα και στα συλλαλητήρια, τι την ανακάτεψε;
Δεν πολεμάνε τα πολιτεύματα, ούτε νικάνε οι δημοκρατίες όταν μάλιστα έχουν μείνει άοπλες, χαρά του κάθε απειλητικού γείτονα και θρίαμβος του κάθε εγχώριου εθνομηδενιστή.
Σε κάθε περίπτωση δεν είμαστε ενάντιοι στον Ερντογάν επειδή είναι σουλτάνος. Άσε που οι σουλτάνοι δεν μπαίνουν σε διαδικασία εκλογών για να πρέπει να παραδεχτούν μετά ότι οι μισοί δεν τους θέλουν. Καλύτερα πάντως από τους εν Αθήναις που ούτε να ονειρευτούν μπορούν τέτοια ποσοστά. Είμαστε εναντίον του Ερντογάν επειδή μας απειλεί καθημερινά και ξεδιάντροπα.
Επαγρύπνηση χρειάζεται, γιατί προφανώς έλλειψε από αυτούς που όφειλαν να την έχουν: πρωτίστως η στρατιωτική ηγεσία. Στους ανώτατους βαθμούς ο αξιωματικός οφείλει να μυρίζεται τις απειλές όταν μάλιστα είναι κραυγαλέες. Για να τις προλαβαίνει. Εμείς οι αδαείς μπορούσαμε να πιστεύουμε ότι «η ζωή συνεχίζεται» (το ανώδυνο μπες-βγες στα σύνορα από Έλληνες και Τούρκους), αλλά οι πολιτικές, οι στρατιωτικές ηγεσίες και κυρίως οι άλλες αρμόδιες υπηρεσίες όφειλαν να είχαν υποψιαστεί ότι η ρουτίνα τέλειωσε και έχει ξεκινήσει η εποχή της επιφυλακής. Η αμέλεια εκφράζει το γενικό πνεύμα της ηττοπάθειας, της ανεμελιάς αλλά και της τσαπατσουλιάς που διακατέχει και διαβρώνει τους πάντες, και ότι, τελικά, «εντάξει βρε παιδί μου, θα τα βρούμε, θα μπει στη μέση ο Αμερικάνος, το ξανθό γένος, η Παναγία, κάποιος “από μηχανής” τέλος πάντων και θα μας ξελασπώσει». Τι νόημα έχει να μιλάμε για σουλτάνους και άλλα ηχηρά για να αρέσουν στα αυτιά μας όταν αλωνίζουν οι εθνομηδενιστές; Τι άλλο εκτός από τα χειρότερα μπορούμε να περιμένουμε;
Και αν απελευθερωθούν οι έγκλειστοι των συνόρων, καραδοκούν οι αυταπάτες ότι ιδού έγινε το θαύμα (της Παναγίας, του Πάιατ, του Πούτιν), και όλα καλά ως την επόμενη φορά.
Στο Μεσανατολικό τα πράγματα έχουν φτάσει στο αμήν. Πρώτοι οι Ρώσοι και τώρα ο Τραμπ τα μαζεύουν, λένε, και αποχωρούν με ελαφρά πηδηματάκια γιατί το επόμενο βήμα είναι να ρίξουν τις κακές βόμβες στο κεφάλι τους και στο δικό μας. Ο Τραμπ ήταν μάλιστα εύγλωττος, ως συνήθως. Θα αναλάβουν άλλοι, είπε. Είναι η ώρα για το «κρέας για τα κανόνια», έλεγαν παλιά. Οι Γάλλοι πήραν ήδη θέση. Η Συρία ήταν δικό τους μερίδιο από τη συμφωνία Σάικς-Πικό του 1916. Τρέχουν μήπως περισσέψει κανένα κοψίδι από τη Συρία για να γλείψουν. Η πρόσκληση Τραμπ στον Πούτιν ακολουθεί τη συνταγή Κίσινγκερ: Για να αρχίσουν συνομιλίες πρέπει οι αντίπαλοι να φτάσουν στο «μη παρέκει», έλεγε. Αυτό είχε συμβουλεύσει το Φθινόπωρο του 1986 τον Ανδρέα Παπανδρέου ο Αμερικανός διπλωμάτης, και, σε εφαρμογή της συμβουλής, ακολούθησε η «κρίση» του Μαρτίου του ’87 οπότε εγκαταστάθηκε «κόκκινο τηλέφωνο» Οζάλ-Παπανδρέου κτλ. Ο Τραμπ είναι, ως γνωστόν, «μαθητής» του Κίσινγκερ.
Συμφωνεί-διαφωνεί κανείς με την πολιτική του, ο Τραμπ αντιμετωπίζει πολυπλόκαμη πέμπτη φάλαγγα εντός και εκτός ΗΠΑ. Με αποτέλεσμα την κυβερνητική αστάθεια και τις συνεχείς αιφνίδιες παραιτήσεις και αντικαταστάσεις στελεχών της κυβέρνησης. Η Αγγλία, δόλια ως συνήθως, πρωταγωνιστεί στο ρόλο εξυπηρέτησης της φάλαγγας. Η σειρά των γεγονότων είναι χαρακτηριστική:
- Ο Τραμπ ανακοινώνει την πρόσκληση στον Πούτιν στις 6 Μαρτίου.
- Ούτε δυο βδομάδες μετά, η Μέι ανακοίνωσε τα περί «δηλητηρίασης» του ξοφλημένου Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα στις 20/3.
- Οι Άγγλοι βάζουν φωτιά, απελαύνουν σωρό τους Ρώσους διπλωμάτες. Ακολουθούν οι Αμερικάνοι. Αλλά τουλάχιστον η μισή Ευρώπη δεν τσιμπάει. Οι απελάσεις είναι ελάχιστες και η δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων εμφανής. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα (και άλλες χώρες, Αυστρία, Τουρκία κ.ά.) που αρνήθηκε να κάνει απελάσεις αντιμετωπίστηκε πολύ χαλαρά από τα γερμανικά και άλλα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, ενώ είναι πρόθυμα να μας επιτεθούν χωρίς καν αφορμή.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, της πιθανής προσέγγισης, ίσως διευθετηθεί και το θέμα της ομηρίας των Ελλήνων ένστολων. Αν το θελήσουν ΗΠΑ και Ρωσία, ο Ερντογάν δεν έχει περιθώρια αντίδρασης. Δεν θα χαλάσει τη σούπα ενώ περιμένει με το κουτάλι στο χέρι. Αλλιώς μπορεί να του πάρουν το κουτάλι ή να του κόψουν το χέρι. ΗΠΑ και Ρώσοι είναι εξίσου αδίστακτοι, και ο Ερντογάν το ξέρει.
Η τριμερής της Άγκυρας –Πούτιν, Ερντογάν, Ροχανί– δεν πέταξε έξω τις ΗΠΑ, όπως συμπέραναν βιαστικά εδώ κάποιοι.
Μπήκαν, όμως, βάσεις διαπραγμάτευσης. Η Τουρκία συνομιλεί και με τις δύο πλευρές και σχοινοβατεί, επιδέξια ως τώρα. Η Αγγλία και οι ψυχροπολεμικοί φίλοι της στην Ουάσινγκτον έχασαν αυτόν τον σημαντικό γύρο ενώ ήδη δεν κατάφεραν να οργανώσουν επιθέσεις με χημικά κατηγορώντας τον Άσαντ ως υπεύθυνο. Χάνουν μάχες και ο Τραμπ καλεί Πούτιν.
Αν γίνει τελικά η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν, στην Ουάσινγκτον ή αλλού, οι δυο ηγέτες θα έχουν πράγματα να πουν. Σε ένα πακέτο συνολικής σύγκλισης –αν και όχι οριστικής λύσης– που θα τείνει στην επιλογή αποφυγής ανεξέλεγκτων συγκρούσεων και ακροτήτων, ίσως βρεθεί λύση και για τους δυο Έλληνες ομήρους. Επειδή η σχέση Ελλάδας-Τουρκίας είναι μέρος του συνολικού πακέτου αν και όχι το πιο κρίσιμο σημείο του.
Υ.Γ.: Αίφνης ο Π. Καμμένος δήλωσε ότι οι όμηροι μπορεί να μείνουν 15 χρόνια στην Τουρκία φυλακισμένοι. Ίσως είναι από τα διάφορα που λέει κατά καιρούς. Ίσως το πέταξε για να μην έχουμε μεγάλες προσδοκίες. Ίσως πάλι κάτι να του ψιθύρισε κάποιος φίλος του στην Ουάσινγκτον στο αυτί και μας φυλάει ανέλπιστο δώρο των ημερών την απελευθέρωση των ομήρων. Μ’ αυτόν τον άνθρωπο δεν μπορεί να ξέρει κανείς.
Απόστολος Αποστολόπουλος
