Όξε, Σερνίτσ’ και Ακτουβάν
τρία χωριά δικά μας
που ζήσαμε και θάφτηκαν
εκεί τα όνειρά μας.
To κάθε ένα από αυτά
έχει και τον καημό του
τον θάνατο, την προσφυγιά
και τον ξεριζωμό του!
Σ΄ αυτούς τους στίχους ο συγγραφέας Μιχάλης Καϊκουνίδης περικλείει τη μεγάλη του αγάπη αλλά και τη νοσταλγία για τα προγονικά εδάφη. Η Όξε ήταν το χωριό της γιαγιάς του και το Ακτουβάν το χωριό του παππού του, του Μιχάλη Καϊκουνίδη. Τα συναισθήματα αυτά τον οδήγησαν και φέτος στην πατρίδα των προγόνων του. Στο Ακτουβάν συνάντησε τον Τούρκο γείτονα, ο οποίος τα δύο τελευταία χρόνια έχει χτίσει το σπίτι του εκεί που ήταν το σπίτι του παππού του. Μαζί κάθισαν στο ίδιο τραπέζι και μοιράστηκαν το φαγητό που ετοίμασε με φροντίδα η γυναίκα του νέου ιδιοκτήτη της πατρογονικής εστίας.
Με το φακό του απαθανάτισε την πηγή με το τρεχούμενο νερό στο σπίτι του παππού του, το αλώνι, αλλά και το κεφαλόσκαλο του σπιτιού, που τώρα είναι μέρος στήριξης του τοίχου της αυλής.
Η πηγή της πατρογινικής εστίας, που περιγράφει παραπάνω ο συγγραφέας
Το καλοκαίρι του 2007 ο Μιχάλης Καϊκουνίδης είχε ταξιδέψει και πάλι στη Σαμψούντα και την πατρίδα των προγόνων του και θυμάται ότι στο Ακτουβάν είχε βρει τα χαλάσματα του σπιτιού που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο παππούς του. Αντίκρισε τα μέρη των παππούδων μου και τα βρήκε όπως ακριβώς του τα είχαν περιγράφει, έχει γράψει χαρακτηριστικά.
Ό,τι απέμεινε από το κεφαλόσκαλο του σπιτιού του παππού – Αρκετό όμως για κείνους που αναζητούν έστω και την ελάχιστη υπόμνηση του προγονικού παρελθόντος
Καρπός αυτού του οδοιπορικού στις πατρογονικές του εστίες, αλλά και της συγκίνησης και συνάμα της λύτρωσης που ένιωσε και έζησε, αποτελεί το βιβλίο του Σαμψούντα Πόλη της Φωτιάς – Από την Οξέ και το Ακτουβάν της περιφέρειας Σαμψούντας, στο Ευρύπεδον Κυργίων Δράμας, στο οποίο περιγράψει τον ξεριζωμό των δικών του και την εγκατάστασή τους στη μητροπολιτική Ελλάδα, το 1924.
Ο Γολγοθάς των Ελλήνων της Σαμψούντας και των περιχώρων
Τα δεινά των Ελλήνων της Σαμψούντας και των περίπου 100 ελληνικών χωριών της περιοχής είναι καταγεγραμμένα. Η γενική επιστράτευση του 1914 υπήρξε η απαρχή τους. Οι επίστρατοι χριστιανοί (20 κλάσεις) εκτοπίστηκαν στα βάθη της Ανατολής σε συνθήκες αιχμαλωσίας. Οι περισσότεροι από αυτούς χάθηκαν στα περιβόητα Αμελέ Ταμπουρού. Την ίδια χρονιά το κομιτάτο των Νεοτούρκων Ένωση και Πρόοδος αναρτά αφίσες με ανθελληνικό περιεχόμενο στους τοίχους της πόλης της Σαμψούντας, ενέργεια που προοιωνίζεται τα δεινά που ακολουθήσουν.
Το 1914-1915 ολοκληρώνεται η Γενοκτονία των Αρμενίων και τον Ιούνιο του 2016 δίνεται η διαταγή για την εκκένωση των παραλίων του Ευξείνου Πόντου από τον ελληνισμό του Πόντου. Έτσι αρχίζουν τα διαβόητα σεβκιάτ, οι αποστολές των εξόριστων Ελλήνων προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας, που ουσιαστικά ήταν αποστολές θανάτου. Την ίδια τύχη είχε στο εξής το σύνολο σχεδόν του χριστιανικού πληθυσμού της Περιφέρειας Σαμψούντας, Κερασούντας, Κοτυώρων, Τριπόλεως και ολόκληρου του Δυτικού Πόντου. Μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου του 1918 τα περίπου 100 χωριά της περιοχής πυρπολούνται και οι κάτοικοί τους εξορίζονται.
Η επιχείρηση εξόντωσης του ελληνικού πληθυσμού της Σαμψούντας διαρκεί μέχρι τις 30 Οκτωβρίου 1918 και την υπογραφή της Ανακωχής του Μούδρου.
- Τα στοιχεία για την εξόντωση του ελληνικού πληθυσμού της Σαμψούντας προέρχονται από το βιβλίο του Σάββα Καλεντερίδη, Δυτικός Πόντος, Βιθυνία, Παφλαγονία.
- Ευχαριστούμε τον συγγραφέα Μιχάλη Καϊκουνίδη που μοιράστηκε με τους αναγνώστες του pontos-news το ταξίδι του στη γη των προγόνων του.