Μολονότι εκφράσαμε τις επιφυλάξεις μας, αναφορικά με τα όρια των μέτρων ασφαλείας, αποφύγαμε να τεκμηριώσουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε με στοιχεία την άποψή μας, προκειμένου να μην επιτείνουμε το άγχος των συναδέλφων που ενήργησαν για την εξουδετέρωση-καταστροφή της βόμβας, και επιπλέον να μην αναστατώσουμε περαιτέρω την κοινωνία της Θεσσαλονίκης.
Το ΤΕΝΞ για τον καθορισμό του ορίου ασφαλείας, έλαβε υπόψη την αμερικανική συμβουλευτική βάση AEODPS (Automated Explosive Ordnance Disposal Publication System),την οποία προμηθεύτηκε το 2008 και σύμφωνα με την οποία :
- Για την βόμβα του Κορδελιού, η μέγιστη ακτίνα ασφαλείας ήταν 1.833 μέτρα. Η ακτίνα ασφαλείας αυτή, αφορά εκρήξεις που γίνονται στην επιφάνεια του εδάφους και σε ανοικτά κυρίως πεδία
- Αναλογικά με το βάθος της βόμβας, περιορίζεται η απόσταση ασφαλείας
- Η απόσταση ασφαλείας των επικίνδυνων-θανατηφόρων θραυσμάτων ήταν 250 μέτρα.
Επιχείρηση εξουδετέρωσης της βόμβας από στελέχη του ΤΕΝΞ (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Σωτήρης Μπαρμπαρούσης)
Το ΤΕΝΞ, ανέλαβε την αρμοδιότητα περισυλλογής και εξουδετέρωσης πάσης φύσεως εγκατεσπαρμένων-εγκαταλελειμμένων πυρομαχικών και εκρηκτικών μηχανισμών την 1 Ιανουαρίου 2015, και το Κορδελιό ήταν το πρώτο του crash-test με 70 χιλιάδες επιβάτες εντός αστικού ιστού, για τέτοια βόμβα.
Παλαιότερα, η αρμοδιότητα αυτή ήταν μέρος των καθηκόντων των πυροτεχνουργών του ΣΥΠ, οι οποίοι από το 1949 μέχρι το 2014, πραγματοποίησαν εκατοντάδες εξουδετερώσεις με απόλυτη επιτυχία, ακόμα και εντός κατοικημένης περιοχής με μικρότερες ακτίνες ασφαλείας, συγκριτικά με την ακτίνα προστασίας του Κορδελιού.
Όχημα του στρατού μεταφέρει τη βόμβα από το Κορδελιό στο πεδίο βολής στον Ασκό (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Νίκος Αρβανιτίδης)
Όταν ο ελληνικός στρατός υποχρεώθηκε από την συνθήκη της Οτάβας του 1999, να αποσύρει τις νάρκες κατά προσωπικού, έπρεπε να βρεθεί συμπληρωματικό αντικείμενο για το όπλο του ΜΧ, έτσι αποφασίστηκε η μεταφορά των προαναφερόμενων αρμοδιοτήτων. Η μεταφορά αυτή κόστισε μερικά εκατομμύρια ευρώ και έγινε εν μέσω κρίσεως.
Η τραγική ειρωνεία του ζητήματος είναι ότι, οι παλιοί πυροτεχνουργοί του ΣΥΠ, παρότι έχουν εκπαιδευθεί στα σχολεία τους, έχουν ανάλογη εμπειρία σε καταστροφές ίδιων βομβών και επιπλέον εκπαιδεύτηκαν για δεύτερη φορά από το ΜΧ, δεν αξιοποιήθηκαν στην «μάχη» του Κορδελιού.
Κάτοικοι του Κορδελιού εκκενώνουν την περιοχή (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Σωτήρης Μπαρμπαρούσης)
Δεν υπάρχουν ελαφρυντικά για το μέγεθος της ταλαιπωρίας, την οποία υπέστησαν οι δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης.
Δεν αμφισβητείται η λήψη μέτρων ασφαλείας, αμφισβητείται όμως η έκταση τους.
Είχαν την υποχρέωση όλοι οι ειδικοί να σεβαστούν τον πληθυσμό της περιοχής, να συνεργαστούν μεταξύ τους και να αναζητήσουν τα ακριβή όρια ασφαλείας, λαμβάνοντας υπόψη όλη την βιβλιογραφία, καθώς και την εμπειρία τόσο του ελληνικού, όσο και άλλων σύγχρονων στρατών. Στο σχεδιασμό της επιχείρησης, υπερέβησαν ακόμα και τα πλέον ακραία όρια της AEDOPS. Επιπλέον είναι δυνατόν να θεωρείς επικίνδυνη της παρουσία κάποιων ανθρώπων στα 2.000 μέτρα και να αφήνεις απροστάτευτες τις πρώτες πολυκατοικίες;
Δημοσιογράφοι και τεχνικοί παρακολουθούν και καταγράφουν την επιχείρηση (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Σωτήρης Μπαρμπαρούσης)
Τέλος για την αξιοποίηση της σημερινής εμπειρίας προτείνεται προς, τον φέρελπι νέο Α’ ΓΕΣ και τον κ. ΥΕΘΑ:
α. Να ανατεθεί στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, ο υπολογισμός του συνολικού κόστους της επιχείρησης (άμεσου και έμμεσου).
β. Παρουσία στρατιωτικών και πολιτικών Αρχών, αλλά και αντιπροσώπων των ΜΜΕ, να πραγματοποιηθεί ελεγχόμενη έκρηξη βόμβας ανάλογης ισχύος, σε βάθος 5,5 μέτρων, ώστε ιδίοις όμμασι, να «διαπιστωθεί» ο βαθμός κινδύνου της έκρηξης, αλλά και να αναδειχθεί η υπερβολή της επιχείρησης του Κορδελιού.
γ. Να επανεξετασθεί η επιχειρησιακή και η οικονομική σκοπιμότητα, καθώς επίσης και το νομικό πλαίσιο της ΠΔ 2-11/2014/ΓΕΣ.
Η ελληνική κοινωνία περιβάλει με εμπιστοσύνη τις Ένοπλες Δυνάμεις και το ίδιο οφείλει να κάνει πάντα ο στρατός.
Γιώργος Μουρουζίδης
Ανώτατος αξ/κός ε.α.
