Το τετραήμερο 21-24 Απριλίου θα είναι ο επόμενος μεγάλος σταθμός, μετά το Eurogroup της Μάλτας, στον μακρύ δρόμο για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους δανειστές.
Από τις διαβουλεύσεις στο περιθώριο της Εαρινής Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η οποία ξεκινά την προσεχή Παρασκευή στην Ουάσιγκτον και ολοκληρώνεται την Κυριακή 23 Απριλίου, και από τις ανακοινώσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και της Eurostat, στις 21 και 24 Απριλίου αντιστοίχως, για τα δημοσιονομικά στοιχεία του 2016, θα κριθεί τόσο η ημερομηνία επιστροφής των επικεφαλής των πιστωτών στην Αθήνα όσο και η περαιτέρω πορεία των διαπραγματεύσεων.
Η ελληνική πλευρά ποντάρει στην επάνοδο των τεχνοκρατών του κουαρτέτου στη χώρα μας τη μεθεπόμενη εβδομάδα, αμέσως μετά την Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ, προκειμένου να επιτευχθεί τεχνική συμφωνία, η οποία προσδοκάται να επισφραγιστεί σε έκτακτο Eurogroup στις αρχές Μαΐου. Το Μέγαρο Μαξίμου έχει θέσει ως στόχο την ψήφιση των νομοσχεδίων με τα νέα προαπαιτούμενα που θα προκύψουν έως τα μέσα του ερχόμενου μήνα, ώστε οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης στην τακτική συνεδρίασή τους στις 22 Μαΐου στις Βρυξέλλες να ανοίξουν το φάκελο του χρέους.
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσής του χρέους έχουν προ πολλού πέσει στο τραπέζι από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), όμως, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, υπήρχαν πολιτικές αντιστάσεις από τη Γερμανία και τους «δορυφόρους» της για αρκετά εξ αυτών. Απομένει πλέον να φανεί αν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει όντως αλλάξει στάση στο ελληνικό ζήτημα, όπως θεωρήθηκε στο Eurogroup της Μάλτας.
Συμφωνία για το χρέος θα επιτρέψει στο ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να συντάξουν τις σχετικές εκθέσεις τους και μετά το μεν ΔΝΤ να συμμετάσχει πλήρως στο ελληνικό πρόγραμμα, η δε ΕΚΤ να συμπεριλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Εφόσον όλα αυτά πάνε καλά, θα καταστεί εφικτή η δοκιμαστική έκδοση ελληνικών ομολόγων τον Ιούλιο.
Εντούτοις, το αισιόδοξο αφήγημα που προηγήθηκε προϋποθέτει ότι θα ξεκαθαριστεί ο ρόλος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα κατά την Εαρινή Σύνοδο του διεθνούς οργανισμού και θα ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση. Η πρόοδος που έχει συντελεστεί μέχρι τώρα αναγνωρίστηκε μεν τη Μεγάλη Τετάρτη από την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά η Γαλλίδα αξιωματούχος υπογράμμισε ότι απομένουν πολλά ακόμα, ώσπου το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου να μπορέσει να λάβει αποφάσεις για τη συμμετοχή του οργανισμού στο ελληνικό πρόγραμμα μέσω της σύναψης 3ου μνημονίου Ελλάδας-ΔΝΤ.
Εξάλλου, στο μέτωπο της δεύτερης αξιολόγησης, το παζάρι για την περικοπή των συντάξεων από το 2019 και τη μείωση του αφορολογήτου ορίου από το 2020 (ή και νωρίτερα) συνεχίζεται. Τα τελευταία σενάρια για τις περικοπές στο Ασφαλιστικό οδηγούν σε «μαχαίρι» ακόμα και στους χαμηλοσυνταξιούχους και η κυβέρνηση επιχειρεί τουλάχιστον να τεθεί ένα πλαφόν ύψους 20%-25% στις περικοπές, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα εκτοξευθούν έως το 40%! Όσον αφορά το αφορολόγητο όριο, έχει κατρακυλήσει στην περιοχή των 5.636 ευρώ στα τελευταία σενάρια.
Τι θα κάνουν οι τεχνοκράτες στην Αθήνα
Κατά την επιστροφή τους στην Αθήνα, οι τεχνοκράτες των δανειστών δεν θα εξειδικεύσουν μόνο τα προαναφερθέντα επώδυνα μέτρα της διετίας 2019-2020, αλλά θα περάσουν από κόσκινο τις προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο κατάρτισης του νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) για την περίοδο 2018-2021.
Η διαμόρφωση του ΜΠΔΣ προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, μια κατ’ αρχήν συμφωνία για τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, δηλαδή για το επί πόσα χρόνια θα ζητείται από την ελληνική οικονομία να «ματώσει», ώστε να προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ. Οι Ευρωπαίοι ισχυρίζονται πως ο πήχης μπορεί να παραμείνει στο 3,5% του ΑΕΠ επί σειρά ετών, επικαλούμενοι και την υπεραπόδοση του 2016. Τα στοιχεία που θα ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ στις 12:00 το μεσημέρι της ερχόμενης Παρασκευής 21 Απριλίου, θα δείξουν το τελικό ύψος αυτής της υπεραπόδοσης, μολονότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν καταγράφει το πρωτογενές πλεόνασμα σε όρους μνημονίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) οδηγούν σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,6%-4% του ΑΕΠ, με βάση τους μνημονιακούς ορισμούς, έναντι στόχου μόλις 0,5% του ΑΕΠ. Η Eurostat θα βάλει τη «σφραγίδα» της στα δημοσιονομικά στοιχεία τη Δευτέρα 24 Απριλίου και αμέσως μετά εκτιμάται ότι θα μπορούσε να ξαναρχίσει το μπρα-ντε-φερ κυβέρνησης-πιστωτών στο ξενοδοχείο Χίλτον για όλα τα εκκρεμή θέματα της δεύτερης αξιολόγησης (ΔΕΗ, εργασιακά, ιδιωτικοποιήσεις, εργαλειοθήκες).
Εκτός από τα επαχθή νέα μέτρα της διετίας 2019-2020, οι τεχνοκράτες του κουαρτέτου θα εξειδικεύσουν με την κυβέρνηση και τα πολυδιαφημισμένα «αντίμετρα».
Εάν στο τέλος του 3ου μνημονίου, το καλοκαίρι του 2018, εκτιμηθεί ότι η χρονιά κλείνει με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, τότε, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, θα μπορέσουν να ενεργοποιηθούν το 2019 όλα τα «αντίμετρα», που περιλαμβάνουν τη μείωση της εισφοράς των συνταξιούχων στα φάρμακα, την αύξηση του επιδόματος τέκνων, την υλοποίηση προγράμματος στέγασης, την αύξηση των γονιών που θα μπορέσουν να εντάξουν δωρεάν τα παιδιά τους στους παιδικούς σταθμούς, ένα επενδυτικό πρόγραμμα αλλά και ένα πακέτο δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Το μεγάλο «αγκάθι» που η κυβέρνηση αποσιωπά μέχρι τώρα είναι ότι κομβικό ρόλο σε αυτή την πρόβλεψη θα έχει το ΔΝΤ, που είναι γνωστό για τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις του. Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί και το 2019, ώστε να κριθεί αν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι και υπάρχει, συνεπώς, δυνατότητα ενεργοποίησης «αντίμετρων» και το 2020, τα οποία θα περιλαμβάνουν μικρή μείωση φόρων σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, μείωση του ΕΝΦΙΑ για τα χαμηλά και μεσαία στρώματα και μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης.