Οι εκλογές που διεξήχθησαν χθες στην Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας ανέδειξαν ως πλειοψηφούσα δύναμη την παράταξη που μέχρι σήμερα διαχειριζόταν τις ποντιακές υποθέσεις, της οποίας ηγείται ο Χρήστος Τοπαλίδης. Υπήρξα υποψήφιος με την άλλη παράταξη, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Θεοδόσης Κυριακίδης.
Πέρα από εκλογικά σχήματα, η ποντιακή υπόθεση αποτελεί την πρώτιστη προτεραιότητα όλων μας.
Γι’ αυτό θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Τοπαλίδη και τους συμβούλους που πρόσκεινται σε αυτόν και να τους ευχηθώ καλή επιτυχία στις προσπάθειές τους. Παρά το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που ασχολούμαι με τον οργανωμένο ποντιακό χώρο, θα ήθελα να κάνω μερικές επισημάνσεις δημοσιογραφικού χαρακτήρα, που προέκυψαν από τη χθεσινή μου εμπειρία:
- Έχει παγιωθεί ένας συσχετισμός που δεν επαναπροσδιορίζεται με επιχειρήματα. «Είμαι μ’ αυτόν ή δεν είμαι μ’ αυτόν, έτσι. Διότι έτσι θέλω.». Αυτό δεν αλλάζει ό,τι και αν πεις, ό,τι και αν προτείνεις.
- Η αριθμητική διαφορά αυτού του συσχετισμού ήταν χθες, grosso modo, 290 υπέρ της διοίκησης που διοικούσε και ως σήμερα έναντι 215 της άλλης πλευράς. Ποσοστιαία 58%- 60% με 40%- 42%.
- Η χθεσινή προσπάθεια, όπως επισημαίνει και ο Βλάσης Αγτζίδης, ήταν ίσως η τελευταία με αξιώσεις που επιχειρούσε να εισάγει ένα πνεύμα ενότητας στον ποντιακό χώρο.
Κατέγραψα δύο-τρεις διαφορές, πέραν των προσωπικών αντιπαραθέσεων που και αυτές έχουν τη σημασία τους, οι οποίες είναι καθοριστικές για την πορεία του οργανωμένου ποντιακού χώρου.
- Το ζήτημα του καθεστώτος της Παναγίας Σουμελά προβάλλεται ως κύρια αντίθεση με την άλλη Ομοσπονδία και έχει ιδεολογικοποιηθεί. Δεν μπαίνει κανείς στην ουσία. Ακούει λέξεις και αντιδρά. Κατά συνέπεια, το ζήτημα της ενότητας κωλύεται, εν ονόματι της επίκλησης αυτής της διαφοράς, που μπορεί να προκαλέσει πολώσεις ιδεολογικού φανατισμού.
Το χθεσινό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει τη διάσπαση του ποντιακού χώρου.
- Η διάσπαση δεν ενοχλεί πολλούς. Προβάλλεται μάλιστα ως δημιουργική διαφωνία. Θα έλεγα πως με τη διάσπαση υπάρχει μια βολική ισορροπία. Επιχειρείται, μάλιστα, και η ιδεολογική αιτιολόγησή της. Ο ορίζοντας όσων έχουν αυτήν την αντίληψη είναι εθνικός. Κρίνουν τις εξελίξεις και τοποθετούνται σε μείζονος σημασίας ζητήματα με σύστημα αναφοράς το εσωτερικό της χώρας. Υπό αυτήν την έννοια, πράγματι, διασπασμένος ο ποντιακός χώρος δεν θέτει σε κίνδυνο και πολλά, παρά μόνο ίσως την αξιοπιστία του στους δικούς μας «άλλους». Για παράδειγμα, η εντύπωση που δημιουργείται από τις διαφορετικές εκδηλώσεις την 19η Μαΐου…
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν οι προσπάθειες, κυρίως για την προώθηση της υπόθεσης της Γενοκτονίας, εξέρχονται του εθνικού χώρου και οι συνομιλητές είναι διεθνείς παράγοντες.
Εκεί, λογικές «μαγαζιού» δεν γίνονται κατανοητές. Όπως θα διαπιστώσουν όσοι επιχειρήσουν να προωθήσουν το ζήτημα διεθνώς, χρειάζεται σοβαρότητα, ενότητα, ευελιξία. Η γνώση του διεθνούς κλίματος, των διεθνών ισορροπιών και των κανόνων με τους οποίους διεξάγεται ένα «παιχνίδι» διεθνώς, είναι περιορισμένη στη συλλογική γνώση του οργανωμένου ποντιακού χώρου. Η προώθηση της υπόθεσης της Γενοκτονίας απαιτεί επαγγελματικούς διπλωματικούς χειρισμούς. Πρωτίστως χρειάζεται να πεισθεί η ελληνική διπλωματία για τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν από τη διεθνή διαχείριση του θέματος. Και έτσι, ίσως βοηθήσει.
Η δικαιολόγηση της διάσπασης έφτασε σε σημείο να υποστηρίξει ομιλητής με προφανείς ρητορικές ικανότητες, ότι δεν μπορεί να βρίσκονται στον ίδιο χώρο ρατσιστές και αντιρατσιστές. Και δεδομένου ότι αυτό συμβαίνει στον χώρο της ίδιας της ΠΟΕ, στην ουσία η πρόταση αυτή υποδεικνύει περαιτέρω διάσπαση. Είναι επικίνδυνη. Είναι καλύτερα να συνυπάρχουν όλες οι απόψεις σε έναν χώρο και εκεί να συντίθενται, μετά από εσωτερική αντιπαράθεση, παρά να κατακερματιστεί ο χώρος ακόμη περισσότερο.
- Υπάρχει μια πόλωση γύρω από το ζήτημα των χορηγών. Η άνευ προϋποθέσεων χορηγία είναι ζητούμενο πολλών οργανισμών, συλλόγων και άλλων συλλογικοτήτων. Είμαι πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων ΑΠΘ και μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως ένας από τους κύριους στόχους της δημιουργίας του Συλλόγου είναι η βοήθεια προς το Πανεπιστήμιο μέσω χορηγιών. Οι οικονομικές απαιτήσεις για την προώθηση των ποντιακών ζητημάτων ξεπερνούν τις οικονομικές δυνατότητες συλλόγων και ομοσπονδιών.
Η απροϋπόθετη χορηγία έπρεπε να επιδιώκεται και όχι να καταδικάζεται και να αποτελεί αντικείμενο διχασμού.
- Ο ποντιακός χώρος βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο. Αν μπορέσει να υπερβεί τον ορίζοντα της μαύρης οπής που δημιούργησε, θα εξέλθει στο διεθνή χώρο για να προωθήσει στον κόσμο αυτό που άλλοι (π.χ. Αρμένιοι κτλ.), έχουν καταφέρει νωρίτερα. Αν όχι θα περιοριστεί στο εσωτερικό ακροατήριο, αναπαράγοντας τις παραδόσεις και τον πολιτισμό του και συγκρουόμενος ενίοτε. Πότε μεταξύ του, πότε με την κυβερνητική εξουσία.
- Η αναπαραγωγή των παραδόσεων και του πολιτισμού δεν είναι κάτι αμελητέο. Η παράταξη που πλειοψήφησε έχει και την πείρα και τη γνώση να το κάνει. Φοβάμαι όμως πως στο ζήτημα της διεθνούς προβολής της Γενοκτονίας, εκείνο που προέκυψε από τις χθεσινές εκλογές είναι «σημειωτόν».
Γι’ αυτό πρέπει να υποβοηθηθούν οι ομοσπονδίες από άλλες ποντιακές συλλογικότητες που είναι ήδη συγκροτημένες. Αλλά και σε αυτό θα πρέπει να υπάρξει η βούληση της διοικητικής καθοδήγησης. Προϋπόθεση, επιμένω, είναι στο διεθνές πεδίο να υπάρξει ενότητα.
Με εμπεδωμένες, πλέον, ιδεολογικού και δογματικού χαρακτήρα αντιλήψεις, αυτή η ενότητα δεν μπορεί να υπάρξει. Γι’ αυτό, πρέπει να αναζητηθεί κάτι άλλο.
Στις χθεσινές εκλογές το εκλογικό σώμα με τίμησε με τη ψήφο του. Φοβάμαι πως με όσα ανέλυσα παραπάνω, ελάχιστα μπορώ να βοηθήσω.
Παντελής Σαββίδης
