Έρμαια της τύχης τους είναι τα ελληνικά νοικοκυριά που αφέθηκαν από την επιστημονική και την πολιτική ηγεσία να καταποντισθούν στις λάσπες της δυτικής Αττικής. Μάνδρα, Νέα Πέραμος, Θριάσιο, παλαιά εθνική οδός Ελευσίνας-Θήβας είναι τα μέρη όπου διαπράχθηκε η σύγχρονη τραγωδία.
Οι νεκροί από την πλημμύρα που ξεκίνησε την 15η Νοεμβρίου ανέρχονται στους είκοσι ή και παραπάνω, γιατί αγνοούμενοι μέσα στα λασπόνερα συνεχίζουν να υπάρχουν.
Τεράστιες είναι οι ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας της Περιφέρειας Αττικής, του Δήμου Μάνδρας-Ειδυλλίων, του υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, και των βουλευτών όλων των κομμάτων της πληγείσας περιοχής.
Από την ανείπωτη τραγωδία αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ότι το κράτος-θεσμός Ελλάδα έχει κοντό πνευματικό, ηθικό και πολιτικό ανάστημα. Ποιοι μηχανικοί, πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες έδωσαν άδειες για να οικοδομηθούν πάνω στα ρέματα σπίτια και αμαξοστάσια; Ποιοι πολιτικοί κρατάνε στα συρτάρια τους μελέτες αντιπλημμυρικών έργων και δεν πιέζουν προς την υλοποίησή τους; Ποιοι άνθρωποι είναι τόσο αναίσθητοι και δολεροί ώστε να κατακαίουν τα δάση της χώρας και να επιλέγουν να κατοικήσουν σε αυθαίρετα κτίσματα διακινδυνεύοντας ανθρώπινες ζωές; Πόσο τραγικότερα θα ήταν τα πράγματα αν στη θέση του αμαξοστάσιου της Μάνδρας είχε κτιστεί ένα λούνα-παρκ για παιδιά και τα κατάπινε το ρέμα;
Προσωπικά, δεν με πείθει η δημόσια δήλωση της Ρένας Δούρου ότι «υπάρχει ένα δαιδαλώδες και χρονοβόρο θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης των έργων, που προσκρούει σε χρόνιες παθογένειες του ελληνικού Δημοσίου…». Και τότε ο ρόλος της πολιτικής ηγεσίας ποιος είναι; Ο πολιτικός πρέπει να αποδεικνύεται ανώτερος της όποιας γραφειοκρατίας.
Το φράγμα είναι έργο ζωής, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Το φράγμα πρέπει να υπάρχει για να σώσει τα παιδιά. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτόν τον τίτλο διάλεξε ο συγγραφέας Σπ. Πλασκοβίτης (1917-2000) για να γράψει το αφήγημα μιας αποτυχημένης γενιάς διπλωματούχων και πολιτικάντηδων που φτιάχνουν ψευδοφράγματα με ρήγματα που μπάζουν εντός, εκτός και επί τα αυτά μέρη!
Ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Παπανικολάου, σε δημόσια παρέμβασή του (19/11/2017 στην κυριακάτικη Νέα σελίδα), τόνισε τα εξής: «Η Μάνδρα αποτέλεσε βασικό μάθημα για τους μεταπτυχιακούς μου φοιτητές, ως μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπου η ανθρώπινη παρέμβαση και η αδιαφορία ήταν και είναι εγκληματικού χαρακτήρα. Υπήρξαν και το 1996 θύματα από τις πλημμύρες στην ίδια περιοχή. Έχει μπαζωθεί ένα μεγάλο μέρος της πόλης της Μάνδρας. Εργοστάσια και επιχειρήσεις κτίστηκαν πάνω σε ένα από τα ρέματα, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η ροή των υδάτων και να έχουμε το φαινόμενο της υπερχείλισης… Πάνω στο ρέμα έχει φτιάξει αμαξοστάσιο και ο Δήμος Μάνδρας. Ο μεγάλος όγκος νερού που κατέβηκε από το όρος Πατέρας γέμισε όλη την περιοχή, πέρασε πάνω στην παλαιά Εθνική Οδό, χρησιμοποίησε την άσφαλτο σαν κοίτη και κατέβηκε ανεξέλεγκτος στην πόλη, όπου σάρωσε τα πάντα. Το νερό θα έπρεπε να συνεχίσει τη ροή του σε φυσικές ή τεχνητές κοίτες».
Η απουσία οικολογικής πολιτικής είναι ένα ακόμα μείον της ελληνικής πολιτείας.
Το κρίσιμο στοιχείο στην εξέλιξη του φαινομένου δεν ήταν μόνο η έντονη βροχόπτωση, αλλά και ο ισόποσος όγκος εδάφους που παρασύρθηκε από το νερό. Αυτός ο διπλάσιος όγκος λάσπης, που δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί λόγω των αποψιλωμένων δασών των ορέων Πατέρα, Κιθαιρώνα και Δερβενοχωρίων, έπνιξε τους άτυχους κατοίκους. Το ακραίο καιρικό φαινόμενο της βροχόπτωσης συνδυάστηκε με την ακραία διάβρωση του εδάφους.
Από τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν για την Μάνδρα διαπιστώνουμε πως ήταν αρχαίος οικισμός με ένδοξη ιστορία. Γειτνιάζει με την αρχαία ιερή Ελευσίνα, με τις αρχαίες πόλεις Ελευθεραί, Θρία και Μέγαρα, και επικοινωνεί με την πολυσήμαντη Θήβα του βασιλιά Κάδμου και του Οιδίποδα.
Η Μάνδρα ως τοπωνύμιο αναφέρεται από τον τραγικό ποιητή Σοφοκλή και από τον βουκολικό ποιητή Θεόκριτο στο έργο Ειδύλλια. Επίσης ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ στο έργο του Voyage dans la Grèce αναφέρει τη Μάνδρα ως χωριό του Κιθαιρώνα.