Φως στα όσα γίνονται αυτή την περίοδο στη Μέση Ανατολή, και την ανατολική Μεσόγειο, το ρόλο του Ερντογάν και της Τουρκίας αλλά και την πορεία του Σκοπιανού ρίχνει ο γεωπολιτικός αναλυτής και συγγραφέας Σάββας Καλεντερίδης με συνέντευξή του στην εφημερίδα Ελευθερία της Λάρισας. Υπογραμμίζει πως η ελληνική ιστορία και το όνομα της Μακεδονίας δεν πουλιέται και προειδοποιεί την ελληνική κυβέρνηση πως εάν δεν ασχοληθεί και με τα γεωπολιτικά, η Ελλάδα θα λεηλατηθεί όχι μόνο από εχθρούς αλλά και από φίλους.
Πώς διαμορφώνεται κατά την άποψή σας το νέο γεωπολιτικό τοπίο στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά τους πολέμους σε Συρία και Ιράκ;
Εξαιτίας των εξελίξεων στη Συρία και στο Ιράκ, έχουν δημιουργηθεί δύο σημαντικά μέτωπα. Το ένα έχει βασικούς παίκτες τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία, και το άλλο μέτωπο έχει τις ΗΠΑ, την Αγγλία, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τους Κούρδους. Αυτά τα δύο μέτωπα δημιουργούν καινούργια γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή μας, τα οποία πρέπει να προσέξει η Ελλάδα.
Το Ιράν βγαίνει από την κρίση και αναδεικνύεται σε έναν ισχυρό περιφερειακό παίκτη με επιρροή στην Αραβική χερσόνησο, απειλώντας την ίδια τη Σαουδική Αραβία.
Επίσης, το Ιράν έχει σημαντική επιρροή στην Υεμένη, εκεί που θα πήγαιναν τα 300.000 βλήματα (υπόθεση η οποία βρίσκεται στο πολιτικό μας προσκήνιο) στο Κατάρ, στο Μπαχρέιν (σιίτες), στο Ιράκ και πρόσφατα στη Συρία, όπου διαθέτει και στρατό. Βλέπουμε ότι το Ιράν έχει δημιουργήσει έναν σιιτικό «διάδρομο» (Τεχεράνη-Βαγδάτη-Δαμασκός-Λίβανος [Χεσμπολάχ]-Μεσόγειος), γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, την Κύπρο, μα και ολόκληρη την ανθρωπότητα! Για ποιον λόγο; Διότι με βάση τη λογική του Ισραήλ, αυτή η κατάσταση απειλεί την ασφάλειά του! Ακόμη και αν οι ΗΠΑ βρουν μια «φόρμουλα» για την αποδοχή αυτής της κατάστασης, οι Ισραηλινοί δεν πρόκειται ποτέ να την αποδεχθούν, ακριβώς επειδή το Ιράν είναι ένας ισχυρός περιφερειακός παίκτης ο οποίος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με έναν συμβατικό πόλεμο!
Τι εννοείτε;
Δεν θέλω σε καμία περίπτωση να ενσπείρω τον πανικό, ούτε να θεωρηθώ καταστροφολόγος, όμως εάν κάποια στιγμή οι εξελίξεις οδηγηθούν στα άκρα, εκτιμώ πως αυτή η υπόθεση θα επιλυθεί δυστυχώς μόνο με πυρηνικό πόλεμο, ο οποίος θα αλλάξει το ρου της ιστορίας της ανθρωπότητας! Αν ο μη γένοιτο συμβεί πυρηνικός πόλεμος, στο Ιράν ή στην Κορεατική χερσόνησο, τότε από την επόμενη μέρα θα μιλάμε για έναν διαφορετικό κόσμο, για έναν άλλον άνθρωπο!
Η Τουρκία ποιον ρόλο παίζει στο νέο γεωπολιτικό τοπίο;
Η Τουρκία είναι μια άλλη σημαντική παράμετρος στο γεωπολιτικό τοπίο που έχει δημιουργηθεί στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή. Ο πόλεμος του Κόλπου, ή «Καταιγίδα της ερήμου» όπως χαρακτηριστικά ονομάστηκε το 1990-91, οδήγησε το 2005 στη δημιουργία με συνταγματική κατοχύρωση, ενός ομοσπονδιοποιημένου Ιράκ και ενός ομόσπονδου κουρδικού κράτους. Επιπλέον, η κρίση που ξέσπασε στη Συρία το 2011 και στη συνέχεια ο πόλεμος κατά του ΙΚ (Ισλαμικού Κράτους) που κατά πάσα πιθανότητα θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2018, οδηγεί σε ένα επίσης ομόσπονδο συριακό κράτος, αλλά και σε ένα δεύτερο ομόσπονδο κουρδικό κράτος.
Επειδή λοιπόν η Τουρκία και το Ιράν φοβούνται παρόμοια βήματα και στα εδάφη τους, αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, παρότι μεταξύ τους αντιμετωπίζουν σειρά προβλημάτων.
Από την πλευρά της η Τουρκία, βλέποντας να έρχεται η σειρά της, ρισκάρει πολύ κι αυτό αναδεικνύει την προσωπικότητα του προέδρου της, του Ερντογάν, ο οποίος δείχνει ένας άνθρωπος που δεν διστάζει να ρισκάρει, οδηγώντας σε κρίση, σε ένταση, ίσως και αδιέξοδο τις σχέσεις της χώρας του με τις ΗΠΑ. Αυτή η εξέλιξη είναι πραγματικά πρωτοφανής… Από το 1952 μέχρι σήμερα δεν είχαμε βιώσει ξανά τέτοια κρίση! Η Τουρκία οδηγείται πλέον στην αγκαλιά της Ρωσίας, γεγονός που σηματοδοτείται με την αγορά των S400, αλλά κυρίως με την υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών.
Εδώ πλέον στον ορίζοντα διαφαίνεται για εμάς τους Έλληνες ένας μελλοντικός εφιάλτης εάν η Τουρκία, με ισχυρότερη οικονομία από τη δική μας και δραστήρια αμυντική βιομηχανία, αποκτήσει τους S400 και γίνει νέα πυρηνική δύναμη! Όμως οι ΗΠΑ βλέπουν αυτή τη στιγμή την Τουρκία ως μια χώρα που δημιουργεί προβλήματα στο ΝΑΤΟ από τις κινήσεις και προσεγγίσεις της με τη Ρωσία, γεγονός που από μόνο του αναβαθμίζει στην περιοχή τον ρόλο της Κύπρου, αλλά κυρίως της χώρας μας.
Όσο επιδεινώνονται οι σχέσεις της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ, θα έλεγα πως με γεωμετρική πρόοδο αυξάνεται παράλληλα η γεωπολιτική αξία της Ελλάδας.
Άρα υπάρχει ένας πολύ σημαντικός αντισταθμιστικός παράγοντας ο οποίος μπορεί να αποτρέψει τον εφιάλτη που αναφέρατε;
Υπάρχει, αλλά η άποψή μου είναι ότι δεν θα πρέπει να παρασυρθούμε. Ήδη έχουμε και θα έχουμε κι άλλα γεωπολιτικά κέρδη, όμως σε στρατηγικό επίπεδο θεωρώ πως η Δύση (ΗΠΑ, Αγγλία) δεν θα δεχθεί ποτέ να τεθεί ολοκληρωτικά υπό τη Ρωσική επιρροή η Τουρκία. Βραχυπρόθεσμα, βέβαια, η Τουρκία θα συνεχίσει να στρέφεται προς τη Ρωσία και αυτό είναι μια θετική εξέλιξη για την πατρίδα μας την οποία πάντως δεν πρέπει να βάλουμε στον αυτόματο πιλότο. Χρειάζεται επεξεργασία όλων των δεδομένων, σωστή και ψύχραιμη διαχείριση, και φυσικά παραγωγή πολιτικής για να έχουμε χειροπιαστά θετικά αποτελέσματα.
Ποια είναι η άποψή σας για τη συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου-Ισραήλ;
Η δημιουργία των δύο μετώπων που αναφέραμε διευκολύνει τις τριγωνικές συναντήσεις Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος, που κάποια στιγμή μπορούν να γίνουν και ένα σχηματικό τετράγωνο! Εφόσον η Τουρκία συνεχίσει να τραβάει το σχοινί, τότε ενδεχομένως να δούμε ακόμη και την πραγμάτωση εθνικών μας οραμάτων.
Όπως, για παράδειγμα, η πάρα πολύ σημαντική χάραξη της Αποκλειστικής Οικονομικής μας Ζώνης (ΑΟΖ).
Πιστεύετε ότι ετοιμάζονται πράγματι σημαντικές εξελίξεις για το Σκοπιανό το τελευταίο διάστημα;
Αμέσως μετά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στις ΗΠΑ, παρατηρείται κινητικότητα σε όλα τα μέτωπα αυτού του κρίσιμου εθνικού μας ζητήματος: Επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα. Ανταπόδοση επίσκεψης από τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης και αναμονή της επίσκεψης του προέδρου Ερντογάν στην Ελλάδα. Επίσης είχαμε την επίσκεψη του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών στην Κύπρο και συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του, καθώς επίσης και επαφές για το Σκοπιανό. Φαίνεται ότι στην Ουάσινγκτον συζητήθηκε ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οφείλει να κινηθεί η Ελλάδα, με γνώμονα βέβαια και όλες τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή μας.
Εκτιμώ πάντως πως η επίσκεψη του Ερντογάν στη χώρα μας σχετίζεται με τη συνέχιση –μετά τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο– της πενταμερούς επίλυσης του Κυπριακού, εξέλιξη η οποία ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την καταστροφή της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη γέννηση ενός κράτους τερατουργήματος!
Προτεραιότητα των ΗΠΑ βέβαια, είναι να μπουν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, για να μην έχει τις δυνατότητες η Ρωσία να ασκεί επιρροή σε αυτό το κράτος.
Οι ΗΠΑ θέλουν να έχουν τα Βαλκάνια υπό τον έλεγχό τους γι’ αυτό και πριν λίγο καιρό βάλανε στο ΝΑΤΟ το Μαυροβούνιο.
Επισημαίνω πως χρειάζεται πολύ προσεκτική διαχείριση της κατάστασης από την πατρίδα μας, διότι ο αδύναμος κρίκος εδώ δεν είμαστε εμείς αλλά τα Σκόπια, κι αυτό θα πρέπει άπαντες να το κατανοήσουν. Θεωρώ ότι πρέπει να επιδιώξουμε τη σύσφιξη των σχέσεών μας σε όλα τα επίπεδα, αλλά χωρίς να ενδώσουμε στο θέμα της ονομασίας. Εφόσον ακολουθήσουμε μια φιλική πολιτική απέναντι στα Σκόπια, τότε αφήνουμε χωρίς επιχειρήματα αυτούς που ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία δυσκολεύει την επίλυση του προβλήματος. Όχι, εμείς ως χώρα και ως λαός έχουμε όλες τις πόρτες ανοιχτές, όμως την ψυχή μας δεν θα την πουλήσουμε! Η ελληνική ιστορία και το όνομα της Μακεδονίας μας είναι πραγματικά η ψυχή μας, και δεν πουλιέται! Είναι ανάγκη να αναπτύξουμε μια εθνική στρατηγική σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα, η οποία θα στηρίζεται απ’ όλα τα κόμματα και θα έχει ξεκάθαρο στόχο.
Υπάρχει ενιαία στρατηγική τα τελευταία χρόνια στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας από τις ελληνικές κυβερνήσεις;
Απ’ ό,τι φαίνεται, στα θέματα εξωτερικής πολιτικής δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε τα προβλήματα που έχουμε τελευταία με την Αλβανία. Εμείς κάναμε μια τεράστια υποχώρηση και συμφωνήσαμε να μπουν στο ΝΑΤΟ, με παράλληλη οριοθέτηση της ΑΟΖ μας. Αυτό έγινε, αλλά με μπαμπεσιά μετά οι Αλβανοί την πήραν πίσω, «πάγωσαν» το θέμα! Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τη χώρα μας, ίσως περισσότερη απ’ ότι στο Σκοπιανό. Η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει μια στρατηγική σχέση με τον αλβανικό παράγοντα, δηλαδή με το Κόσοβο (όχι φυσικά αναγνώριση) και τους Αλβανούς των Σκοπίων, διότι αν δεν το κάνουμε αυτό, θα αφήσουμε την «πόρτα» ανοιχτή στην Τουρκία και τότε η χώρα μας θα βρεθεί περικυκλωμένη!
Εν κατακλείδι, παρότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που την έπληξε, εάν δεν δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στις γεωπολιτικές εξελίξεις, τότε η Ελλάδα θα λεηλατηθεί όχι μόνο από εχθρούς, αλλά κι από φίλους!
- Πηγή: eleftheria.gr.
- Η συνέντευξη δόθηκε στον Φώτη Καραγιάννη.
